Westelijke Randweg Voorst N345; archeologisch vooronderzoek; inventariserend veldonderzoek (proefsleuven) Westelijke Randweg Voorst N345; archeologisch vooronderzoek; inventariserend veldonderzoek (proefsleuven)

DOI

In opdracht van de provincie Gelderland heeft RAAP in oktober 2016 een inventariserend veldonderzoek in de vorm van proefsleuven uitgevoerd in verband met de aanleg van de Westelijke Randweg Voorst N345 in de gemeente Voorst. Het proefsleuvenonderzoek was gericht op vier afzonderlijke onderzoeksgebieden: langs de Hezeweg, aan weerszijden van de Kruisweg, tussen De Riete en de Enkweg en tussen De Riete en de Klarenbeekseweg. Het betreft het vervolg van een eerdere fase van het inventariserend onderzoek dat bestond uit een verkennend booronderzoek. In totaal zijn 54 proefsleuven gegraven met een gezamenlijke oppervlakte van circa 4.500 m².Het onderzoek heeft op alle onderzochte locaties behoudenswaardige archeologische resten opgeleverd. De ouderdom van deze resten varieert van de Vroege Bronstijd tot en met de Nieuwe tijd. In alle onderzoeksgebieden manifesteren zich archeologische waarden in de vorm van (clusters van) grondsporen. Op plaatsen waar deze clusters in de ondergrond aanwezig zijn en daaromheen, is sprake van een strooiing van archeologische artefacten in de gebioturbeerde top van het natuurlijke bodemprofiel en in een fossiele akkerlaag aan de basis van het cultuurdek.In onderzoeksgebied 1 zijn paalsporen, kuilen, waterputten en hutkommen van een omvangrijke middeleeuwse nederzetting aangetroff en die (op basis van het vondstmateriaal) in ieder geval heeft bestaan rond de overgang van de Karolingische naar de Ottoonse tijd, dat wil zeggen in de 9e en 10e eeuw en mogelijk nog tot in de 11e eeuw na Chr. Metaalslakken duiden op de productie en/of verwerking van ijzer binnen of nabij het nederzettingsterrein. Gezien de aanwezigheid van scherven handgevormd aardewerk uit de IJzertijd in enkele werkputten kan een deel van de nederzettingssporen nog uit die periode dateren. Tevens moet rekening gehouden worden met artefacten die verband houden met activiteiten vanuit een nabijgelegen legerkamp uit de Tachtigjarige Oorlog. Het gebied met behoudenswaardige archeologische resten heeft een omvang van circa 15.000 m².In onderzoeksgebied 2 is een Germaans crematiegraf uit de Midden of Laat Romeinse tijd aangetroffen. De kans is echter groot dat het graf onderdeel is van een grafveld. Over de omvang van een eventueel grafveld kunnen op basis van het proefsleuvenonderzoek geen uitspraken worden gedaan. Om die reden is rondom het graf een zone met een omvang van 4.000 m² aangegeven waarin eventueel meerdere graven zijn te verwachten.In onderzoeksgebied 3 zijn onder een dun plaggendek nederzettingssporen uit de Vroege Bronstijd, de IJzertijd en de Romeinse tijd aangetroffen. Een kuil met wikkeldraadaardewerk vormt vooralsnog het enige eenduidige spoor uit de eerstgenoemde (vroegste) periode. Het spoor is aangetroffen in het noorden van het onderzoeksgebied op de overgang naar een lager gelegen deel van landschap. Resten en sporen uit de IJzertijd en Vroeg Romeinse tijd lijken verspreid over het gehele onderzoeksgebied voor te komen. Nederzettingssporen en -resten uit de Midden Romeinse tijd (mogelijk ook uit de Laat Romeinse tijd) concentreren zich in het zuidelijke deel van het onderzoeksgebied, waar vermoedelijk delen van twee gebouwstructuren zijn aangesneden. Hier is sprake van een hogere dichtheid aan grondsporen dan in het noorden van het onderzoeksgebied.Het kan niet uitgesloten worden dat de nederzetting zich binnen het wegtracé in zuidelijke richting tot buiten het onderzoeksgebied voortzet onder het hier nog aanwezige boerenerf.Een urn met crematie uit de Late Bronstijd of Vroege IJzertijd duidt op de aanwezigheid van een (klein?) urnenveld uit deze periode. Andere