Tijdens het in 2015-2017 uitgevoerde archeologische onderzoek zijn sporen (perceelscheidingen, beerputten, kuilen, etc.) gevonden op de achtererven van vier percelen in de stad Ulpia Noviomagus. Op basis van het vondstmateriaal worden deze globaal tussen 100 en 160/170 gedateerd. Onder het geborgen bouwmateriaal bevinden zich fragmenten van grauwacke funderingen, tufstenen sokkels, kalkstenen en marmeren wandplaten, dakpannen en -leien. Ook heeft minstens een van de huizen een hypocaustverwarming gehad, wat blijkt uit de gevonden framenten van tubuli. Naast het gewone huishoudelijke materiaal (aardewerk, kistbeslag, vaatwerk, sieraden, toiletgerei en schrijfstiften) zijn ook resten gevonden die wijzen op ijzer- en koperbewerking op minstens drie van de gedeeltelijk onderzochte percelen. Tot de vondsten die daarmee verband houden behoren naast slakken en verglaasde restanten van ovens ook twee fragmenten van loden patrijzen die gebruikt zijn voor de productie van kledingspelden. Enkele loden gewichten zijn misschien met deze ambachtelijke activiteiten in verband te brengen. Tussen de metaalvondsten bevinden zich ook fragmenten van militaria, wat erop wijst dat soldaten dit deel van de stad hebben bezocht. Buiten de bewoningssporen is ook een klein deel van een van de wegen in de stad aangetroffen.In de roerige jaren rond 160-170 is dwars door de achtererven een gracht aangelegd, die blijkens een munt nog zeker tot 270 heeft open gelegen. Door het ontbreken van vondsten in het plangebied lijken er daarna geen activiteiten meer te zijn ontplooid in het plangebied. Dit deel van de gracht sluit aan op eerder zuidelijker gevonden grachtfragmenten. Van een bijbehorende aarden wal zijn geen sporen aangetroffen. Ten westen van deze gracht zijn weinig sporen gevonden, omdat daar in de 17e of 18e eeuw de klei (Laag van Wijchen) is afggraven tot op de onderliggende zandige afzettingen van de Formatie van Kreftenheye. Nabij de Winselingseweg ligt de westelijke grens van deze kleigroeve, waardoor daar de resten van een tweede gracht en de fundering van een stadsmuur bewaard zijn gebleven. Omdat daterende vondsten uit deze verdedigingswerken ontbreken kunnen deze niet nauwkeurig gedateerd worden. Wel wordt vermoed dat deze rond het jaar 200 rond de stad zijn aangelegd. Met de aanleg van de nieuwe gracht is het stedelijke areaal van Ulpia Noviomagus rond 200 met ca. 20% uitgebreid. Rond 260-270 komt een einde aan de stad. Enkele 4e-eeuwse munten zijn te relateren aan de winning van bouwmaterialen en metaal uit de ruïnes van de verlaten stad.De oudste post-Romeinse vondsten stammen uit de late middeleeuwen, en zijn misschien ook in verband te brengen met de winning van bouwmateriaal. Veel van de andere jongere metaalvondsten zijn verloren door reizigers die tot 1935 gebruik maakten van het oude tracé van de de Weurtseweg. Resten van de nieuwetijdse vestingwerken Fort Krayenhoff en Schans Oost-Indië uit de 19e eeuw zijn in zeer spaarzame mate aangetroffen

Issued: 2020-04-24