ADC ArcheoProjecten heeft een Archeologische Opgraving uitgevoerd voor het plangebied Agnietentuin gelegen aan de Vogelenzang te Zaltbommel.In het noordelijke gedeelte van de Agnietentuin aan de Vogelenzang zal woningbouw gerealiseerd worden. Archeologisch proefsleuvenonderzoek uit het verleden heeft aangetoond dat het gebied zeker vanaf de Vroege Middeleeuwen vrijwel continu bewoond is geweest. De bouw van de woningen zullen deze archeologische resten aantasten of vernietigen, derhalve is een archeologische opgraving uitgevoerd.Tijdens de opgraving zijn resten uit de Romeinse tijd tot en met de Nieuwe tijd Aangetroffen. De archeologische resten bestaan uit muren van gebouwen en tuinen, uitbraaksleuven, wateren beerputten, poeren, vloeren, kelders, een rosmolen, haardplaatsen, kuilen, paalkuilen, een houtskoolmeiler, sloten, grafstructuren en crematiegraven. Naast grondsporen en structuren is ook een grote hoeveelheid vondstmateriaal opgegraven. Dit bestaat uit aardewerk, natuursteen, botmateriaal (zowel dierlijk als menselijk), metaal en bouwmateriaal uit verschillende perioden.De oudste resten die zijn aangetroffen dateren uit de Romeinse tijd. Op de diepste vlakken, ongeveer 3 m onder het huidige maaiveld, zijn Romeinse crematiegraven en grafstructuren aangetroffen.In de eeuwen volgend op de Romeinse tijd wordt het gebied langzaam maar zeker opgehoogd door de bewoners van het gebied. De eerste bewoners die zich op het terrein laten zien, bouwen in de 6e /7e eeuw aan de oostzijde van het gebied een klein gebouwtje. Aangezien een groot deel van het gebouw zich buiten het opgegraven gebied bevindt, weten we niet hoe lang het gebouw is geweest. Het is goed mogelijk dat het om een schuur gaat en niet om een (doorgaans groter) woonstalhuis. Buiten dit gebouw zijn er nog slechts enkele sporen aangetroffen waarin exclusief Merovingisch aardewerk is aangetroffen.De volgende periode waarin er mensen in het gebied zijn geweest, is de Karolingische tijd. Er komen grondsporen uit deze periode voor over het gehele opgegraven gebied, wat aangeeft dat er in deze periode uitgebreide activiteiten in het gebied hebben plaatsgevonden. Of dit ook bewoning op precies deze plek vertegenwoordigt, is niet bekend. Er werden namelijk geen gebouwplattegronden of andere structuren die met een nederzetting of huisplaats te maken hebben, zoals waterputten, uit deze periode aangetroffen. Wellicht gebruikte men het nu opgegraven terrein voor andere activiteiten en bevond de bewoning (nederzetting) zich in de directe omgeving van het terrein.Veruit de meeste sporen en vondsten dateren uit de Volle Middeleeuwen. Het gaat vooral om relatief grote kuilen die verspreid over het hele onderzochte gebied voorkomen. Ook werden grote langwerpige kuilen, paalkuilen, waterputten en een mogelijke houtskoolmeiler onderzocht.Aan de Vogelenzang zijn resten van vier bakstenen gebouwen aangetroffen, waarvan er twee uit de 14e eeuw dateren (gebouw 3 en 4) en twee uit de 15e eeuw (gebouw 1 en 2). De meeste bakstenen van gebouw 2 hebben weliswaar een 14e-eeuws formaat, maar het voorkomen van ook bakstenen met een 15e-eeuws formaat geeft aan dat de meeste bakstenen hergebruikt zijn in de 15e eeuw.Gebouw 2 en 3 zijn nog lang in gebruik geweest want de beerputten en kelders die bij deze gebouwen horen, dateren van veel later dan de oorspronkelijke bouw. De gebouwen zijn zelfs nog zichtbaar op verschillende foto’s en een filmpje uit ca. 1900.Als rond het midden van de 15e eeuw het Agnietenklooster op het terrein wordt gesticht, staan er in het gebied dus al enkele gebouwen. De gebouwen van het klooster bevinden zich (waarschijnlijk) vooral op het meest zuidelijke gedeelte van het gebied. Tijdens de huidige opgraving en het proefsleuvenonderzoek zijn de 15e-eeuwse tuinmuren van het klooster aangetroffen. De muren zijn ook nog na de afbraak van het klooster (tijdens de Reformatie) in het gebied aanwezig gebleven. Op een kaart uit 1648 van Blaeu/ Hoet zijn de muren nog te zien. Buiten de tuinmuren is er een klein aantal sporen en vondsten aangetroffen die ook bij het klooster zouden kunnen horen. Een grote beerput (beerput 8) is er daar één van.