Elst Noord Spoorkruisingen IVO-P-AB (gemeente Overbetuwe) Eindrapportage

DOI

In opdracht van Witteveen+ Bos heeft Salisbury Archeologie b.v. een proefsleuvenonderzoek variant archeologische begeleiding (IVO-P-AB) uitgevoerd in een gebied ten noorden van de 1e Weteringsewal te Elst in oktober en november 2018. Het onderzoek is uitgevoerd ten behoeve van onderzoek naar niet-gesprongen explosieven (NGE’s) in het kader van het overkoepelende project Elst-Noord Spoorkruisingen. Gedurende het onderzoek zijn diverse verdachte signalen benaderd waardoor een groot aantal kleine putten gegraven zijn. Daarnaast is in werkput 2 de bovenste 30 cm ontgraven. Het gelijktijdig uitgevoerde inventariserende booronderzoek voor het overkoepelende project. De laagopeenvolging in deelgebied 4 bestaat uit een bouwvoor/verstoorde laag (tot 0,25-0,95 m -mv) op een overstromingsdek van variabele dikte, dat geheel of deels vanuit de Linge lijkt te zijn afgezet (tot 0.9 m 1,70-mv). Onder het overstromingsdek liggen fluviatiele afzettingen (geulafzettingen, komafzettingen en niet nader interpreteerbare fluviatiele afzettingen) tot aan einde boring op ca 2,5 m. Binnen de komafzettingen zijn twee matig ontwikkelde vegetatiehorizonts waargenomen die op variabele diepte zijn aangeboord (. In de boringen zijn geen aanwijzingen voor archeologische vindplaatsen aangetroffen, en met uitzondering van het overstromingspakket lijken de aangeboorde sedimenten lijken in milieus te zijn afgezet die minder geschikt zijn voor bewoning. Plaatselijk is de laagopvolging verstoord door recente ingravingen en inslagkraters van munitie. Gedurende de begeleiding van de werkzaamheden van het onderzoek naar niet gesprongen explosieven (NGE’s) is deelgebied 4 in drie werkputten opgedeeld. In werkput 1 bleken de in het magnetometer vooronderzoek aangemerkte verdachte objecten te bestaan uit recente objecten gerelateerd aan landbouwwerkzaamheden. De graafwerkzaamheden zijn in werkput 1 beperkt tot de bouwvoor. Op het maaiveld is een geweergrendel aangetroffen. Ook in werkput 3 is de bodem voorafgaand aan de graafwerkzaamheden gescand met een magnetometer. Hier bleken een groot aantal verdachte objecten aanwezig te zijn. Bij het ontgraven van deze verdachte objecten bleek sprake te zijn van een aantal WO2 gerelateerde vondsten en resten van munitie. In werkput 2 was het niet mogelijk om de bodem vooraf te scannen met een magnetometer door de aanwezigheid van verstoringen in de bouwvoor. De bouwvoor is onder begeleiding afgegraven waarbij in het vlak alleen aan de noordzijde van de werkput sporen herkenbaar waren in het vlak. In het overige deel van de werkput kon alleen aan de hand van de vondst van resten van munitie en overig vondstmateriaal aangetoond worden dat hier sprake was van inslagkraters. Er zijn op inslagkraters na geen sporen of structuren aangetroffen gerelateerd aan de Tweede Wereldoorlog. De inslagkraters zijn opgevuld met puin en overig gedumpt materiaal waaronder munitie en onderdelen van wapens. In de krater van een vliegtuigbom (S10) is puin gedumpt dat doet vermoeden dat er in de directe omgeving een wegversperring aanwezig is geweest. Deze heeft waarschijnlijk gelegen bij de overgang van de Rijksweg-Noord over de Linge. Het aangetroffen vondstmateriaal versterkt het beeld van een Duitse verdedigingspost in de omgeving van het plangebied. Zo is Duits prikkeldraad (vnr. 4) aangetroffen evenals een klapschop (vnr. 24) en wapenonderdelen die behoren tot MG42 en MG15 machinegeweren (vnr. 8, 24 en 26). Dit materiaal is na afloop van de Tweede Wereldoorlog gedumpt in de diverse kraters in het plangebied waaronder de grote bomkrater in werkput 2. De vondst van een beschermingsdop van een Engelse brisantgranaat (vnr. 5), een stengun magazijn (vnr. 9), mess-tin (vnr. 3) en een niet verschoten lichtgranaat wijzen op Engelse bezetting van het plangebied.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-xdy-2snf
Metadata Access https://archaeology.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/dans-xdy-2snf
Provenance
Creator A.G.J. Hullegie
Publisher DANS Data Station Archaeology
Contributor A.G.J. Hullegie; Salisbury Archeologie b.v.
Publication Year 2020
Rights CC0 1.0; info:eu-repo/semantics/openAccess; http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0
OpenAccess true
Contact A.G.J. Hullegie (Salisbury Archeologie)
Representation
Resource Type Dataset
Format application/pdf; text/xml
Size 38804463; 8794; 8633; 981; 5567
Version 2.0
Discipline Humanities