Tijdens de opgraving is binnen de contouren van de niewe rondweg een gebied met een omvang vanbijna 6.000 m2 opgegraven. Dit gebied betreft het zuidelijke deel van het kloosterterrein van hetSint-Nicolaasklooster van Hemelum. Volgens historische bronnen is het klooster aan het eind vande 12e eeuw, mogelijk omstreeks 1182 gebouwd. In de eerste fase was het een vrouwenklooster, vande orde van de Benedictijnen, aan het eind van de 15e eeuw trokken de monniken van de Sint-Odulphusabdij van Stavoren naar Hemelum. Na de reformatie werd het klooster afgebroken.Het kloosterterrein werd aan de oost- en westzijden begrensd door brede sloten, die een circa 130m breed terrein omvatten. De zuidelijke grens lag vermoedelijk aan de zuidzijde van het onderzoeksterreinen de noordelijke begrenzing ligt ver buiten het onderzoeksgebied, ten noorden vande huidige kerk. Het gehele kloosterterrein zal een lengte van circa 215 m hebben gehad. Daarmeehad het kloosterterrein een geschatte omvang van circa 2,8 ha.Het klooster zelf heeft buiten het opgegraven gebied gestaan, waarschijnlijk nabij de huidige kerk.Binnen het opgegraven gebied is een grote boerderij gevonden van het type Gasselte B. De boerderijzal niet veel later dan 1153 na Chr. gebouwd zijn. Enerzijds zou de boerderij een kloosterboerderijkunnen zijn, die vanaf de stichting van het klooster op het terrein heeft gestaan, en danzou de datering van de boerderij dus de stichtingsdatum van het klooster aangeven. Anderzijdszou het kunnen betekenen dat de aangetroffen boerderij ouder is dan het klooster en dat dezelocatie mogelijk eerst een uithof was van het klooster in Stavoren, die later een zelfstandig kloosterwerd. Het ontbreken van vondstmateriaal uit de oudste gebruiksfase duidt er op dat er op het onderzochtedeel van het kloosterterrein nog geen sprake was van (intensieve) bewoning in deze fase.Nabij de boerderij lagen waterputten, een roedenberg en kuilen. Ook is een paardengraf gevonden.Uit de periode van het mannenklooster (16e eeuw) dateren de resten van een bakstenen gebouwmet een kelder, een drenkkuil en een waterresservoir van baksteen. Enkele houten palen een derand van de westelijke grenssloot, duiden mogelijk op een steiger of brug.Het vondstmateriaal bestaat voor een groot deel uit gebruiksaardewerk. In de 13e en 14e eeuwbestaat het grootste deel van het aardewerk uit kogelpotaardewerk, dat voor koken werd gebruikt.Uit Duitsland is proto- en bijna steengoed geïmporteerd, dat vooral gebruikt werd als drink- enschenkgerei. Twee gouden munten dateren uit de 14e eeuw, maar zouden pas veel later in degrond verstopt kunnen zijn. Uit de latere fase werd met name roodbakkend aardewerk, dat deplaats inneemt van het kogelpotaardewerk. Verder is er veel steengoed gevonden, zoals jacobakannen,een drinkbeker uit Siegburg, steengoed uit Raeren en Langerwehe. Eveneens uit Duitslandafkomstig zijn fragmenten van drinkglazen. Ook is bouwmateriaal uit deze periode gevonden, zoals dakpannen (nonnen en monniken genoemd) en kacheltegels. De metaalvondsten uit dezeperiode betreffen een gesp, mogelijk een onderdeel van paardentuig, een stuk D-vormig beslag eneen tinnen deksel van een kan. De relatief grote hoeveelheid drink- en schenkgerei van steengoeden de aanwezigheid van enkele drinkglazen zijn voor een landelijke nederzetting uitzonderlijk enwijzen op enige luxe.Het is onzeker of men op het terrein zelf graan verbouwde, of dat het vanuit de bij het kloosterbehorende uithoven werd afgedragen. Vruchten zoals appels, bramen en pruimen groeiden in eenboomgaard, of in boomsingels. Vijgen en druiven werden vanuit het mediterrane gebied aangevoerd.De veestapel bestond uit runderen, varkens, schaap/geit en paard. Voor een deel kan dit vee inde boerderij op het kloosterterrein zijn gehouden. Een ander deel van het vee zal afkomstig zijngeweest van boerderijen uit de omgeving. De boeren pachtten land van het klooster en zullen eendeel van de pacht in de vorm van vee betaald hebben. Ook werd vis en gevogelte gegeten. Deaanwezigheid van bot van zwaan en patrijs wijst op elite.