In week 28 – 31, 35, 36 en 46 van 2023 heeft Antea Group een proefsleuvenonderzoek, variant archeologische begeleiding (protocol 4003) uitgevoerd ter plaatse van de Ossegang, Bovenhuizen en Oldörpsterweg te Uithuizen. Aanleiding voor het onderzoek waren werkzaamheden aan kabels en leidingen. Het doel van het uitgevoerde proefsleuvenonderzoek is het systematisch onderzoeken van het plangebied op de aanwezigheid van archeologische vondsten en/of sporen. Daarnaast dient het onderzoek om de aard, omvang, datering, gaafheid, conservering en inhoudelijke kwaliteit van deze archeologische resten vast te stellen (waarderen).De vraagstelling is: zijn er binnen het onderzoeksgebied resten van de verwachte vindplaatsen aanwezig, en zo ja, zijn deze behoudenswaardig?Het plangebied ligt binnen bestemmingsplannen Buitengebied Herziening en Uithuizen van de voormalige gemeente Eemsmond. Volgens de archeologische beleidsadvieskaart van de voormalige gemeente Eemsmond ligt het plangebied binnen een zone met hoge archeologische verwachting. Het plangebied ligt op een kwelderwal waarop meerdere wierden zijn ontstaan. De wierde van Uithuizen bestaat uit twee delen, de Ooster- en de Westerwierde. Het oostelijk deel van het tracé ligt op de Westerwierde. De werkput die zuidelijk van het overige tracé ligt is aangelegd op de rand van de Rijksbeschermde wierde van Oldörp.In alle profielen, zowel aan de Ossegang als Bovenhuizen en de Oldörpsterweg, zijn de bovenste lagen verstoord. Dit zijn recente verstoringen die zijn ontstaan door eerdere ingrepen aan kabels en leidingen. Er zijn tijdens het onderzoek meerdere antropogene lagen en één spoor aangetroffen die dateren van de middeleeuwen tot de nieuwe tijd. De antropogene lagen bestaan uit ophogingslagen, een geroerde wierdelaag en een oude bouwvoor. Naar aanleiding van de vondsten kan de wierdelaag gedateerd worden tussen 9e en 14e eeuw. Er is ook een fundering van een brug (S6) aangetroffen. Op historisch kaartmateriaal uit 1971 is de sloot, waarover de brug ooit heeft gelegen, zichtbaar. Na 1984 is de sloot niet meer waar te nemen op de kaarten. De brug zal rond die tijd zijn afgebroken. Het uitgevoerde onderzoek betreft een archeologische begeleiding onder het protocol proefsleuven (4003), wat betekent dat de vindplaats in dit rapport is gewaardeerd volgens de waarderingscriteria in paragraaf 5.3. Gezien de informatie die de begeleiding heeft gegenereerd – ook al betreft het een klein aantal sporen en vondsten – is duidelijk dat in de omgeving wel rekening te houden is met archeologische waarden. Buiten de bestaande nutsvoorzieningen is de kans op intacte archeologische resten groot. De aanwezigheid van de geroerde wierdelaag geeft een beeld van waar nog resten van de wierde Oldörp kunnen worden verwacht. Ons advies betreft om hier rekening mee te houden bij toekomstig onderzoek in deze omgeving. Het brugfundament is onderdeel van een nieuwetijds cultuurlandschap, met sloten waaroverheen zich ook op andere plaatsen dit soort bruggen kunnen bevinden. Dit cultuurlandschap is nog slechts deels in het huidige landschap zichtbaar, steeds meer sloten worden gedempt en bruggen worden (deels) afgebroken. Dit cultuurlandschap is dus langzaam aan verdwijding onderhevig, maar resten ervan kunnen bij archeologisch onderzoek worden aangetroffen. Ons advies is dan ook om dit als aandachtspunt op te nemen in het gemeentelijk archeologiebeleid.
