In 2015 en 2016 heeft IDDS Archeologie een bureauonderzoek uitgevoerd naar aanleiding van een reeds uitgevoerde ontgraving op het terrein van de Rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) aan de Staalindustrieweg 30 in Alblasserdam, gemeente Alblasserdam. Archeologisch onderzoek in het plangebied en in de directe omgeving, uitgevoerd sinds de jaren vijftig van de 20e eeuw, hadden aangetoond dat bij deze ontgraving vrijwel zeker archeologische resten waren vernietigd. Het doel van dit bureauonderzoek was het geven van een archeologische en landschappelijke context aan het vondstmateriaal dat uit het uitgegraven materiaal verzameld is. Landschappelijk ligt het plangebied net als vrijwel alle in het rapport beschreven vindplaatsen op of langs de rand van de stroomrug van de Oud Alblas. De datering van deze stroomrug is onduidelijk maar het begin ligt waarschijnlijk in de IJzertijd en het einde in de Midden Romeinse tijd. Deze einddatum is gekoppeld aan een restgeul van ongeveer 20 m breed en 2 m diep die sterk meanderend stroomde door het plangebied. Deze restgeul vormde de laatste fase van de verlanding van de hoofdgeul van de Oud Alblas. Direct ten zuiden van deze restgeul liggen de komkleien van de Oud Alblas op een dik veenpakket. De archeologische resten in het plangebied en direct omgeving zijn allemaal aangetroffen op deze komkleien in een smalle strook langs de stroomrug. Verder van de stroomrug komen ook komkleien voor maar deze zijn waarschijnlijk slechts gebruikt voor landbouw. In de Middeleeuwen zijn de stroomrug en de komkleien (met archeologische resten) bedekt geraakt door een kleipakket dat werd afgezet tijdens overstromingen. In eerste instantie heeft dit pakket de archeologische resten beschermd tegen de landbouwactiviteiten, maar in de 20e eeuw is door bouwwerkzaamheden de bodem waarschijnlijk vaak dieper verstoord en zullen de archeologische waarden zijn aangetast. Op basis van in de directe omgeving uitgevoerde onderzoeken is in het plangebied vrijwel zeker sprake geweest van een vindplaats uit de Romeinse tijd. Uitgaande van de beter uitgewerkte onderzoeken lijkt het om de Midden Romeinse tijd te gaan. Aan de zuidzijde van het plangebied zijn sporen van mogelijke graanschuren aangetroffen (vindplaats Alblasserdam 3). Ten noordoosten van het plangebied liggen de resten van een mogelijke huisplaats en een crematiegrafveld. Ten zuidwesten bevindt zich eveneens een mogelijke huisplaats, alsmede enkele menselijke skeletresten. Op basis van de hoeveelheid bouwmateriaal die zowel aan de zuidzijde van het plangebied als ten zuidwesten er van (vindplaats Alblasserdam 1) zijn aangetroffen, waaronder vele dakpannen een fragment van een hypocaustum, is het niet onmogelijk dat in het plangebied of in de directe omgeving een villa voorkwam. In het plangebied was een restgeul aanwezig met aan de zuidzijde een bewoonbare oeverzone met komkleien. Een eventuele nederzetting of huisplaats binnen het plangebied zal gelegen hebben op de oever van het restgeultje. In de restgeul zelf waren echter ook archeologische resten aanwezig, zoals is aangetoond in 1973. Naast nederzettingsafval konden ook resten van vaartuigen worden verwacht, zoals het reeds aangetroffen kanofragment. Tevens konden er beschoeiingen, steigers, bruggen en aan visvangst gerelateerde artefacten zoals visfuiken aanwezig zijn geweest.
Date: 01/04/2015 (veldwerk)
