In december 2023 is door Aeres Milieu een archeologisch bureau- en verkennend booronderzoek uitgevoerd aan de kerkbosweg
(ong.) te America (gemeente Horst aan de Maas).
Aanleiding voor het laten uitvoeren van dit bodemonderzoek betreft een bestemmingsplanwijziging. De diepte van de
toekomstige bodemverstoring is op dit moment onbekend, maar uitgaande van een standaard funderingsdiepte zonder
onderkeldering, zal de bodemverstoring tot ten minste 80 centimeter (vorstvrije diepte) beneden maaiveld reiken. De
verwachting is dan ook dat bij het uitgraven van de bouwputten, ten behoeve van de voorgenomen nieuwbouw, de bodem tot
in het archeologische niveau verstoord zal worden en eventueel aanwezige archeologische waarden daardoor verloren zullen
gaan.
De onderzoekslocatie ligt volgens de Archeologische Beleidskaart van de gemeente Horst aan de Maas in de zone ‘Categorie 3
(Hoge archeologische verwachting)’. Voor deze verwachtingszone geldt een onderzoeksplicht bij bodemingrepen met een
oppervlakte groter dan 500 m2 en dieper dan 50 cm beneden maaiveld. Middels deze kaart heeft de gemeente aangegeven dat
de locatie onderzoeksplichtig is.
Uit historisch kaartmateriaal blijkt dat het plangebied was gelegen in heidegebied. Dit is voor het eerst ontgonnen in 1924
waarna het in gebruik was als bouwland. In 1936 is er een weg door het plangebied aangelegd waaraan enkele (bij)gebouwen
zijn gelegen. Dit verdwijnt weer in 1958, waarna in 1987 opnieuw bebouwing komt in het noordelijk deel van het plangebied,
wat werd gebruikt door handboogvereniging ons genoegen. Aangezien het plangebied tot aan 1924 onontgonnen is gebleven
geldt een lage verwachting voor de periode late middeleeuwen nieuwe tijd.
Het plangebied is gelegen in een complex van dekzandwelvingen. Op basis van het uitgevoerde verkennend veldonderzoek door
middel van boringen kan worden gesteld dat het bodemprofiel in het plangebied (deels) intact is. Dit betekent dat de
conservering van eventuele archeologische sporen goed is. Daarom is er een hoge verwachting voor de periode paleolithicum
tot en met neolithicum. Hierna treed hoogstwaarschijnlijk vernatting van het landschap op wat een ongunstige factor is voor de
vestiging van een eventuele nederzetting en dienen er ontwateringsmaatregelen genomen te worden om in dit gebied te
vestigen. Hierdoor is de verwachting voor de perioden bronstijd tot en met vroege-middeleeuwen middelhoog. Er zijn geen
aanwijzingen op historisch kaartmateriaal voor menselijke activiteiten in het plangebied, dit in combinatie met het natte
landschap betekent een lage verwachting voor de periode late-middeleeuwen nieuwe tijd.
Wat betreft de conservering en gaafheid van eventuele archeologische resten kan het volgende gesteld worden: wegens de
ongeroerde C-horizont is de kans dat eventuele vuursteenvindplaatsen of grondsporen bewaard zijn gebleven groot. Het behoud
van organische resten is afhankelijk van de grondwaterstand, in de boringen is deze aangetroffen op een diepte van ca. 110 cm.
Voor het plangebied wordt om bovenstaande redenen wel archeologisch vervolgonderzoek noodzakelijk geacht.
De resultaten van dit onderzoek dienen getoetst te worden door de bevoegde overheid (gemeente Horst aan de Maas), die op
basis van het uitgebrachte advies een besluit zal nemen. Wij willen de opdrachtgever erop wijzen dat dit selectieadvies nog niet
betekent dat er al bodemverstorende activiteiten of daarop voorbereidende activiteiten kunnen worden ondernomen.
Het uitgevoerde onderzoek is verricht conform de gestelde eisen en gebruikelijke methoden. Het onderzoek is gericht op het
inzichtelijk maken van de toestand van het bodemarchief. Hiermee kan de beschadiging, dan wel vernietiging, als gevolg van
de voorgenomen verstoring van een mogelijk aanwezig bodemarchief tot een minimum worden beperkt.
Dit rapport is in december 2023 verstuurd naar de opdrachtgever om het ter goedkeuring voor te leggen aan de bevoegde overheid
(gemeente Horst aan de Maas). Hier is nooit een reactie op ontvangen. Aangezien de tweejaarstermijn is verstreken, is besloten om dit
rapport in Archis te uploaden zonder het selectiebesluit toe te voegen.