In opdracht van Den Boer CCI aan Geonius Archeologie te Geleen opdracht verleend voor het uitvoeren van een archeologisch bureauonderzoek voor de locatie Kralingse Esch te Rotterdam in de gelijknamige gemeente.Aanleiding tot uitvoering van het onderzoek vormt de aanvraag van een omgevingsvergunning voor de realisatie van een (af)waterleiding tussen het Toepad en de Nieuwe Maas. Vanwege de ligging van het plangebied in een gebied dat volgens het vigerende bestemmingsplan gedeeltelijk een dubbelbestemming waarde archeologie heeft dient een archeologisch onderzoek uitgevoerd te worden, alvorens de omgevingsvergunning kan worden verkregen.
Het plangebied is gelegen in de Holocene Maasvlakte. Vanuit paleo-landschappelijk oogpunt is het plangebied gelegen in een nat landschap. Het is afwisselend beekdal, veengebied, slikken en kwelders gelegen. Pas vanaf 1500 n. Chr. is het plangebied gelegen in een ingedijkt gebied. Aangezien het plangebied geomorfologisch en bodemkundig gekarteerd. Uit nabijgelegen onderzoek is gebleken dat ter hoogte van het plangebied een recent aangebracht pakket aanwezig is met een dikte tussen de 4 en de 7,25 m. Dit sluit aan met de boringen uit het DINO loket, waarbij de top van het natuurlijk pakket wordt verwacht op een diepte tussen de 0,12m+NAP en 4,38 m-NAP. In het recent aangebrachte pakket kunnen met name resten uit de Nieuwe Tijd, mogelijks ook de Late Middeleeuwen kunnen worden aangetroffen. Voor de overige perioden wordt verwacht dat archeologische niveaus dieper zijn gelegen.
De omgeving rondom het tracé is gedurende lange periode onbebouwd geweest. De recente inrichting in en rondom en het tracé starten pas rond 1988. Voor die tijd is het plangebied met name in gebruik als weiland. Het Toepad werd doorgetrokken in 1988. Daarnaast zijn er op locatie van het tracé al bestaande kabels en leidingen gelegen. Dit heeft zeker een negatieve impact op de gaafheid en conservering van eventueel aanwezige archeologische waarden met name uit de Nieuwe Tijd. De overige perioden liggen op voldoende diepte om hiervan geen gevolgen te hebben.
Het plangebied heeft een middelhoge verwachting op het voorkomen van waarden uit het Paleolithicum en Mesolithicum. Op basis van het bureauonderzoek heeft het plangebied een hoge verwachting voor sporen en vondsten uit de Late Middeleeuwen en Nieuwe Tijd. Voor waarden uit het Neolithicum, Romeinse tijd tot Middeleeuwen geldt een middelhoge verwachting. Voor Neolithicum tot en met de IJzertijd geldt een lage verwachting.
De geplande leiding zal waarschijnlijk een open ontgraving met zich meebrengen tot op een diepte tussen de 1,1 m en 2,5 m -mv. Dit zal een impact hebben op met name eventueel aanwezige archeologische waarden uit de Nieuwe Tijd / Late Middeleeuwen.
Er wordt voorgesteld om hier een IVO-O verkennende fase door middel van boringen uit te voeren. Dit om de exacte bodemopbouw binnen het plangebied in kaart te brengen en daarmee ook de gespecifieerde verwachting van dit bureauonderzoek te toetsen. Indien het aangebrachte antropogeen dek in het plangebied minder dik blijkt te zijn, kunnen de ingrepen ook een negatieve impact hebben op het sporenniveau uit Romeinse tijd en Middeleeuwen.
Dit rapport werd niet ter goedkeuring voorgelegd aan het bevoegd gezag. Zonder inzage in de rapportage kreeg de opdrachtgever vanuit de gemeente Rotterdam bericht dat er geen onderzoek hoeft uitgevoerd te worden binnen het plangebied. Dit werd als volgt geformuleerd: “De werkzaamheden overschrijden de toegestane verstoringsmarges van het omgevingsplan, echter het plangebied bestaat uit grotendeels opgehoogd gebied, tot ruim 5 m +NAP bij de A16. Alleen bij het gemaal is niet opgehoogd. Hier overschrijdt de ontwikkeling alleen de bestemmingsplanregels als het baggeren wordt meegerekend. De overschrijding is dan 1 m². Omdat deze overschrijding minimaal is, wordt een archeologisch vooronderzoek op de planlocatie niet noodzakelijk geacht.”
