In het kader van geplande bouwwerkzaamheden heeft Archol bv in 2013 en 2015 archeologisch onderzoek uitgevoerd in het plangebied Smachtenburg in het plaatsje Harskamp, aan de rand van de Veluwe. Daarbij kwamen archeologische resten naar boven die sterk uiteenlopen in datering en blijk geven van een lang, weliswaar niet continu gebruik van het te ontwikkelen terrein. Over de oudste resten valt niet veel meer te zeggen dan dat het om enkele vuurstenen vondsten gaat die door rondtrekkende mesolithische jagers en verzamelaars ergens tussen 8000 tot 12000 jaar geleden ter plekke zijn achtergelaten. De volgende aanwijzingen voor menselijke activiteiten ter plaatse dateren in de laatste fase van de prehistorie, een paar eeuwen voor het begin van onze jaartelling. De vondst van een palissade aan de zuidelijke rand van het onderzochte gebied duidt mogelijk op de aanwezigheid van een ijzertijd nederzetting meer naar het zuidwesten, buiten het plangebied.Meer dan 1000 jaar later, we zitten dan inmiddels in de volle middeleeuwen is het terrein voor het eerst permanent bewoond geraakt. De opgravingen hebben overblijfselen van een boerenerf aan het licht gebracht, waarbij plattegronden van een grote woonstalboerderij en een drietal bijgebouwen zijn herkend. Daarnaast hebben de bewoners meerdere putten voor de watervoorziening gegraven en was het erf en omliggende percelen door middel van smalle greppeltjes waar vermoedelijk houten wandjes of palen in hebben gestaan afgebakend. Qua type boerderij past de aangetroffen plattegrond goed bij de voor deze periode gangbare typen in midden- en oost-Nederland. Ook de materiële cultuur sluit naadloos aan op die van de regio.Deze wordt gekenmerkt door een grote mate van zelfvoorziening.Door de relatief goede conserveringsomstandigheden bleek het mogelijk om een reeks aangetroffen stompen van de palen die voor de dakdragende constructie van gebouwen waren geplaatst alsmede hout uit enkele waterputten met behulp van de jaarringen methode te dateren. De uitkomsten wijzen op een bouw aan het begin van de 12e eeuw. Vermoedelijk heeft de bewoning op het erf doorgelopen tot circa 1175.De oudste vermelding van Harskamp in historische bronnen ging niet verder terug dan 1333 en met deze nieuwe bevindingen worden ten minste twee eeuwen toegevoegd aan de ouderdom van dit kleine plaatsje.Bij de bewoning gedurende de 12e eeuw ging het vermoedelijk om één of enkele vrijstaande hoeves. Het onderzochte erf heeft slechts één bewoningsfase gekend en na verlating heeft men elders buiten het onderzochte areaal, vermoedelijk meer naar de Dorpsstraat toe, een nieuwe boerderij gebouwd.Het onderzochte areaal is daarna niet meer bewoond geweest, wel heeft het als akkerland en weidegebied gediend getuige de vele greppels, die zijn gegraven voor percereling alsmede grondverbetering.