In opdracht van dhr. Gianotten heeft Transect b.v. in maart 2018 een opgraving, variant archeologisch begeleiding uitgevoerd in een plangebied aan Hoevesteeg 33 te Tonden (gemeente Brummen). De aanleiding voor het onderzoek vormde de nieuw te bouwen bungalow en aan te leggen riool. In het plangebied stond reeds een bungalow, die is gesloopt. Voor de nieuwbouwplannen is een omgevingsvergunning aangevraagd, in welk kader ook archeologisch onderzoek is vereist. Het uitgraven van de bouwput van de nieuwe bungalow is begeleid. Niet het hele plangebied kon archeologisch onderzocht worden. Er waren nog veel grote bomen aanwezig in het plangebied, waardoor het niet mogelijk was het tracé van de rioleringssleuf op te graven. Het plangebied heeft volgens de beleidskaart van de gemeente een vastgestelde, hoge archeologische waarde, waarbij geldt dat bodemingrepen die dieper reiken dan 30 cm -Mv archeologisch onderzoeksplichtig zijn. De voorgenomen plannen overschrijden deze grenswaarden (tussen de 40 en 80 cm -Mv). Op basis van de resultaten van het archeologisch vooronderzoek (Nales 2016) is deze hoge archeologische verwachting van het plangebied bevestigd met boringen door de aanwezigheid van archeologische resten. Deze verwachting is gebaseerd op de aanwezigheid van een relatief gave bodemopbouw en de gevonden archeologische indicatoren in de boringen. Gezien het aangetroffen vondstmateriaal (bestaande uit fragmenten huttenleem, vuursteen, gebroken kwarts en enkele (pre-) historische fragmenten aardewerk), is de kans groot dat er mogelijk resten in het plangebied aanwezig zijn die samenhangen met een voormalige nederzetting uit de periode Neolithicum - IJzertijd. Een vervolgonderzoek is geadviseerd om de deze verwachting te kunnen toetsen. Dit advies is door de gemeente overgenomen.Tijdens de opgraving, variant archeologische begeleiding is een werkput aangelegd, waarin geen archeologische sporen zijn aangetroffen. De acht vondsten zijn afkomstig uit een geroerde bodemlaag (spoor 1000) en hebben daarmee hun oorspronkelijke context verloren. Drie vuurstenen werktuigen en een klopsteen van gangkwarts zijn gedateerd in het Neolithicum - Vroege-Bronstijd. Twee handgevormde aardewerkfragmentjes zijn niet nader te dateren dan het Laat-Neolithicum - IJzertijd. Daarnaast zijn nog een zandsteenbrokje en een natuurlijke vuursteen (vorstsplijtstuk) gevonden. Samenvattend geven de vondsten aan dat het plangebied bewoond / in gebruik is geweest in de periode Neolithicum - IJzertijd. Dit sluit goed aan bij de archeologische restanten die afkomstig zijn van het AMK-terrein 12.696, waar het plangebied onderdeel van uitmaakt.In het plangebied is sprake van maximaal drie bodemlagen. Van boven naar beneden zijn de volgende lagen aanwezig: humeuze bosgrond (spoor 2000; grotendeels niet meer aanwezig vanwege de omgezette grond); een geroerde / omgezette bodemlaag (spoor 1000), waarin onder andere freessporen zijn waargenomen; de natuurlijke ondergrond (spoor 3000) die bestaat uit lichtgeel, matig grof, matig siltig dekzand dat roestvlekken bevat (gleyverschijnselen, veroorzaakt door wisselingen in de grondwaterstand); de top van het dekzand is niet meer aanwezig.
