Archeologisch Onderzoek Leiden (Archol bv) heeft in opdracht van BrabantWonen en de gemeente Oss een tweetal opgravingen uitgevoerd binnen eenzelfde plangebied direct ten oosten van de Brabantstraat te Oss (fase 1 en fase 2). Tijdens de verschillende onderzoeken is in de herfst van 2008 en voorjaar van 2010 totaal circa 1 hectare opgegraven. De opgravingen hebben aangetoond dat onder een voormalig voetbalveldje, huizen en bijgebouwen uit de midden- en late ijzertijd stonden. In totaal zijn er ruim 40 structuren aangetroffen bestaande uit huisplattegronden, voorraadschuren (spiekers) en enkele waterputten uit voornamelijk de midden- en late ijzertijd. Het meest spectaculair was een structuur met vier parallelle rechthoekige greppels aan de noordkant van de opgraving. Tijdens proefsleuvenonderzoek in 2007 werd een aantal greppels aan de noordkant van het plangebied aangetroffen. Met de opgraving het jaar daarop werd de context pas duidelijk: de greppels horen bij één rechthoekige structuur. De oost-west georiënteerde structuur heeft een maximale omvang gehad van 32 x 23 m. De rechthoekige structuur heeft twee fasen gekend: de eerste bestaat uit twee of drie parallelle greppels die de fundering vormden van een wandconstructie. De tweede fase had een iets andere opzet: een enkele greppelstructuur met een ingang in het midden aan de zuidkant. De structuur had toen een lengte van ruim 31 m (oost-west) en een breedte van 22 m. Vorm en samenstelling van de greppels doen denken aan een omgreppelde cultusplaats. De vondst van menselijke crematieresten (een schedelfragment) in één van de greppels van de structuur, kan wijzen op funeraire praktijken in of nabij de cultusplaats. De cultusplaats lijkt in verband te staan met het ontstaan van de omliggende Romeinse nederzettingen en de gelijktijdig opgerichte cultusplaats R57 in Westerveld. Mogelijk is de cultusplaats secundair pas als grafstructuur in gebruik genomen. Buiten de rechthoekige greppels liggen vier huisplattegronden verspreid over het opgegraven plangebied waarvan er één, mogelijk twee, uit de late ijzertijd dateren en tenminste één uit de midden-ijzertijd. De huisplattegronden zijn vergezeld van een groot aantal spiekers, omvangrijke kuilen en waterputten. Het plangebied is in gebruik geweest als nederzettingsterrein in de midden- en late ijzertijd, vanaf ca. 500 v.Chr. De bewoning kenmerkt zich door verspreide boerenerven met één huis. De akkers bevonden zich vermoedelijk in de directe omgeving van het erf; de weidegronden waren mogelijk verder weg gesitueerd, dichter bij de Maas. De late ijzertijdnederzetting aan de Brabantstraat was waarschijnlijk tot in het begin van de eerste eeuw v.Chr. in gebruik.

Date Submitted: 2012-02-02