In opdracht van ICS Worksitemanagement en de gemeente Wageningen heeft RAAP in september 2015 een archeologische begeleiding uitgevoerd in verband met de verbouwing en uitbreiding van het stadhuis aan de Markt in Wageningen. Het primaire doel van deze begeleiding was het veilig stellen van de wetenschappelijke informatie van deze vindplaats die tijdens archeologisch vooronderzoek is aangetroffen (behoud ex situ).Bij de archeologische begeleiding zijn delen van muren, kelders, vloeren en beerputten aangetroffen. Deze maken deel uit van de stedelijke bewoning van Wageningen uit de periode 14e/15e eeuw tot en met het begin van de 20e eeuw. De oudste muren lagen in zeer kleiige ophogingspakketten, waarin weinig vondstmateriaal is aangetroffen. Het is dan ook zeer de vraag of wel sprake was van ophoging. Eerder moet gedacht worden aan verrommeling van de top van de natuurlijke rivierafzettingen.Als de aangetroffen archeologische resten geplot worden op de kadastrale ondergrond van 1832 komen muren en begrenzingen exact overeen met de contouren van de voormalige Geldersche Credietvereeniging. Dit gebouw is ontstaan vanuit een woonhuis dat minimaal teruggaat tot de 17e eeuw, toen het bekend stond als het Grote Huis.De oudste muur is oost-west georiënteerd met twee hoeken naar het noorden. Van de muur resteerde over het grootste deel nog slechts drie lagen bakstenen op een grindrijk puinbed. De muur was opgebouwd met rode bakstenen van formaat 27/28 x 13/14 x 7 cm. Dergelijke formaten komen in andere Gelderse steden als Nijmegen en Harderwijk al voor in de 14e eeuw. Maar ook in Wageningen zijn deze formaten bekend. Het kasteel van Wageningen is opgebouwd met baksteen van vergelijkbare grootte. Hoewel het kasteel uit het eerste kwart van de 16e eeuw dateert, is uit verschillende bronnen bekend dat het kasteel gebouwd is met materiaal van kasteel Nijburg dat een bouwdatum had voor 1372.Deze muur uit de 14e en/of 15e eeuw vormt hoogstwaarschijnlijk een rechthoek, een zaalbouw, van 9,5 x 6,25 m. Dit betreft de eerste middeleeuwse bewoning ter plekke en is later opgenomen in uitbreidingen die vooral aan oost- en zuidzijde zijn uitgevoerd. Aan de zuidzijde is een aanbouw van 6 x 6 m opgetekend. Deze stond koud tegen de zaalbouw uit de 14e/15e eeuw, maar was, onder andere met gebruik making van een spaarboog, met gelijksoortige baksteen opgebouwd. In de van oorsprong ook 14e/15e-eeuwse noordgevel zijn boven in de fundering duidelijk kleinere stenen verwerkt (22 x 10/11 x 5 cm). Een dergelijk formaat past in de 16e eeuw, overeenkomend met de oudste vermelding over bebouwing op dit perceel, die dateert uit de periode vóór 1551, toen de erfgenamen van Van Brakell het land bezaten dat ingeklemd lag tussen (oude) Markt en Boterstraat. In 1551 jaar gaf de stad toestemming aan de kinderen en vrienden van Sweer van Brakell om op gemeentelijk eigendom te mogen bouwen naast hun keuken. De verschijningsvorm van het Grote Huis komt overeen met de situatie zoals die bekend is van een stadsplattegrond uit 1640. Het Grote Huis evolueerde naar een rechthoekig zaalgebouw met een zijbeuk aan de zuidzijde. Het zaalgebouw kende twee trapgevels, de zijbeuk liet een overeenkomstige gevel zien.Latere verbouwingen zijn duidelijk waargenomen, zoals een kelder tussen de zuidwesthoek van het Grote Huis en de zuidelijke aanbouw. Deze stonden in 1832 nog aangegeven als tuin en zijn gezien het vondstmateriaal vrij snel daarna al buiten gebruik is geraakt. De jongste sporen betreffen een betegelde kelder uit 1929, die ook bij het proefsleuvenonderzoek werd aangesneden.Het merendeel van de vondsten is afkomstig uit twee gesloten contexten. De eerste betreft een beerput, globaal te dateren in de eerste helft van de 18e eeuw; de tweede betreft de onderste laag van een met puin gevulde kelder uit het midden van de 19e eeuw. Vondsten uit andere contexten zoals ophogingslagen zijn beduidend schaarser. Wel is duidelijk dat zich daartussen enkele scherven bevinden uit de 13e en 14e/15e eeuw.Het materiaal uit de beerput uit de eerste helft van de 18e eeuw bestaat uit eenvoudig roodbakkend keukengerei en tafelgerei van witte faience, waaronder borden en een enkele plooischotel.Faience behoorde tot het meer luxe tafelgoed in vergelijking tot het roodbakkende aardewerk.Het aantal glazen voorwerpen is beperkt. Eén van de glasvondsten betreft een archeologisch complete, hoge netwerkbeker, die zeker niet gangbaar was in eenvoudige huishoudens. Tot de organische vondsten behoort een leren zool en bijbehorend bovenleer (nagenoeg complete schoen).Het complex uit het midden van de 19e eeuw bestaat uit (vroeg) industrieel witbakkend aardewerk uit Engeland (Wedgwood). Vooral het bij elkaar passend serviesgoed in de vorm van met blindmerken genummerde borden, kop en schotel en een (voet-)schaal wijst op een meer dan gemiddelde welstand. De vele glazen voorwerpen bestaan uit wijnflessen, bekers en kelkglazen.Een compleet flesje van rond 1820 heeft Rowlands Macassar Oil bevat. Deze haarolie was een noviteit in de vroege 19e eeuw, en werd gebruikt door Europese koningen en adel, waaronder zelfs de Russische tsaar. Ook de minimaal drie vroege tandenborstels gemaakt van been waren in deze tijd zeer zeker niet gebruikelijk onder de gewone stadsburgers. Het gebruik van (dure) benen tandenborstels kwam in de late 18e eeuw, onder andere vanuit Engeland, in zwang bij de Europese elite. Het deels Engelse servies en de blijkbaar hoge, hygiënische standaard van deze vroegere bewoners van Wageningen duiden op welstand en toegang tot de Europese, of in ieder geval Engelse markten en producten.