Barneveld - De Driehoek opgraving clusters 2 en 3 Archol Rapport 410 _De Driehoek cluster 2&3.

DOI

Archol BV heeft in de zomer van 2017 in opdracht van Bosch Beton archeologisch onderzoek uitgevoerd in het plangebied De Driehoek. Aanleiding vormde het voornemen van Bosch Beton om in het plangebied een nieuwe bedrijfshal te bouwen. Deze bouwwerkzaamheden zouden eventuele archeologische resten in de bodem verstoren. Op basis van vooronderzoek was reeds vastgesteld dat sprake was van archeologische resten in het gebied. Deze waren toegewezen aan clusters, waarvan de begrenzing is gebaseerd op het reliëf. Voor de hoge delen gold een dubbelbestemming Waarde Archeologie: cluster 1 t/m 3. De lage delen zijn vrijgegeven en afgegraven. Cluster 2 en 3 vormen het onderwerp van onderhavige rapportage; cluster 1 was reeds eerder onderzocht.De archeologische resten van cluster 2 en 3 zijn door middel van een opgraving ex situ behouden. Hierbij is gekozen voor een pragmatische aanpak: behalen van maximale kenniswinst met de beschikbare middelen en binnen de gestelde grenzen. In de praktijk resulteerde dit in keuzes, waarbij niet alle sporen zijn gecoupeerd of afgewerkt. Bij dit ‘kiezen met kennis’ stond de beantwoording van de onderzoeksvragen centraal: elk stap van het archeologisch onderzoek gebeurde met een reden en had een duidelijk doel. Op deze wijze kon ca. 2 hectare met nederzettingssporen uit midden- tot late ijzertijd en middeleeuwen worden onderzocht. De hoeveelheid vondstmateriaal was, als bijgevolg van de gevolgde strategie, beperkt in omvang. Dit sample verschafte echter nog steeds voldoende inzicht in de aard en datering van de complexen.Het hier gepresenteerde onderzoek toont aan dat in en rondom De Driehoek sprake was van verschillende typen landschappen en vegetaties. Enerzijds ziet men hoger gelegen zandige gronden, waarop eik, beuk en es konden gedijen; gronden die vanaf de prehistorie tot op heden geschikt waren om te beakkeren. Anderzijds ziet men lager gelegen gronden, waar men nattere elzenbossen mag verwachten. En hoewel deze laatste gronden vermoedelijk niet altijd even geschikt waren om te akkeren, waren ze wel geschikt als woongebied, hooiland of weidegrond. Daarnaast boden beide landschapstypen mogelijkheden tot de exploitatie van natuurlijke bronnen: vruchten, noten, planten, bomen en wilde dieren. Deze aspecten maken van De Driehoek een aanlokkelijke locatie voor bewoning en gebruik.Dit kwam ook tot uiting in de aangetroffen archeologische resten. Allereerst kon worden vastgesteld dat sprake was van continue bewoning van midden- t/m late ijzertijd. De Driehoek bevestigt hierin het reeds bestaande regionale beeld van zelfvoorzienende, solitaire huishoudens die zich in de loop van tijd over slechts korte afstanden verplaatsten. Op De Driehoek werd, in verhouding tot andere onderzoeken in de regio, een ruimere variatie aan plattegronden op één locatie aangetroffen. 14C-onderzoek en de datering van het ijzertijdaardewerk wijzen daarbij op een duidelijk afgebakende periode van bewoning (ca. 500 jaar). Het bleek daarbij lastig om een op zichzelf staande plattegrond goed te dateren. De plattegronden zijn daarom op basis van gemeenschappelijke kenmerken gegroepeerd en in een technisch logische opeenvolging geplaatst. Deze typochronologie is niet zonder haken en ogen, maar kan wel aanknopingspunten bieden voor vervolgonderzoek.Ook bleken sporen en vondsten uit de middeleeuwen aanwezig. Op basis van het vooronderzoek