Stenen stiepen aan de Streekweg

DOI

Op 20, 21 en 22 november 2017 is door Archeologie West-Friesland (AWF) een opgraving uitgevoerd op het perceel Streekweg 135 te Hoogkarspel, gemeente Drechterland. Aanleiding voor de opgraving was de realisatie van een nieuwe woning van ca. 134 m2 met daarachter een berging van ca. 24 m2. De nieuwbouw met bijbehorende bouwput en paalfundering betekende een verstoring van het bodemarchief, waardoor behoud in situ van de archeologische resten niet mogelijk was.Tijdens het onderzoek kwamen resten tevoorschijn van minstens drie verschillende bewoningsfasen. De oudste resten dateren uit de periode tussen 1150 en 1300. Daarbij werd onderscheid gemaakt tussen de middeleeuwse bewoningsperiode vóór de eerste terpophoging (fase 1a: 1150-1200) en de bewoningsperiode ná de voltooiing van de middeleeuwse huisterp (fase 1b: 1200-1300). Uit fase 1a dateren drie ondiepe kuilen, het begin (kopse kant) van een perceel- of ontginningsloot en de eerste middeleeuwse terpophoging. Op één veronderstelde losstaande paalkuil na ontbrak ieder spoor van bebouwing uit deze periode. Waarschijnlijk vond in fase 1a bewoning plaats op de toplaag van het veen. In de daaropvolgende periode 1b (1200-1300) werd de terp opnieuw opgehoogd. Verschillende 13de-eeuwse ophogingslagen laten zien dat de terp richting het zuiden naar de huidige Streekweg werd uitgebreid. Bestaande sloten werden gedempt en aan de zuidrand van de terp werd een steilkant gestapeld van kleizoden. Hierdoor kon de terp enigszins via het zuiden worden afgewaterd. Daadwerkelijke sloten uit deze periode ontbraken. Vooralsnog is het onbekend of het perceel in de 13de eeuw ook richting het noorden, oosten en westen werd opgehoogd.In fase 2 (1300-1600) werd de 13de-eeuwse steilkant aangeplempt, waardoor de terp als het ware aan de Streekweg vastgroeide. Op deze aanplemping werden twee granieten keien geplaatst, wegend tussen 140 kg en 150 kg. De stenen lagen parallel aan de Streekweg op een onderlinge afstand van 1,9 m. Ten oosten van de natuurstenen bevond zich in dezelfde lijn de muurfundering van een steens brede muur. De fundering bestond uit een laag losgestapelde hergebruikte oranje bakstenen uit de laatste helft van de 15de of de eerste helft van de 16de eeuw. Mogelijk maakte deze muur deel uit van de zuidgevel van een huis. De westelijke tegenhanger bevond zich op ca. 2 m ten westen van de keien, maar dan in NZ-richting .Voor de granieten keien uit de Streekweg 135 is het moeilijk om te achterhalen waarvoor ze hebben gediend. Mogelijk werden alleen de stijlen van de stalpoorten op zware stiepen, zoals de granieten keien, geplaatst om de overspanning van 1,9 m op te vangen. Voor de rest van het gebouw volstond dan een plint van hergebruikte 15de- of 16de-eeuwse bakstenen waarop de dakdragende stijlen werden geplaatst.Vanaf de 17de eeuw kan voor het reconstrueren van bewoning gebruik worden gemaakt van historisch kaartmateriaal. Waarschijnlijk verschoof in de 17de eeuw, of mogelijk zelfs al eerder, de bebouwing steeds meer richting de huidige Streekweg. Een aantal uitbraaksporen correspondeerde met geen van de gebouwen zichtbaar op de kadastrale kaarten ná 1826. Hierdoor behoorden ze waarschijnlijk tot een vroegere periode, maar een huisplattegrond kon niet als zodanig worden herkend.In 1845 verscheen pas weer een huis, waarna het perceel langzaam weer werd bebouwd. Omstreeks 1918 was het perceel aan de Streekweg na meer dan 80 jaar weer volledig bebouwd. Het enige dat hiervan is teruggevonden is een septische put van gewapend beton, twee 19de-eeuwse munten en een militaire knoop.