eenduidige graven ontbreken vooralsnog. Een hoefijzervormige greppel circa 50 m ten zuidoosten van de urn vormt mogelijk het restant van een randstructuur van een ander graf.Het gebied met behoudenswaardige archeologische resten heeft een omvang van circa 13.000 m².De kans bestaat dat de resten zich nog verder uitstrekken onder het erf aan de zuidzijde van de Enkweg. Dat geldt dan vooral voor resten uit de Midden Romeinse tijd die zich in het zuiden van onderzoeksgebied 3 lijken te concentreren.Proefsleuvenonderzoek in onderzoeksgebied 4 heeft aanwijzingen opgeleverd voor archeologische resten uit de Midden Bronstijd, de IJzertijd, de Volle Middeleeuwen en de Nieuwe tijd. In het onderzoeksgebied is sprake van een enigszins diffuus patroon van relatief kleine clusters van grondsporen die van elkaar gescheiden zijn door zones waarin sporen (grotendeels) ontbreken.In het uiterste noorden van het onderzoeksgebied, nabij de Klarenbeekseweg, zijn sporen van bewoning uit de Midden Bronstijd en de Middeleeuwen/Nieuwe tijd gevonden. Hier bevond zich tot in het midden van de 19e eeuw het van oorsprong middeleeuwse boerenerf Holtwijk. In de randzone van het erf, de locatie van de boerderij ligt net buiten onderzoeksgebied 4 zoals dat in het PvE is begrensd, zijn kuilen en paalsporen gevonden die ongetwijfeld met bewoning op dit erf in verband staan. Of zich op de locatie van de voormalige boerderij nog substantiële resten daarvan in de ondiepe ondergrond bevinden, kon niet worden onderzocht.Ten zuiden hiervan zijn sporen van bewoning uit de IJzertijd en de Volle Middeleeuwen vastgesteld. Het gaat om relatief kleine clusters van grondsporen die van elkaar gescheiden zijn door zones waarin sporen (grotendeels) ontbreken. Vermoedelijk vormen zij de neerslag van een diffuus bewoningspatroon van alleenstaande boerderijen met bijgebouwen die regelmatig werden verplaatst (zogenaamde ‘zwervende erven’). In geen van de proefsleuven zijn al resten van een eenduidige gebouwstructuur aangesneden.In het gebied tussen De Riete en de Tuinstraat zijn aanwijzingen gevonden voor activiteiten in de Volle Middeleeuwen. Hoewel een zeer kortstondig bewoond erf niet geheel uitgesloten kan worden, is het waarschijnlijker dat het om de neerslag van activiteiten buiten de context van een nederzetting gaat (bijvoorbeeld een schuur).Samengevat zijn binnen onderzoeksgebied 4 van noord naar zuid drie gebieden met behoudenswaardige grondsporen onderscheiden: een gebied met resten uit de Midden Bronstijd en een erf uit de Middeleeuwen/Nieuwe tijd met een omvang van circa 4.000 m², een gebied waarbinnen zich bewoningssporen uit de IJzertijd bevinden met een omvang van circa 4.100 m² en een gebied met bewoningssporen uit de IJzertijd en sporen uit de Volle Middeleeuwen met een omvang van 7.100 m².

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/AR/UYGKTH
Metadata Access https://archaeology.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/AR/UYGKTH
Provenance
Creator H.B.G. Scholte Lubberink
Publisher DANS Data Station Archaeology
Contributor Functioneel Applicatiebeheer GBO
Publication Year 2026
Rights CC-BY-4.0; info:eu-repo/semantics/openAccess; http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
OpenAccess true
Contact Functioneel Applicatiebeheer GBO (BIJ12)
Representation
Resource Type Dataset
Format application/pdf; text/xml; application/gml+xml; application/octet-stream; application/zip; image/jpeg; text/csv