werd rekening gehouden met verkavelingssporen en een antropogeen dek. Bij de opgraving werden echter ook sporen van bewoning vastgesteld. Het betreft allereerst een waterput uit de 7e eeuw, waarbij de bijbehorende bewoning ten noorden van het onderzochte gebied moet worden gezocht. Binnen het onderzochte gebied zijn geen vondsten of sporen aangetroffen van activiteiten in de hierop volgende eeuwen. Op basis van het aardewerk mag in ieder geval worden verondersteld dat cluster 2 en 3 in de 11e-12e eeuw in gebruik waren als bouwland. De bijbehorende bewoning moet zich in de nabijheid hebben bevonden, in de reeds vrijgegeven en afgegraven lage delen van het landschap. In het zuiden van cluster 2 is een meerfasig greppelsysteem aanwezig, dat vermoedelijk de grens tussen akkerareaal en bewoning betrof.In de 13e eeuw worden deze greppels geheel gedempt en maakt een deel van de akker plaats voor bewoning. Mogelijk is dit een aanwijzing dat de laagte vernatte en minder geschikt was als vestigingslocatie. Er is sprake van twee opvolgende erven, elk voorzien van een driebeukige huisplattegrond, waarvan de binnen- en wandstijlen in rechte rijen waren geplaatst. De erven konden niet geheel worden onderzocht en liggen deels buiten de opgraving. Enkele roedenbergen en een waterput kunnen in ieder geval tot deze fase worden gerekend.De bewoning verschuift in de 14e en 15e eeuw opnieuw uit het zicht van de opgraving. Hiervan kon slechts de randzone worden onderzocht: erfgreppels, bijgebouwen en een waterput. Onzeker is of de bewoning zich op deze locaties voortzet of bijvoorbeeld verplaatst naar de erven die bekend zijn van de kadasterkaart van 1811-1832. Duidelijk is wel dat cluster 2 en 3 tot in de 20e eeuw in gebruik bleven als bouwland, waarbij bewoning in de nabijheid aanwezig moet zijn geweest.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-zf8-5zzx
Metadata Access https://archaeology.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/dans-zf8-5zzx
Provenance
Creator A.J. Tol
Publisher DANS Data Station Archaeology
Contributor Functioneel Applicatiebeheer GBO
Publication Year 2021
Rights DANS Licence; info:eu-repo/semantics/restrictedAccess; https://doi.org/10.17026/fp39-0x58
OpenAccess false
Contact Functioneel Applicatiebeheer GBO (BIJ12)
Representation
Resource Type Dataset
Format application/pdf; application/vnd.ms-excel; application/vnd.openxmlformats-officedocument.spreadsheetml.sheet; application/x-msaccess; text/x-fixed-field; application/octet-stream; text/tsv; text/csv; application/zip; application/rtf; image/jpeg; text/xml; text/comma-separated-values
Size 46981465; 420567; 1035561; 60711; 59904; 3406212; 142610; 525434; 79016; 31270; 3923323; 851880; 55915; 36139; 7770112; 2228224; 53582; 64512; 42300857; 121138; 10992; 101888; 4264448; 258; 1898; 152; 39936; 250; 1890; 216; 23040; 203; 109390; 9924; 1618432; 5541; 4380; 140800; 135; 106055; 102729; 110465; 106128; 100726; 114478; 112165; 110732; 113131; 103533; 123806; 104977; 102847; 106883; 102214; 103541; 104738; 107215; 106010; 102722; 381848; 986091; 84695; 6620; 33280; 36864; 287; 1666; 188; 32768; 2013; 708; 394752; 139; 293; 4; 2048; 257; 8814366; 4546980; 8316059; 8147342; 8873968; 8267822; 8684057; 8907706; 801713; 789698; 5538; 384; 4096; 300911; 160203; 411339; 661758; 825297; 43897; 28580; 1052; 104548; 287944; 170147; 112488; 98716; 14307; 45947; 14836; 2050; 4452352; 4401664; 4315648; 4348416; 4521984; 4492288; 4470272; 6211584; 6283776; 6259200; 