BROEDER FRANS (NL), geboren Frans SprengerFrans Sprenger werd rond de leefttijd van 17, 18 jaar gegrepen door het geloof en wilde graag het klooster in. Het was de zomer van 1944. Nadat Frans verschillende mogelijkheden had onderzocht, was het zijn bedoeling om in september in te treden in een klooster te Zundert. Dat werd verhinderd door de opmars van de geallieerden en Dolle Dinsdag, waardoor reizen naar Brabant niet meer mogelijk was. In afwachting van een opening ging Frans assisteren bij een luchtbeschermingsgroep.Bij de razzia zag Frans geen mogelijkheden om onder te duiken. Hij zag een vriend bepakt en bezakt op weg gaan en sloot zich bij hem aan. Ze werden onder zware bewaking richting Delft gemarcheerd en vandaar met de trein via Haarlem naar Hilversum gebracht waar ze van burgers te eten kregen. In Zwolle hebben ze brieven door het raam naar buiten gegooid als laatste groet aan Nederland.Uit de wagon zagen ze een gebombardeerd Duitsland dat op zijn laatste benen liep. In Wuppertal werden de mannen geregistreerd en Frans werd naar Opladen gebracht. Daar moest hij werken op een mobiele reparatietrein waarin ook gewoond kon worden. Met de reparatietrein is Frans door een groot deel van Duitsland getrokken om het spoor te herstellen.Voor een kantoorjongen als Frans was het leggen van spoorbielzen en rails zwaar werk. Door ziekte kwam hij uiteindelijk in een ziekenhuis terecht. Na weer een periode gewerkt te hebben, ontsnapte Frans met een kleine groep en begon door Duitsland te zwerven op weg naar huis. Op een zekere dag kwam hij een paar Canadezen tegen en kwam er toen terloops achter dat dat gebied bevrijd was.Na een lange tocht kwam Frans in Rotterdam aan, waar hij zijn plannen om het klooster in te gaan onmiddellijk weer oppakte. Na een paar maanden trad hij in bij het trappistenklooster in Zundert. Terugkijkend zegt broeder Frans over zichzelf dat hij vroeger een bedeesd jongetje was. De reis van de razzia heeft hem veranderd. Hij heeft geleerd met andere mensen om te gaan, het moest. Hij werd socialer en dat kwam hem ook van pas in het klooster, “bij allemaal vreemde mensen, allemaal anders”, zo stelt hij.
SAMENVATTING ONDERWERP. Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden.De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".
BROTHER FRANS (EN), born Frans SprengerFrans Sprenger was gripped by faith around the age of 17 or 18 and wanted to enter a monastery. It was the summer of 1944. After Frans had explored various possibilities, he intended to enter a monastery in Zundert in September. This was prevented by the advance of the Allies and Dolle Dinsdag, which made travel to Brabant impossible. While waiting for an opening, Frans went to assist an air raid group.Frans saw no possibilities to go into hiding during the raid. He saw a friend leaving with his luggage and joined him. They were marched under heavy guard towards Delft and from there taken by train via Haarlem to Hilversum, where they were given food by civilians. In Zwolle they threw letters through the window as a last greeting to the Netherlands.From the carriage they saw a bombed Germany that was on its last legs. In Wuppertal the men were registered and Frans was taken to Opladen. There he had to work on a mobile repair train where he could also live. Frans travelled through a large part of Germany with the repair train to repair the railway.For an office boy like Frans, laying railway sleepers and rails was hard work. Due to illness he eventually ended up in hospital. After working for a while, Frans escaped with a small group and started wandering through Germany on his way home. One day he met a few Canadians and then incidentally found out that the area had been liberated.After a long journey Frans arrived in Rotterdam, where he immediately resumed his plans to enter the monastery. After a few months he entered the Trappist monastery in Zundert. Looking back, Brother Frans says of himself that he used to be a shy boy. The journey of the raid changed him. He learned to get along with other people, he had to. He became more sociable and that also served him well in the monastery, “with all the strange people, all different,” he says.
SUMMARY OF THE SUBJECT. On the evening of 9 November 1944, a cordon was placed around Rotterdam and Schiedam by the German army. All important bridges and strategic points were closed off, trams were no longer running and telephone traffic was blocked. On the following two days, more than 52,000 Rotterdammers and Schiedammers between the ages of seventeen and forty were arrested and taken to Germany to perform forced labour there, often in appalling conditions.
The Rotterdam Raid was one of the largest manhunts that the German National Socialist regime ever conducted. The resistance newspaper Vrij Nederland reacted with shock, writing on 14 December 1944: ‘Fifty thousand Dutch men let themselves be led away like sheep and just as many women watch as their husbands and sons are led defenceless to Hitler’s slaughterhouse’.
The project Journey of the Razzia is based on filmed testimonies of men who experienced the raid and the subsequent journey, to fill a gap in the historiography and to provide insight into the events based on the theme "Maneuverability of an individual in a society under pressure”.
