Gespecificeerde archeologische verwachtingOp basis van het archeologisch bureauonderzoek heeft het plangebied een hoge verwachting op het voorkomen van archeologische waarden uit de perioden IJzertijd t/m Vroege-Middeleeuwen en een zeer hoge verwachting voor de perioden Late-Middeleeuwen (vanaf de 13e eeuw) en Nieuwe tijd. Het plangebied ligt namelijk op een oeverwal die gevormd is tijdens actieve fase van de Oude Rijn – Pannerden stroomgordel. Deze stroomgordel was actief vanaf ongeveer tussen 600 voor Chr. (Vroege-IJzertijd) tot 1200 na Chr. (Late-Middeleeuwen A). De relatief hooggelegen oeverwal vormde geschikte locaties voor bewoning. Daarnaast ligt het plangebied binnen de historische dorpskern van Lobith. Het dorp Lobith heeft een voorloper uit de 13e eeuw, toen werd het dorp Lobede genoemd. De groei van het dorp kwam vooral op gang toen rond 1307 het Tolhuis werd gebouwd, waar tol werd geheven voor de scheepvaart. Tevens heeft Lobith een belangrijke rol gespeeld tijdens de 80-jarige oorlog (1568-1648) als tijdens de Hollandse Oorlog, waarbij in de maand juni van het zogenaamde Rampjaar van 1672 bij Lobith hard werd gevochten tussen het Franse leger en het inferieure Staatse leger en Friese musketiers. Tijdens deze slag (bekend onder de naam Bloedkamp) is het Tolhuis flink beschadigd geraakt. Rondom het Tolhuis hebben ook diverse verdedigingswerken gelegen, in de vorm van wallen en (halve) bastions. Het plangebied ligt hemelsbreed 100 meter ten noordwesten van de locatie waar het Tolhuis heeft gestaan. Gedetailleerd kaartmateriaal laat verder zien dat er begin 19e eeuw in het uiterst noordwestelijke deel van het plangebied reeds een woning stond. Er dient rekening te worden gehouden dat er binnen de dorpskern, en daarmee binnen het plangebied, antropogene ophogingen hebben plaatsgevonden. Verder hebben er gedurende de 19e en de 20e eeuw verschillende woningen/winkels binnen het plangebied gestaan, langs de wegen Markt en MiddenstraatArcheologische resten worden verwacht in de (top van de) oeverafzettingen. Er dient rekening te worden gehouden dat deze zijn bedekt zijn met een antropogene ophogingslaag (oude woongrond), gekoppeld aan de dorpsontwikkeling van het dorp Lobith/Lobede vanaf de 13e eeuw. Indien dit het geval is worden archeologische resten uit de Late-Middeleeuwen (vanaf de 13e eeuw) en Nieuwe tijd verwacht in de antropogene ophogingslaag/-lagen. Voor de perioden IJzertijd en Romeinse tijd kunnen er in de archeologische laag nederzettingssporen, grafvelden en/of rituele plaatsen gevonden. Voor de periode Middeleeuwen en Nieuwe tijd kunnen er resten en sporen van een (boeren)erf gevonden worden van zowel hout- als steenbouw. Tevens kunnen specifiek (militaire) structuren en resten van miliaria uit de periode van de 80-jarige oorlog als uit de Hollandse Oorlog (waaronder uit het Rampjaar van 1672) worden verwacht. Er kan dus sprake zijn van meerdere archeologische niveaus binnen het plangebied. Conclusie en adviesHet bureauonderzoek toont aan dat er zich in het plangebied mogelijk archeologische waarden kunnen bevinden. Er geldt een hoge verwachting voor de perioden IJzertijd t/m Vroege-Middeleeuwen en een zeer hoge verwachting voor de perioden Late-Middeleeuwen (vanaf de 13e eeuw) en Nieuwe tijd. De geplande ontwikkeling binnen het plangebied zal voor een groot deel van het plangebied bestaan uit niet meer dan het opnieuw inrichten van het huidige marktplein en de hier aangrenzende wegdelen. De onder de verhardingen aanwezige (weg)fundering zal zoveel mogelijk worden behouden. Wel wordt er in het oostelijke deel van het plangebied een nieuw IT-riool aangelegd. Hier kunnen archeologische waarden wel worden verstoord. Gezien de vorm van de ingreep binnen wat gezien kan worden als een lijnelement, als de te verwachten archeologische waarden (antropogene ophogingspakketten, mogelijk structuren gerelateerd aan militaire activiteiten die in Lobith hebben plaatsgevonden), kan het vervolgonderzoek het beste worden uitgevoerd in de vorm van een opgraving – variant archeologische begeleiding van de graafwerkzaamheden t.b.v. de aanleg van het nieuwe IT-riool.Mochten er verder wijzigingen plaatsvinden in de geplande ontwikkeling, waarbij bodemingrepen noodzakelijk zijn die dieper zullen reiken dan de onder de verhardingen aanwezige (weg)fundering/moderne ophooglagen, wordt door Econsultancy de aanbeveling gedaan om binnen (delen van) het plangebied ook een vervolgonderzoek te laten uitvoeren. Hiervoor dient dan bepaald te worden welke type vervolgonderzoek noodzakelijk is (mogelijk eerst nog booronderzoek of direct gravend onderzoek).Dit advies is voorgelegd aan het bevoegd gezag in kwestie, Burgemeester en Wethouders van de gemeente Zevenaar en door middel van een selectiebesluit als zodanig bekrachtigd (aanvullende beoordeling archeologisch rapport door de heer drs. J. Habraken, Regioarcheoloog regio Arnhem e.o., d.d. 24 maart 2020). Met bovenstaand advies wordt ingestemd.
Date Accepted: 03-09-2021
Date Accepted: 2021-09-03