6262784; 6144000; 6295040; 6234112; 6537216; 6610432; 6354432; 6316544; 6661632; 6509056; 6366208; 6328832; 6192128; 6602240; 6372352; 6382080; 6308352; 6334464; 6329856; 6404096; 6193664; 6338560; 5566891; 6531584; 6357504; 6348288; 6327296; 6294016; 6332928; 6288384; 6341632; 6739456; 6808576; 6675968; 6339584; 6692352; 6702592; 6370816; 6692864; 6075392; 6075904; 6365696; 6457344; 6535168; 6594048; 6716416; 6752768; 6652928; 6417920; 6161408; 6290432; 6341120; 6718464; 6518272; 6405632; 6854656; 6493184; 6622208; 6440960; 6359552; 6461440; 6556672; 6523904; 6145536; 6542336; 6381568; 6725632; 6472704; 6340608; 6667264; 6545408; 6694912; 6273024; 6426624; 6237696; 6430720; 6505984; 6367232; 6279680; 6553600; 6410752; 6754304; 6623744; 6317056; 6512640; 6718976; 6466048; 6396416; 6386176; 6349824; 6621696; 6318592; 6571520; 6583296; 6074368; 6051840; 6410240; 6400512; 6411776; 6579200; 6658560; 6638080; 6685696; 6323200; 6422016; 6600192; 6587904; 6560256; 6628352; 6611456; 6785536; 6355968; 6010368; 6398464; 6711296; 6585856; 6586368; 6813696; 6625280; 6648832; 6736384; 6477312; 6850048; 6726144; 6780416; 6590464; 6686208; 6528000; 6496256; 6270976; 6455296; 6450688; 6576640; 6618624; 6705152; 6323712; 6655488; 6700032; 6373376; 6712320; 6228992; 6262272; 6731776; 6224896; 6419456; 6302208; 6458880; 6470656; 6487552; 6725120; 6599680; 6149120; 6652416; 6086656; 6412800; 6727168; 6408704; 6297088; 6267392; 6126592; 6254080; 6203392; 6560768; 6358016; 5953536; 6278144; 6552064; 6271488; 6161920; 6169088; 6453760; 6260224; 6818816; 6380544; 6418432; 6378496; 6800896; 6284800; 6577152; 6295552; 6751232; 6547456; 6266368; 6464512; 6281216; 6306304; 6189056; 6206976; 6304256; 6102016; 6259712; 6298112; 6246912; 6227456; 6275584; 6540800; 6798848; 6286336; 6730752; 6274560; 5893632; 6070784; 6605312; 6452224; 6648320; 6605824; 6401024; 6368768; 6434304; 6557696; 6285312; 6232064; 6371840; 6451200; 6448128; 6445568; 6522880; 6321664; 6816768; 6697472; 6624256; 6704640; 6741504; 6553088; 6273536; 6103552; 6593536; 6224384; 6561280; 6643712; 6214144; 6384640; 6717952; 6479872; 6731264; 6690816; 6298624; 6536704; 6231552; 6021120; 6194176; 6251008; 5992448; 6016000; 5972480; 5989376; 5928960; 6175232; 6195712; 6179840; 6212096; 6105600; 6561792; 6319616; 6521856; 6640128; 6221824; 6343168; 6757888; 6796288; 6621184; 6598144; 6729216; 6249472; 6236160; 6275072; 6205952; 6165504; 6432768; 6226944; 6394880; 6565376; 6359040; 6352384; 6799360; 6724608; 6500352; 6372864; 6809088; 6519296; 6212608; 6322176; 6218240; 6302720; 6532096; 6210560; 6264832; 6241280; 6344192; 6361600; 6290944; 6460928; 6326784; 6080512; 6346240; 6569984; 6776320; 6296064; 6213632; 6127104; 6502400; 6235648; 6010880; 6196224; 6151168; 6388224; 6551040; 6391808; 6437888; 6289408; 6068224; 6693376; 6374912; 6238720; 6440448; 6293504; 6350848; 6671872; 6635008; 6429696; 6170624; 6309376; 6667776; 6239744; 6288896; 6094336; 6305792; 6255104; 6591488; 6400000; 6198272; 6004224; 6030336; 6642688; 6550016; 6514176; 6843392; 5613935; 5521357; 6739968; 6318080; 6696448; 6331904; 6460416; 6598656; 6261760; 6229504; 6513152; 6546432; 6511104; 6220800; 6680064; 6599168; 6697984; 6630400; 6837760; 6369792; 6320128; 6701056; 6522368; 6904832; 6490112; 6438400; 6455808; 6665216; 6520320; 5978624; 5960192; 6292992; 5735936; 6424576; 6220288; 6541824; 6345216; 6282240; 6277120; 6365184; 6226432; 6313472; 6304768; 6202368; 6324736; 6350336; 6333440; 6491136; 6399488; 6636032; 