25.033 Noordwijk - Oude Jeroenskerk

DOI

In 1450 brande een groot deel van Noordwijk af. Hierbij werd ook de Oude Jeroenskerk getroffen. De vraag is hoezeer de kerk onder de brand geleden heeft. Eerdere onderzoeken aan de kappen boven het schip laten dateringen zien van enkele jaren vóór en direct ná de brand. Voor de toren is dit nog onbekend en daarom is een aantal boormonsters uit de twee zolders van de toren genomen. De bovenste zolder bestaat uit een zware eiken (Quercus spp.) constructie met twee gebinten. Hierop liggen meer eiken balken, maar het is onduidelijk of deze deel uitmaken van de oorspronkelijke structuur of later toegevoegd zijn. Uit de gebinten zijn vier boorkernen genomen. Hierbij blijkt het om vier balken uit dezelfde boom te gaan (gemiddeld tot middelcurve 25.033.B01), die rond 1480 gekapt is. Daarnaast is er nog een boorkern genomen uit een ingemetselde balk waarop de noordwestelijke muurstijl rust. Hiervan dateert de laatste jaarring in 1368. Hoewel er geen afgebakende kapinterval bepaald kan worden, lijkt het erg onwaarschijnlijk dat deze eveneens rond 1480 gekapt is. Een laat-14e-eeuwse ouderdom lijkt plausibler. Een boorkern uit een (mogelijk hergebruikte) stijl van de torenspits laat geen resultaten zien. De onderste zolder bestaat eveneens uit twee gebinten. Hier is echter snel gegroeid eiken gebruikt waardoor het aantal jaarring beperkt is. Hier zijn drie boorkernen genomen. Twee van de metingen laten een onderlinge gelijkenis zien, maar dit leidt niet tot verdere resultaten. Vergelijkbaar snel gegroeid eikenhout uit de Jeroenskerk is eerder succesvol gedateerd middels zuurstofisotopen. De gedateerde jaarringreeksen die dit opleverde zijn ook bij dit onderzoek betrokken, maar hebben niet tot nieuwe resultaten geleid. De toren lijkt dus voor de brand van 1450 ook de hoogte van bovenste zolder bereikt te hebben, maar deze is pas enkele deccennia na de brand weer (definitief) ingericht.

Identifier
DOI https://doi.org/10.34894/TCEUAW
Metadata Access https://dataverse.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.34894/TCEUAW
Provenance
Creator van Daalen, Sjoerd ORCID logo
Publisher DataverseNL
Contributor van Daalen, Sjoerd
Publication Year 2025
Rights CC0-1.0; info:eu-repo/semantics/restrictedAccess; http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0
OpenAccess false
Contact van Daalen, Sjoerd (Van Daalen Dendrochronologie)
Representation
Resource Type Dataset
Format image/jpeg; application/pdf; image/x-freehand
Size 7242196; 7272476; 6567867; 6650707; 6248740; 6079717; 6766799; 6444702; 6345650; 1226148; 8115
Version 1.0
Discipline Humanities