Borghlocatie Zuidhorn DO Archeologische opgraving Borghlocatie te Zuidhorn, gemeente Westerkwartier (GR)

DOI

Het onderzoeksgebied, waarin woningcorporatie Wold & Waard van plan is woningen te bouwen, ligt op de westelijke flank van de keileemrug waar Zuid- en Noordhorn op gesitueerd zijn. Direct ten oosten van het onder-zoeksgebied heeft de Hanckemaborg gelegen, die in 1877 is afgebroken. Bij het archeologische onderzoek is in de werkputten een groot aantal sporen aangetroffen, die minimaal vijf verschillende bewoningsperioden vertegen-woordigen: neolithicum/bronstijd, Romeinse tijd, vroege middeleeuwen (6e-9e eeuw), late middeleeuwen (10e-13e eeuw) en late middeleeuwen/nieuwe tijd (14e/15e-18e eeuw). De vroegmiddeleeuwse en de laatmiddeleeuwse periode zijn beide ook weer in twee gebruiksfasen onder te verdelen. De sporen bestaan uit sloten/grachten, greppels, kuilen, paalkuilen, waterputten en diergraven. Op basis van het aangetroffen vondst-materiaal dateren de sporen vooral uit de middeleeuwen. Twee sloten/grachten en een waterput hebben bij de vermoedelijke voorhof van de Hanckemaborg gehoord, die dateert uit de periode late middeleeuwen/nieuwe tijd. De aanwezigheid van enkele vondsten uit het neolithicum/de bronstijd en de Romeinse tijd geeft aan dat het onderzoeksgebied ook in deze periode gebruikt moet zijn. Uit deze periode zijn geen specifieke sporen of structuren aanwezig; de vondsten zijn ofwel afkomstig uit het cultuurdek en/of andere, jongere sporen ofwel uit een laag die als oud oppervlak is geïnterpreteerd. Uit de paalkuilen is een aantal structuren gereconstrueerd die dateren uit de vroege middeleeuwen. Het gaat om een deel van een huisplattegrond (vermoedelijk van het type Odoorn B of C), een spieker en een (veld)schuur. Uit de late middeleeuwen zijn vooral greppels en sloten gevonden, die deel uitmaakten van de percelering.Bij het onderzoek is veel vondstmateriaal verzameld. Het vondstmateriaal bestaat uit handgevormd en draaischijf-aardewerk, keramisch bouwmateriaal, glas, dierlijk bot, metaal en slak, natuur- en vuursteen, hout en botanische macroresten. De vondsten dateren uit de periode vanaf het neolithicum/de bronstijd (vuursteen) tot en met de 18e eeuw, met een nadruk op de vroege en late middeleeuwen. De vondsten zijn afkomstig uit zowel het cultuurdek als uit de sporen en hebben doorgaans een redelijke tot goede conservering.Het onderzoek heeft bijzonder veel archeologische informatie opgeleverd. Uit het onderzoek is duidelijk geworden dat het gebied een lange bewoningsgeschiedenis kent. Het onderzoek heeft wezenlijk bijgedragen aan de kennis van het gebruik van de keileemrug van Zuid- en Noordhorn in vooral de vroege middeleeuwen, een archeologische periode waarvan tot nu toe niet veel informatie voorhanden was. Het gebied moet in ieder geval vanaf de vroege middeleeuwen continu in gebruik zijn geweest als, afwisselend, nederzettingsterrein en akker/weiland, totdat aan het eind van de late middeleeuwen de bewoning opschoof naar -vermoedelijk- de locatie van de huidige dorpskern van Zuidhorn en hier de Hanckemaborg werd gebouwd. Het huidige onderzoek laat zien dat de Hanckemaborg ouder is dan tot nu toe werd aangenomen en mogelijk al in de 14e of 15e eeuw is gebouwd als een verdedigbaar huis. Ook zijn er door het huidige onderzoek aanwijzingen dat de borg oorspronkelijk een voorhof heeft gehad.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-zfc-tdrg
Metadata Access https://archaeology.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/dans-zfc-tdrg
Provenance
Creator M.J.M. De Wit
Publisher DANS Data Station Archaeology
Contributor R.C.B. Steenbak; MUG Ingenieursbureau b.v.