6682112; 6666752; 6586880; 6675456; 6479360; 6448640; 6392832; 6485504; 6314496; 6244864; 6776832; 6352896; 6308864; 6704128; 5967872; 6111232; 6147072; 6268416; 6209024; 6241792; 6281728; 6291968; 6491648; 6185472; 6468608; 6465024; 6439424; 6351872; 6650368; 6348800; 6475264; 6509568; 6179328; 6533120; 6521344; 6758400; 6437376; 6900224; 6549504; 6575104; 5404668; 6356480; 6488576; 6539776; 6604288; 6100480; 6201344; 5466390; 6153216; 6830592; 6231040; 6112995; 6746112; 6713344; 6263808; 6258176; 6324224; 6496768; 6510592; 6895616; 6603776; 6589952; 6612480; 6498304; 6795776; 6646784; 6872064; 6305280; 6517760; 6600704; 6681088; 6639104; 6781440; 6627840; 6855168; 6502912; 6467584; 6857728; 6551552; 6769152; 6761984; 6844416; 6685184; 6265856; 6734848; 6637568; 6681600; 6129664; 6435328; 6728704; 6699520; 6313984; 6795264; 6450176; 6745088; 6828032; 6379008; 6871040; 6330368; 6501888; 6682624; 6481408; 6646272; 6547968; 6246400; 6472192; 6021632; 6284288; 6418944; 6631424; 6670336; 6750720; 6333952; 6766592; 6595584; 6336512; 6662656; 6078976; 6088704; 6124544; 6702080; 6613504; 6518784; 6208000; 6068736; 6590976; 6050816; 6077440; 6342656; 6768128; 6319104; 6269952; 6325248; 6310400; 2448384; 6515712; 6530048; 6507008; 6537728; 6773248; 6864896; 6604800; 6463488; 6363136; 6603264; 6779392; 6691840; 6732800; 6368256; 6353920; 6571008; 6744064; 6574080; 6280704; 6269440; 6132224; 6278656; 6693888; 6128640; 6444032; 6592512; 6356992; 6538240; 6322688; 6337024; 6375424; 6197760; 6177792; 5993472; 6354944; 6106112; 6364672; 6397952; 6260736; 6150656; 6195200; 6024704; 6239232; 6279168; 6086144; 5820928; 6386688; 6409728; 6208512; 6743552; 6416384; 6315008; 5993984; 6292480; 6251520; 6317568; 6272000; 6188032; 6542848; 6429184; 6498816; 6623232; 6487040; 6594560; 6817280; 6742016; 6456832; 6524928; 6614528; 6740992; 6370304; 6127616; 6254592; 6286848; 6366720; 6328320; 6173184; 6102528; 6612992; 6005760; 6258688; 6306816; 6649344; 6758912; 6099322; 6389760; 6449152; 6382592; 6514688; 6300160; 6573056; 6691328; 6790144; 6683136; 6657024; 6494208; 6656512; 6828544; 6609408; 6501376; 6538752; 6544384; 6053888; 6486528; 6835200; 6629888; 6471168; 6647808; 6147584; 6856192; 6783488; 5896720; 5854929; 6755328; 6005248; 6204928; 6784000; 6710272; 6812160; 6839296; 6622720; 6796800; 6552576; 6562304; 6036992; 6757376; 6507520; 6879232; 6810624; 6745600; 6717440; 6346752; 6728192; 6492160; 6008017; 6499328; 6800384; 5799844; 6771712; 6811136; 5517441; 6618112; 6723072; 6042112; 5545805; 5358650; 5511962; 6812672; 6714880; 6533632; 6834176; 6536192; 6970368; 5967360; 4071424; 6945792; 6579712; 6539264; 6988800; 6715904; 6769664; 6921728; 6200832; 6476800; 6406656; 6266880; 6606848; 6358528; 6398976; 6454272; 6486016; 6607872; 6396928; 6329344; 6204416; 6420480; 6755840; 6325760; 6416896; 6315520; 6033408; 6367744; 6192640; 6361088; 6184960; 6216192; 6249984; 6749184; 6253056; 6474752; 6651904; 6309888; 6397440; 6698496; 6831104; 6690304; 6862848; 4018176; 6582784; 6104576; 6326272; 6334976; 6374400; 6071296; 6276608; 6663680; 6377984; 5655647; 6439936; 6079488; 6276096; 6563328; 5997056; 5460433; 5415792; 6597120; 6664704; 5856768; 5876736; 5846016; 6012928; 5979648; 5957120; 6110208; 6679552; 6548992; 6390272; 5865984; 6516736; 6219776; 5952512; 6072832; 5895680; 6062080; 5885440; 5958144; 5295576; 5400789; 6214656; 6559232; 6285824; 6389248; 6300672; 6703104; 6207488; 6234624; 6390784; 5789184; 6064640; 6069760; 6495232; 5780480; 