West-Friese Archeologische Rapporten 136

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-xpa-pewp
Metadata Access https://archaeology.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/dans-xpa-pewp
Provenance
Creator J. Leek; B.C. ter Steege
Publisher DANS Data Station Archaeology
Contributor P Leek; Archeologie West-Friesland
Publication Year 2020
Rights DANS Licence; info:eu-repo/semantics/restrictedAccess; https://doi.org/10.17026/fp39-0x58
OpenAccess false
Contact P Leek (Archeologie West Friesland)
Representation
Resource Type Dataset
Format application/pdf; audio/midi; application/vnd.mif; image/vnd.dxf; image/svg+xml; image/jpeg; text/csv; text/xml
Size 507071; 1623598; 443; 4390; 130; 870; 104; 1839; 1287; 14596; 357; 1520; 493; 5177; 201; 1052; 54; 1079; 1815; 379; 5233; 205; 3164; 5449; 17; 552; 15953; 260; 868; 742; 1434; 197; 2112; 206; 3807; 176; 687; 319; 978; 252; 888; 1467; 380; 1112; 1651; 3040; 8051; 170; 751; 296; 882; 100; 1935; 65; 1362; 269; 904; 865; 1837; 131; 688; 61; 757; 9522; 129; 685; 395; 1011; 137; 1674; 1503; 6272; 9767; 91; 626; 55; 684; 35132; 1148; 2096; 1507; 2382; 586; 6584; 222; 4049; 50; 563; 1367; 2358; 1937; 334; 791; 47699; 1296403; 5786963; 6384814; 7603935; 6305548; 6395856; 6718237; 6344754; 6839106; 7033835; 11826012; 7146629; 7000311; 7170429; 7453163; 7809189; 6367652; 6979940; 7586945; 7059093; 7241664; 7306727; 7161199; 7358109; 5754799; 6924412; 5848883; 5803463; 7235391; 7052636; 7056053; 6278167; 7223566; 6399914; 7086741; 7157311; 6422036; 7465219; 7375895; 6401946; 7634859; 7355572; 7616477; 7480275; 7160470; 6575651; 7274344; 7284087; 7474734; 7530132; 7401219; 7508118; 7388189; 6273731; 6368104; 7448964; 6937253; 7106100; 6359677; 7465393; 7396637; 7624508; 6502804; 6322599; 6530539; 6242022; 6475622; 6322219; 7419453; 6594440; 6390673; 6353469; 5769774; 5580700; 6402993; 6595230; 6194598; 7278541; 7647494; 5868489; 6753708; 5852094; 6761520; 6363862; 6862544; 7541732; 6266031; 6275713; 7393821; 7234730; 7216374; 7469635; 7410076; 7010343; 6371468; 7204737; 7083759; 6830378; 6992404; 7192833; 7687680; 7454950; 7753726; 7659746; 7154396; 7389852; 6702439; 7363236; 6933594; 6852598; 7458114; 7450997; 7407983; 7047617; 7338692; 6879203; 6385618; 7588160; 6332875; 5999295; 7707138; 6245059; 6693967; 7648111; 6849092; 7098127; 7001572; 7255307; 7130748; 7308070; 6943969; 7148677; 7214608; 7017028; 6907619; 6351841; 7270993; 7212700; 7031155; 7057782; 7229190; 7175825; 7050484; 7301295; 7367288; 7051246; 7262762; 6490472; 6651490; 6404435; 7660278; 7562110; 7608230; 7418041; 7502407; 6309368; 6315462; 6371933; 7030871; 6866111; 7679262; 7601681; 7549592; 7461398; 6402613; 6409777; 7183566; 7766551; 6428775; 6331344; 6326905; 6544738; 6350388; 6995543; 5784191; 6424398; 6333095; 7519601; 6269115; 6587830; 6338259; 7762209; 7409958; 6335040; 6337939; 7308727; 7763093; 7750689; 2749; 172; 1242539; 7578534; 15715293; 273618; 133593; 19951754; 8816; 8630; 401673; 1567; 271; 150; 758; 1237; 28; 805; 6199; 157; 566; 1235; 1736; 95; 445; 188; 322; 189; 580; 127; 2745; 314; 28929; 275; 1348; 285; 1281; 41838; 669; 3948; 102; 3629; 52; 711; 36; 677; 110; 1176; 175; 3625; 290; 3683; 153; 2607; 381; 3236; 416; 6258; 1232; 8365; 156; 935; 165; 941; 547; 1735; 16; 75; 771; 9; 477; 1334; 3584; 857; 5432; 59; 1142; 140; 9326; 215; 1067; 283; 1175; 48; 696; 562; 680; 211; 4369; 132; 2290; 327; 2918; 808
Version 2.0
Discipline Humanities