Inleiding In opdracht van Sunvest heeft RAAP van 8 november 2021 tot en met 26 januari 2022 gefaseerd een proefsleuvenonderzoek – variant archeologische begeleiding met een doorstart naar een archeologische opgraving – variant archeologische begeleiding uitgevoerd in het kader van de realisatie van het zonnepark Cothen aan de Trechtweg 10 in de gemeente Wijk bij Duurstede.De doelstelling van het proefsleuvenonderzoek – variant archeologische begeleiding was het vaststellen van de archeologische waarde van het terrein dan wel de archeologische vindplaats. Hiertoe diende het in dit PvE opgenomen gespecificeerde verwachtingsmodel. Daarnaast diende van eventuele vindplaatsen de aard, omvang, datering, gaafheid, conservering en inhoudelijke kwaliteit te worden vastgesteld.Het doel van de opgraving was het veiligstellen van informatie over de vindplaatsen en behoudenswaardige resten ex situ te bewaren.Landschap De resultaten van het onderzoek hebben de bodemopbouw zoals die bekend was uit eerder onderzoek bevestigd. In algemene zin is sprake van een opeenvolging van oever- op beddingafzettingen. In de oeverafzettingen is over het algemeen sprake van een cultuurlaag. In delen van WP9 is die cultuurlaag opgenomen in de oude bouwvoor die aanzienlijk jonger oogt op basis van de lossere textuur van de grond. Ook in het huidige onderzoek zijn de oeverafzettingen aan de noordzijde kleiiger dan aan de zuidzijde (met name WP9 en 11). In enkele profielen in WP9 zijn aanwijzingen aangetroffen voor reactivatiefasen en/of een langzame afnemende sedimentatie. Hoe dit past in de geomorfologische ontwikkelingen in het plangebied kon door de aard en beperkte omvang van het onderzoek lastig worden achterhaald. Hoewel het plangebied binnen een zogenaamde ‘fosfaat-vindplaats’ lig, is opvallend genoeg bij het huidige onderzoek (zintuiglijk) geen fosfaat waargenomen in de profielen.Aan de noordzijde is op basis van de vondsten sprake van een spoor uit de vroege ijzertijd en cultuurlagen die dateren uit de midden-ijzertijd. De cultuurlaag aan de zuidzijde dateert uit de midden-Romeinse tijd. Hoewel de laagopeenvolging vrijwel identiek is in het hele plangebied (maar de lagen aan de noord- en zuidzijde wel lithologische verschillen), is dus evengoed wel sprake van twee fasen van bewoning.Archeologie Het onderzoek heeft - naast enkele sporen uit de nieuwe tijd - zes clusters met sporen uit de late prehistorie of Romeinse tijd opgeleverd. Deze zijn verspreid over het hele plangebied gevonden, zowel binnen als buiten het archeologische monument. Over het algemeen betreffen de sporen binnen deze clusters kuilen en greppels. Daarnaast zijn enkele paalkuilen aanwezig. Vanwege de beperkte breedte van de werkputten konden geen structuren herkend worden. In cluster 2 is wel sprake van greppels die op vrijwel regelmatige afstand van elkaar zijn ingegraven (respectievelijk 11 tot 12 en 7 tot 8 meter). Wellicht wijst dat op een verkavelingssysteem met percelen van de genoemde breedte. Het grootste deel van de sporen is in de midden- tot late Romeinse tijd te dateren. Alleen in cluster 4 is sprake van een spoor uit de vroege ijzertijd.Aanbevelingen Met deze opgraving is de wetenschappelijke informatie ex situ bewaard, zodat verder archeologisch veldonderzoek voor de aanleg van het zonnepark niet meer aan de orde is. Er zijn geen belemmeringen meer voor de geplande bodemingrepen.Het onderzoek heeft echter wel de hoge archeologische waarde van het terrein bevestigd. Daarom dient bij toekomstige bodemingrepen binnen het archeologische monument en de directe omgeving daarvan archeologisch onderzoek plaats te vinden.