Size 2278038; 1919956; 9709; 5678; 2974; 380876; 17442; 488459; 40200; 15463; 51764; 4568819; 573193; 64898; 10137; 14378; 580098; 4293; 369332; 3187; 2605; 3177; 388573; 133680; 8603; 1587717; 17050724; 807022; 528268; 12636; 11541; 4991; 111967; 102296; 144369; 603068; 72409; 5737045; 5232595; 5973515; 5599622; 6334822; 5674018; 5622073; 5234635; 5772972; 5964871; 5897424; 5638094; 5801688; 4805719; 6581929; 6563680; 5804649; 5787547; 6002992; 5291183; 6565419; 5643108; 5197137; 5889189; 6127710; 6062639; 5969292; 5459652; 5698163; 6409679; 6276277; 5755229; 5666247; 5692097; 6375263; 5571466; 5922941; 5790266; 5716462; 6283384; 5630187; 6303310; 5426208; 5702064; 5978339; 5632151; 6416435; 5729612; 5648830; 5990739; 5615121; 5978334; 6260733; 6226399; 6263394; 6319657; 6325409; 6434280; 5821662; 6117483; 5658103; 6596874; 6623996; 6602572; 6677323; 5535318; 6261678; 6584287; 6357449; 5723524; 6694426; 6417687; 6032829; 5740572; 5899915; 6274632; 5723287; 5789014; 6517703; 6514092; 6219871; 5873943; 6437778; 5885637; 6153539; 6531405; 6457916; 6492129; 5780779; 6528176; 6527833; 6181107; 6557627; 6550430; 6548165; 6586842; 6401428; 6490261; 6072862; 6582708; 6902417; 5959943; 5963133; 6019110; 6807580; 5976599; 6617833; 6419340; 6022287; 6296470; 6294132; 5647379; 5744444; 6543793; 5863368; 6498428; 6764451; 6395876; 6415771; 6583522; 5696749; 6088997; 6330370; 5760491; 6177766; 6286517; 5881795; 6205218; 5584996; 5922110; 5683557; 5624023; 5225077; 6585243; 5062302; 6832526; 6805378; 5969726; 4673455; 4745765; 4657529; 5761396; 4461631; 5131974; 5746522; 4571712; 6368421; 6779375; 5636578; 6303829; 5019223; 6964594; 5873307; 6544995; 4085923; 4153938; 5818132; 5863620; 5685940; 5671617; 3995772; 5315036; 5618228; 5445561; 4516105; 5699892; 6728120; 5655396; 5306904; 6714457; 6202033; 6832451; 6847209; 5874501; 6120072; 5267558; 4698030; 5597201; 5643586; 4166823; 4718039; 5138463; 4805302; 6677910; 6321112; 6880447; 6910241; 7112776; 6236704; 6096058; 6118923; 6864747; 6932354; 6281776; 5913393; 5321276; 5248999; 5551194; 5175231; 5208292; 5436149; 3754485; 4656465; 4672912; 5666550; 5997292; 5749340; 5836421; 6082499; 5962239; 6110029; 6218086; 6334740; 5736550; 5877129; 5828207; 6678946; 6190989; 5783701; 6318974; 6076844; 6331560; 5745903; 6244081; 5859162; 5832359; 5871448; 6005209; 6439070; 6198181; 6400010; 5887089; 6258324; 5804707; 5678347; 6309702; 6248685; 5896778; 6058309; 6133630; 6276753; 6475786; 6294184; 6486496; 6468711; 6448838; 6209413; 6443946; 6370204; 5667047; 5716804; 5334966; 5945598; 5661355; 5845753; 5776456; 5732656; 5733299; 5926993; 5824228; 6019793; 6011330; 6199538; 6357983; 5749189; 6131247; 6187251; 6378427; 7216868; 6129611; 6155545; 6273703; 7342748; 7215163; 5807554; 6067921; 6320070; 5766434; 5706183; 5749917; 5999570; 5829461; 5735612; 6219904; 5689400; 5790407; 5956231; 5867319; 5965977; 6002959; 5819370; 6199458; 5708176; 5673461; 5829727; 6383042; 6467517; 5942271; 5828252; 5484634; 5908387; 5917627; 6449371; 6140558; 6099924; 5931981; 5891627; 6237235; 6389901; 6564506; 5520437; 6307971; 6035707; 5710183; 5868504; 6097951; 6858306; 5751648; 6675896; 6475431; 5655554; 6341496; 6748713; 6343927; 5760837; 5795373; 5545827; 6253803; 6456556; 6473114; 6350993; 6166370; 5964513; 6054565; 6226596; 6211003; 5955174; 5927689; 5635358; 6028239; 5880328; 5715355; 5984221; 5995535; 5972902; 5780041; 6199790; 6434362; 6703252; 6729712; 6400622; 6357083; 6413997; 7212616; 7450885; 7232009; 7080367; 6510787; 6977614; 7371856; 6922913; 6363203; 6363575; 6658024; 7287441; 7406413; 5240373; 6181928; 5978723; 6276453; 6269438; 6317491; 6831712; 4928179; 6107563; 6266824; 6089340; 6116208; 6047249; 5933681; 6048372; 5936997; 5883395; 6257200; 6121323; 6146095; 5953175; 5855159; 5862270; 5866054; 5868342; 5686336; 5892679; 6043791; 5683985; 4248532; 5108264; 6465977; 5732484; 5586210; 3750850; 5501368; 5687809; 5806877; 5982266; 5281039; 4797081; 266373; 18785; 6198191; 6231217; 6407038; 6350975; 6167087; 6200740; 6229381; 5792383; 5878771; 5854560; 5617752; 5780519; 5854975; 5938131; 6055261; 5995838; 5962763; 6023129; 6046023; 5633504; 5920076; 5948732; 6498273; 6356060; 5996395; 6578791; 6343190; 916703
Version 1.0
Discipline Humanities