PFARRER FRANS (DE), Frans Sprenger wurde im Alter von etwa 17 oder 18 Jahren vom Glauben ergriffen und wollte in ein Kloster eintreten. Es war Sommer 1944. Nachdem Frans verschiedene Möglichkeiten geprüft hatte, wollte er im September in ein Kloster in Zundert eintreten. Dies wurde durch den Vormarsch der Alliierten und den Mad Tuesday verhindert, der Reisen nach Brabant unmöglich machte. Während Frans auf eine Gelegenheit wartete, ging er einer Luftangriffsgruppe zu Hilfe. Während des Angriffs sah Frans keine Möglichkeit, sich zu verstecken. Er sah, wie ein Freund mit seinem Gepäck aufbrach und schloss sich ihm an. Sie wurden unter schwerer Bewachung nach Delft marschiert und von dort mit dem Zug über Haarlem nach Hilversum gebracht, wo sie von Zivilisten mit Essen versorgt wurden. In Zwolle warfen sie Briefe durchs Fenster als letzten Gruß an die Niederlande.Vom Waggon aus sahen sie ein bombardiertes Deutschland, das in den letzten Zügen lag. In Wuppertal wurden die Männer registriert und Frans nach Opladen gebracht. Dort musste er an einem mobilen Reparaturzug arbeiten, der gleichzeitig als Wohnung genutzt werden konnte. Frans reiste mit dem Reparaturzug durch große Teile Deutschlands, um die Eisenbahn zu reparieren.Für einen Bürojungen wie Frans war das Verlegen von Bahnschwellen und Schienen harte Arbeit. Krankheitsbedingt landete er schließlich im Krankenhaus. Nachdem er eine weitere Zeit gearbeitet hatte, floh Frans mit einer kleinen Gruppe und begann auf dem Heimweg durch Deutschland zu wandern. Eines Tages traf er einige Kanadier und erfuhr dann zufällig, dass das Gebiet befreit worden war.Nach einer langen Reise kam Frans in Rotterdam an, wo er sofort seine Pläne, ins Kloster einzutreten, wieder aufnahm. Nach einigen Monaten trat er in das Trappistenkloster in Zundert ein. Rückblickend sagt Bruder Frans über sich selbst, dass er früher ein schüchterner Junge war. Die Reise des Überfalls hat ihn verändert. Er musste lernen, mit anderen Menschen umzugehen. Er wurde geselliger, und das kam ihm auch im Kloster zugute, „mit all den komischen Leuten, alle anders“, sagt er.
ZUSAMMENFASSUNG THEMA. Am Abend des 9. November 1944 errichtete die deutsche Armee eine Sperre um Rotterdam und Schiedam. Alle wichtigen Brücken und strategischen Punkte wurden abgesperrt, Straßenbahnen fuhren nicht mehr und der Telefonverkehr war unterbrochen. An den beiden folgenden Tagen wurden über 52.000 Einwohner Rotterdams und Schiedams im Alter zwischen 17 und 40 Jahren festgenommen und nach Deutschland verschleppt, um dort unter oft entsetzlichen Bedingungen Zwangsarbeit zu verrichten.
Die Razzia in Rotterdam war eine der größten Menschenjagden, die das nationalsozialistische Regime in Deutschland jemals durchgeführt hat. Die Widerstandszeitung Vrij Nederland reagierte schockiert und schrieb am 14. Dezember 1944: „Fünfzigtausend Niederländer ließen sich wie Schafe abführen und ebenso viele Frauen mussten zusehen, wie ihre Männer und Söhne wehrlos zu Hitlers Schlachthaus geführt wurden.“. Das Projekt „Journey of the Razzia“ basiert auf gefilmten Zeugenaussagen von Männern, die die Razzia und die anschließende Reise miterlebt haben, um eine Lücke in der Geschichtsschreibung zu schließen und unter dem Thema „Der Handlungsspielraum eines Individuums in einer Gesellschaft unter Druck“ Einblicke in die Ereignisse zu geben.
Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daaropvolgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden. De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".De getuigenissen in Reis van de Razzia zijn gedaan door mannen die nu gemiddeld 87 jaar oud zijn en indertijd, eind 1944, tussen de 17 en 21 jaar oud waren. In de getuigenissen van deze jongens valt te horen wat hun overkomen is tijdens de oorlogsjaren en wat hun handelingsruimte was ten tijde van de razzia. Maar ook hoe de ervaring van de reis van de razzia, naar Duitsland en Oost-Nederland, hun verzelfstandiging in de hand heeft gewerkt.Na de bevrijding pakten de jongens de draad weer op, in een groot aantal gevallen nog onderbroken door de politionele acties in Indonesië. Maar uiteindelijk kregen ze een eigen leven, een eigen gezin, in een Nederland dat volop in het teken stond van de wederopbouw.Het project bestaat uit 76 interviews. Ieder interview is beschikbaar als afzonderlijke dataset met een eigen Persistent Identifier. Iedere dataset is als volgt opgebouwd: Bestand .docx-bestand is de transcriptie in Word. Bestand _3, indien aanwezig, bevat een beschrijving van de route die geïnterviewde heeft afgelegd.* Soms heeft de geïnterviewde aanvullende informatie, zoals foto's of een (eerder geschreven) verslag, beschikbaar gesteld. Deze informatie is dan opgenomen als _data en/of _fotobestand in de desbetreffende dataset. De inhoud wordt beschreven in het opmerkingenveld van de dataset.