5906432; 5785600; 5904896; 6063104; 6001152; 5901312; 6425088; 6363648; 6484992; 6550528; 5865472; 5844480; 6151680; 5867520; 5929984; 5918208; 6585344; 6531072; 6584320; 6394368; 6349312; 6469632; 6210048; 6525440; 6588416; 5896192; 6128128; 6510080; 5855232; 6617600; 6257152; 6105088; 6024192; 5891584; 6425600; 6669312; 6307840; 6407680; 6283264; 6232576; 6027264; 5883392; 6109696; 5959168; 6152192; 6142976; 6339072; 6217728; 6137344; 5999104; 6154240; 6511616; 6626304; 6337536; 6468096; 6393856; 6615552; 6670848; 6331392; 6045184; 6415872; 6301696; 6512128; 5339530; 6723584; 6070272; 6017536; 5803008; 6184448; 6516224; 6503424; 6221312; 6320640; 5720520; 5698282; 6078464; 6083072; 6076928; 5923328; 5990400; 6168064; 6134784; 6044160; 6066176; 6583808; 6504448; 6557184; 6477824; 6564864; 6081536; 6156288; 6581760; 5873152; 6025216; 6404608; 6223360; 6362624; 6474240; 6414336; 6093824; 6119936; 6353408; 5895168; 6057472; 5870592; 6013440; 6676480; 6563840; 5915648; 6001664; 6347264; 6515200; 6438912; 6520832; 6043136; 6087680; 5817344; 5877760; 5904384; 6566912; 6230016; 6575616; 6407168; 6483456; 6555648; 5846528; 6347776; 6420992; 5934080; 5871104; 5388055; 5989888; 6614016; 5921280; 6517248; 6524416; 6409216; 6167040; 6230528; 6470144; 5943808; 5866496; 6445056; 6499840; 6198784; 6174720; 6191104; 6205440; 5988352; 6336000; 6434816; 6689792; 6164992; 6711808; 6087168; 5969408; 6442496; 6004736; 5934592; 6633472; 6256128; 6582272; 6092800; 5996032; 6626816; 6624768; 6569472; 6602752; 6040576; 6647296; 5985280; 6422528; 6581248; 6578176; 6332416; 6369280; 6050304; 6427136; 6566400; 6543360; 6494720; 6222848; 5878784; 6497792; 6443008; 6242304; 5859840; 6619136; 6679040; 6742528; 6456320; 5897728; 5907456; 5918720; 6154752; 6248448; 6199808; 6330880; 6140928; 6526976; 6526464; 6116864; 6659072; 6243328; 6446080; 6125568; 6497280; 5999616; 6039552; 6678016; 6462976; 6467072; 6554112; 6721536; 6142464; 6589440; 5966848; 5814784; 6264320; 6608896; 5881601; 6312448; 5676183; 5285292; 5830144; 6107136; 6270464; 6038528; 6011392; 6125056; 6392320; 5828608; 6385152; 6403072; 6206464; 6411264; 5943296; 5987328; 5899776; 6489600; 5897216; 6643200; 6645248; 6426112; 6243840; 6500864; 6666240; 6559744; 6383616; 6099968; 6493696; 6272512; 6464000; 6528512; 6447104; 6176256; 6572032; 6471680; 6649856; 6343680; 5931008; 6534656; 6299136; 5852672; 6568960; 6654464; 6674432; 6661120; 6568448; 5963776; 6375936; 6408192; 5980160; 6504960; 6634496; 6580224; 6653440; 5963264; 5970944; 5884416; 5926400; 6055424; 6391296; 6555136; 5949952; 6433792; 5991424; 5879220; 6098944; 6558720; 5869056; 6289920; 6355456; 6048256; 5964800; 5998592; 6351360; 6183936; 6572544; 6574592; 6047232; 6311936; 6465536; 6548480; 6018048; 5404342; 5374631; 5860352; 5927936; 6578688; 6401536; 6423040; 6446592; 6490624; 5806080; 5848064; 6049792; 6041600; 6057984; 6280192; 6152704; 5903360; 6060032; 6402560; 5935616; 6316032; 5924864; 6084608; 5930496; 6115328; 5914624; 6786560; 6441472; 6541312; 5955072; 6381056; 6387200; 6436864; 6525952; 6632960; 6384128; 6157312; 6659584; 5939200; 6061056; 6155264; 6099456; 6026752; 5912576; 5861376; 6660608; 6596608; 6380032; 6003712; 5022229; 5018007; 6052; 1177; 292021; 267485; 272; 281; 8712; 106; 915; 3029; 332; 16497; 1257; 1142; 174; 371; 102; 251; 62271; 214; 433; 344; 4532; 200; 742; 543; 50; 1601; 539; 107; 146; 758; 160; 157800; 3887; 10059; 474; 7199; 2752; 4878; 32485; 25921; 114526; 17408
Version 1.0
Discipline Humanities