Benedenberg 36 en 36a, Bergambacht (gemeente Krimpenerwaard)

DOI

ADC ArcheoProjecten heeft in augustus 2020 een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd op de locatie Benedenberg 36 en 36a in Bergambacht, gemeente Krimpenerwaard. In augustus 2021 is het onderzoek uitgebreid naar het westelijk perceel. De resultaten van het op het oostelijke perceel uitgevoerde onderzoek zijn reeds gepubliceerd in ADC rapport 5243 en voorgelegd aan het bevoegd gezag. De resultaten van beide onderzoeken zijn geïntegreerd in het voorliggend rapport. Op basis van het bureauonderzoek is een gespecificeerde verwachting opgesteld. Hieruit volgt dat het plangebied zich in de Krimpenerwaard bevindt, een voormalig veengebied dat zich tussen Hollandse IJssel, de Lek/Nieuwe Maas en de Vlist uitstrekt. In het plangebied en de directe omgeving ervan zijn geen aanwijzingen gevonden voor fossiele stroomgordels of crevasses. Hoewel volgens de landschappelijke eenhedenkaart van de Krimpenerwaard zich in de ondergrond een uitloper van een rivierduinencomplex bevindt, wordt dit weersproken door een geologische boring ten oosten van het plangebied. Uit het profiel van deze boring blijkt dat de ondergrond wordt gevormd door een circa 6,90 m dik veenpakket met daarop een circa 0,5 m dik kleidek. Rivierduinafzettingen zijn niet aangetroffen. De verwachting voor resten uit de prehistorie, de Romeinse tijd en de Vroege Middeleeuwen wordt daarom als laag bestempeld. In de Late Middeleeuwen werden de veengebieden van de Krimpenerwaard op grote schaal ontgonnen en in gebruik genomen voor de landbouw. De bewoning concentreerde zich op de koppen van de percelen langs ontginningsbases, waaronder aan beide zijden van huidige Benedenberg. Deze as dateert uit de tweede fase van de ontginning die zich in de periode 13e-15eeeuw voltrok. Door ontwatering, veenoxidatie en inklinking kregen de bewoners in toenemende mate te maken met hoge grondwaterstanden. Hierdoor werd men gedwongen de erven op te hogen en ontstond aan de zuidzijde van de Benedenberg een reeks verhoogde huisplaatsen. Eén van de verhoogde huisplaatsen bevindt zich mogelijk in het noordelijk deel van het plangebied. In dit deel van het plangebied moet daarom rekening worden gehouden met de aanwezigheid van opgebrachte kleilagen met baksteen, houtskool en eventueel fragmenten van allerlei gebruiksvoorwerpen die informatie kunnen geven over de bewoningsgeschiedenis van de locatie. Daarbij moet op het oostelijke perceel rekening worden gehouden met verstoringen als gevolg van de bouw en sloop van agrarische opstallen en de aanleg van kabels en leidingen en twee ondergrondse olietanks. Met name ter plaatse van de tanklocaties moet rekening worden gehouden met diepe verstoringen. In het westelijke perceel moet eveneens rekening worden gehouden met verstoringen als gevolg van in het verleden uitgevoerde bouw- en sloopactiviteiten. Ter plaatse van de locatie van het zwembad en van de kelder zal sprake zijn van diepe verstoringen. Teneinde deze verwachting te toetsen en aan te vullen is in het plangebied een gecombineerd verkennend en karterend booronderzoek uitgevoerd. Het booronderzoek wijst uit dat de ondergrond van het plangebied uit zwak kleiig bosveen (Hollandveen Laagpakket, Formatie van Nieuwkoop) bestaat. In geen van de boringen zijn klei- of zandlagen aanwezig die aan oude stroomgordels te relateren zijn. Binnen de maximale boordiepte (550 cm -mv, circa 6,80 m –NAP in boring 2) is geen rivierduinzand aangetroffen. Indien inderdaad een uitloper van een rivierduin-complex aanwezig is, zal deze zich dieper in de ondergrond bevinden. Het aanwezige veen wordt op het oostelijke perceel afgedekt door een 25 tot 35 cm dikke kalkloze, zwak siltige kleilaag gevolgd door een 30 tot 45 cm dikke kalkloze, zwak zandige kleilaag. Beide betreffen komafzettingen (Formatie van Echteld), waarbij de bovenste laag antropogeen bewerkt is en de huidige bouwvoor vormt. Bij het verkennend/karterend booronderzoek op het westelijke perceel wordt het veen afgedekt door een 65 tot 135 cm dik pakket antropogeen bewerkte of ten dele opgebaggerde klei. Verspreid in dit pakket zijn kleine fragmenten baksteen en houtskool waargenomen. Tijdens een profielopname die op de locatie van het gesloopte zwembad is gedaan, zijn in hetzelfde pakket twee aardewerkscherven daterend uit de periode Late Middeleeuwen tot en met Nieuwe tijd aangetroffen. Het aangetroffen pakket houdt mogelijk verband met de aanwezige huisplaats.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/AR/0PO7EU
Metadata Access https://archaeology.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/AR/0PO7EU
Provenance
Creator R.M. van der Zee
Publisher DANS Data Station Archaeology
Contributor J. Beestman
Publication Year 2022
Rights CC-BY-4.0; info:eu-repo/semantics/openAccess; http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
OpenAccess true
Contact J. Beestman (ADC ArcheoProjecten)
Representation
Resource Type Dataset
Format application/pdf
Size 13025076
Version 1.0
Discipline Humanities