Publication Year 2025
Rights DANS Licence; info:eu-repo/semantics/restrictedAccess; https://doi.org/10.17026/fp39-0x58
OpenAccess false
Contact R.C.B. Steenbak (Provincie Noord-Brabant)
Representation
Resource Type Dataset
Format application/pdf; application/rtf; application/vnd.openxmlformats-officedocument.spreadsheetml.sheet; application/octet-stream; application/vnd.antix.game-component; audio/ogg; image/jpeg; application/dbf; application/sbn; application/sbx; application/shp; application/shx; application/prj; text/xml; application/zip; text/plain; charset=US-ASCII; application/vnd.openxmlformats-officedocument.wordprocessingml.document; image/vnd.dxf
Size 134457436; 60531; 61475; 65008; 59136; 57796; 58855; 55570; 59215; 64410; 58253; 59150; 58328659; 6517252; 22237; 11881; 14871; 17125; 13112; 12682; 13389; 12633; 12407; 12618; 12284; 12332; 17474; 12478; 4440; 12632; 110; 558; 1132; 437; 5152; 4118; 16406; 2055; 42; 1041; 1594; 2275; 69976; 24920; 33112; 310; 80213; 106835; 505584; 32; 73750; 32790; 12310; 296; 1803; 2021; 318; 1066; 774; 2599; 602; 2504; 3626; 49496; 116; 37174; 20340; 53592; 29016; 19318; 107219; 57688; 8536; 42415; 142036; 45400; 61214; 1427; 16728; 132; 2226; 2241; 1553; 86918; 96; 1567; 1744; 142772; 25632; 20502; 147966; 273556; 15392; 45078; 20824; 19804; 144747; 1229; 1319; 1459; 4289; 1101; 3455; 24598; 1091; 30837; 31366; 5203; 11606; 5499; 1848; 4915; 2913; 1468; 13705; 7796; 193660; 6249; 28709; 37208; 13371; 4241; 317510; 247514; 152877; 4943; 2545; 166; 4959; 49174; 13397; 7977; 2130; 1234; 2809312; 2894761; 3059437; 3184326; 2826294; 3004070; 2754009; 3056114; 2971155; 3093600; 3052571; 2866854; 3048945; 2499558; 2849832; 3084623; 2924846; 2998541; 3051716; 2992955; 2844662; 3011724; 3008999; 3005392; 3041178; 3051871; 3019428; 3038250; 3030120; 3031471; 3050198; 3040643; 2552585; 2838245; 2761336; 2796062; 2987814; 2994101; 3186735; 2666689; 2831694; 2712273; 2551772; 2912436; 3090502; 2893649; 3053260; 2893568; 3002800; 2811358; 2798702; 2776476; 2837943; 2981399; 3020804; 3071173; 3045146; 2742118; 2881301; 3002363; 3053730; 3021893; 3019898; 3013819; 3049886; 2924014; 2876358; 3088137; 2482571; 2834901; 2927696; 2584531; 2659580; 2749196; 2519370; 2812109; 3015060; 2595468; 2464877; 2635452; 2629613; 2434830; 2438730; 2623331; 3043681; 3055782; 3059496; 2497120; 3006529; 3099343; 2874604; 2819234; 3053747; 3055214; 2982828; 2853879; 3104107; 2837323; 2472439; 2866590; 2954481; 3062142; 2752340; 2478341; 2763212; 2595766; 2352293; 2688529; 2619404; 2708892; 2644170; 2910404; 2834021; 3003602; 2717397; 3040637; 3154980; 3145069; 3174298; 2774365; 2395954; 2801820; 3160567; 2816514; 2397205; 2685524; 2842158; 2791387; 2559586; 2874270; 2947042; 2519892; 2588959; 2718774; 2844577; 2786675; 2645477; 2785663; 2642048; 2730514; 2494030; 3170774; 2444285; 2334110; 2413619; 2388140; 2572922; 2460305; 3043387; 2798275; 3014575; 3124684; 3158002; 2837494; 2899662; 3168679; 3158617; 3080545; 3046860; 3059947; 2895583; 3008189; 3109242; 2746619; 2604862; 3146137; 2435538; 2668353; 3060355; 2509247; 3050986; 3096099; 3079144; 2838924; 2693490; 3079561; 3116310; 3041094; 3016790; 3025026; 3041057; 3013143; 3040940; 2869253; 3021053; 3133263; 3033861; 3189265; 2683418; 3045857; 2996769; 2838535; 2878533; 2913014; 2970631; 2702868; 2834782; 2889088; 2759014; 2733023; 2740127; 2664514; 3195358; 2787859; 3190885; 3026949; 3087932; 3045869; 2939894; 3172827; 3039960; 2946962; 3058463; 3053285; 2620268; 2758991; 2538399; 2598887; 2653296; 3046484; 2705223; 2819641; 2522360; 2957301; 2961492; 3181500; 2747664; 2844385; 3101225; 2921019; 2684303; 2559186; 2984645; 2322556; 2365719; 2361513; 2683550; 2587799; 3013891; 2888974; 2834916; 2739207; 3025835; 2674246; 2902466; 2773112; 2466120; 2619679; 2477739; 2621810; 2938325; 2557047; 2493852; 2648942; 2905930; 3015806; 2758482; 2737599; 3112436; 2758483; 2713586; 2647871; 2908813; 2865279; 2872048; 2597174; 2755605; 3037893; 3187082; 3148255; 3034552; 2990913; 2774568; 3029225; 2641464; 2980410; 3092258; 2686835; 2945426; 914944; 1385472; 1774592; 2530816; 2193408; 2404864; 2031104; 2974720; 2355200; 2352640; 1872384; 2211328; 2361856; 2054656; 51631; 34021; 26255; 46351; 7995143; 5; 22921; 388; 4204; 316; 193669; 2212; 196; 35212; 1948; 2833; 172; 124; 556; 1159; 252; 108; 7855; 220; 496; 366940; 6181; 204; 1164; 156; 8540; 428; 2684; 8038; 218111; 2260; 156464; 8280; 1916; 16594; 276; 4708; 8515; 228; 53890; 788; 2916; 612; 11203; 672; 4507; 188; 320; 140; 1996; 164; 7018; 212; 452; 25432; 420; 1420; 340; 148; 144; 221878; 29978; 4; 20056; 21205; 889473; 22072; 1207266; 10998; 244; 436; 11885; 464; 2128; 61824; 645005; 3988; 516; 157020; 3068; 130434; 1636; 300; 67532; 1188; 21197; 22605; 8269; 4760336; 4988279; 4888837; 4740194; 4784744; 4763798; 4577991; 9657; 400; 16176; 12549; 3176; 463; 380; 4418; 236; 584; 2312; 628; 58410; 852; 44376; 676; 7106; 292; 892; 2114; 6563; 1196; 4134; 180; 740; 3919; 7516; 468; 12567; 386; 100; 1241; 284; 492; 4692; 1271; 75668; 111482; 30992; 18966; 7407; 304505; 17160; 4397; 35244
Version 1.0
Discipline Humanities