IDDS Archeologie heeft van 24-10-2023 tot en met 30-10-2023 een Opgraving - variant Archeologische Begeleiding, uitgevoerd aan de Wal ter hoogte van huisnrs. 43-59 in Schoonhoven, gemeente Krimpenerwaard. De werkzaamheden bestonden uit het deels continue begeleiden van de vervanging van het riool en het opnemen van de profielkolommen om de 15 m.Het doel van de Opgraving - variant Archeologische Begeleiding is het documenteren van gegevens en het veiligstellen van materiaal van vindplaatsen om daarmee informatie te behouden die van belang is voor de kennisvorming over het verleden. Specifiek heeft deze begeleiding tot doel: het vastleggen van de opbouw van de Wal en het vastleggen van onverwachte zaken.In totaal zijn de werkzaamheden middels vijf werkputten (WP) begeleid. Het eerste deel van WP1 aan de kruising met de Lopikerstraat is vanwege de verwachte aanwezige grote hoeveelheid kabels en leidingen aangelegd middels een grondzuiger. De rest van de werkput is laagsgewijs aangelegd met een graafmachine met een gladde bak. WP1 betreft de werkput die continu begeleid is en waarbij de begeleiding vanwege het aantreffen van steenbouwsporen nog een dag langer continu is voortgezet. Tijdens het incidentele deel van de begeleiding zijn om de 15 m in totaal vier veldbezoeken uitgevoerd (WP2 t/m 5) en profielkolommen opgenomen om de verschillende ophogingslagen waaruit de Wal bestaat in kaart te brengen. Vanwege het uitblijven van archeologische sporen in het deel van de Wal dat op deze manier begeleid is, was er geen aanleiding om over te gaan op een continu archeologische begeleiding.In de profielen die tijdens de begeleiding in het plangebied zijn opgenomen is een dik pakket historische ophogingen in kaart gebracht, waarin twee fragmenten aardwerk zijn aangetroffen die het pakket in de 16e eeuw of later lijken te dateren.Ondanks de grote beperkingen die er in het onderzoek waren, waardoor sporen over een gering oppervlakte konden worden blootgelegd en niet konden worden onderzocht tot de onderzijde heeft het onderzoek de volgende resultaten opgeleverd. In werkput 1 werden de sporen S1 tot en met S3 aangetroffen ter hoogte van de locatie waar op basis van het historische vooronderzoek de Lopikerpoort werd verwacht. De muurfundering S1 heeft grote afmetingen en bestaat uit bakstenen die primair gebruikt zijn en een formaat hebben dat in Leiden gangbaar is in de 13e eeuw. Op basis hiervan en gezien de locatie van deze baksteensporen zijn deze resten geïnterpreteerd als behorend tot de Lopikerpoort, waarbij gesteld kan worden dat de locatie en oriëntatie van S1 bijna precies overeenkomen met de overgebleven resten van deze poort zoals die er rond het begin van de 19e eeuw bij lag aan de noordkant van het plangebied. Hierbij kan echter worden opgemerkt dat uit het minuutplan niet is op te maken wat deze resten precies betreffen. Het primair gebruikte baksteenmateriaal van de muurfundering S1 past goed in het beeld van de eerste ontwikkelingen zoals die van Schoonhoven in de 13e en 14e eeuw bekend zijn. Voor de muurfunderingen S2 is mogelijk en voor S3 is waarschijnlijk van hergebruikt bouwmateriaal gebruik gemaakt, zodat een latere datering van deze delen van de poort mogelijk is. S2 en S3 zouden bijvoorbeeld de resten van latere bouwfases van de vernieuwing van de poort kunnen betreffen, zoals die bekend zijn uit de 17e eeuw. Gezien het kleine formaat van deze funderingen zouden dit echter ook resten kunnen betreffen van bebouwing die niet op basis van het historische kaartmateriaal te duiden zijn.
