Econsultancy heeft een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd voor de Zeelberg 37 te Valkenswaard in de gemeente Valkenswaard. De opdrachtgeefster is voornemens de bestaande panden te slopen en een nieuwe woning te realiseren ter plekke van het plangebied. Het archeologisch onderzoek wordt noodzakelijk geacht om te bepalen of er een gerede kans is dat archeologische waarden wel of niet aanwezig (kunnen) zijn in de ondergrond, die door de voorgenomen bodemingrepen kunnen worden aangetast/verloren kunnen gaan. Daarom is het binnen het kader van de Erfgoedwet (1 juli 2016) verplicht voorafgaand archeologisch onderzoek uit te voeren.Gespecificeerd archeologisch verwachtingsmodel Op basis van het eerder uitgevoerde bureauonderzoek is een verwachtingsmodel opgesteld, waarin een middelhoge verwachting is toegekend op het aantreffen van archeologische waarden uit het (Laat-)Paleolithicum en Mesolithicum, laag voor archeologische resten uit de perioden lopende vanaf het Neolithicum tot en met de Vroege-Middeleeuwen, en hoog voor archeologische resten uit de Late-Middeleeuwen en Nieuwe tijd.Gevolgde onderzoeksmethode Tijdens het veldwerk is op kleine punten, na overleg met de adviseur van de bevoegde overheid, afgeweken van de methodiek zoals beschreven in het Programma van Eisen. Door terreinomstandigheden en de aanwezigheid van bebouwing dienden de proefsleuven te worden aangepast, waardoor een oppervlakte van circa 140 m2 is onderzocht. Dit is circa 9% van de oppervlakte van het totale plangebied. De proefsleuven zijn aangelegd tot in de top van de natuurlijke bodem (het dekzand en holocene beekafzettingen).Resultaten Proefsleuvenonderzoek In Werkput 1 (aan de noordoost zijde plangebied) is een bodemopbouw waargenomen van verschillende zandige ophooglagen (plaggendek), op beekafzettingen, bestaande uit sterk venige klei en zand met veel plantaardig materiaal en hout. De onderliggende laag bestaat uit matig fijn, zwak siltig, licht grijsbeige zand. Op basis van deze bodemopbouw kan waarschijnlijk geconcludeerd worden dat in het noordoostelijke deel van het plangebied een lage enkeerdgrond aanwezig is. Omdat het onderste zandpakket nauwelijks silt bevat en zeer homogeen is (geen aanwijzingen voor afzettingen door stromend water) betreft het waarschijnlijk dekzand en geen beekafzettingen. In Werkput 1 zijn acht losse vondsten verzameld. Het merendeel van de vondsten betreft aardewerkfragmenten uit de zandige ophooglagen. Zes vondsten dateren uit de Late-Middeleeuwen B en één uit de Nieuwe tijd B. In de beekafzettingen, bestaande uit sterk venig zand, is één fragment handgevormd aardewerk (daterend uit de Vroege- tot Midden-IJzertijd) aangetroffen in Profiel 2, aan de noordwest zijde van Werkput 1. Dit prehistorische aardewerkfragment bevond zich waarschijnlijk niet in situ. Sporen zijn in Werkput 1 niet waargenomen.In Werkput 2, aangelegd aan de zuidzijde van het plangebied, is de bodemopbouw significant anders. Deze bestaat uit een bouwvoor en plaggendek van circa 40 à 70 centimeter dik op dekzand (C-horizont). Tussen de opgebrachte zandlaag en het dekzand was een soort van dunne, geroerde laag aanwezig. Het oorspronkelijke podzolprofiel in de top van de dekzandafzettingen is verdwenen. In de top van het dekzand zijn in totaal 15 sporen aangetroffen. Een deel van de sporen kan als natuurlijk en (sub)recente verstoringen worden geïnterpreteerd, bevatten weinig vondsten en waren ondiep aanwezig in de top van de C-horizont van het dekzand (10 tot 40 centimeter diep). Drie sporen wijzen op bewoningsactiviteiten in de 18e tot en met vroeg-20e eeuw na Chr., namelijk een soort beerputje/toilet, een baksteenfundering van een keldertje/kruipruimte en een uitbraaksleuf met baksteen/puinconcentratie. Bij het couperen van het beerputje/toilet bestond de onderzijde uit enkele bakstenen (in cirkel aangelegd) en houten paaltjes. Uit de vulling konden enkele aardewerkfragmenten verzameld worden daterend uit de Late-Middeleeuwen B en Nieuwe tijd B. Het laatmiddeleeuwse aardewerk lijkt opspit te zijn. Sporen uit de Late-Middeleeuwen B zijn niet aangetroffen.Selectieadvies Tijdens het proefsleuvenonderzoek zijn in het zuidelijke deel van het plangebied enkele bewoningssporen aangetroffen die gedateerd kunnen worden in 18e tot en met vroeg-20e eeuw na Chr. Op basis van de veldwerkresultaten lijken alleen diep ingegraven sporen nog intact aanwezig te zijn in de top van het dekzand (C-horizont). Ondiepe sporen lijken door recente bodemingrepen te zijn verstoord. Er kon echter geen duidelijkheid verkregen worden in hoeverre archeologische sporen in situ aanwezig zijn beneden de nog bestaande, en in de toekomst te slopen bebouwing.Op basis van het waarderingsproces is de vindplaats, een boerenerf met gebouwen uit de 18e tot en met vroeg-20e eeuw als niet behoudenswaardig gewaardeerd. Als gevolg adviseert Econsultancy het plangebied vrij te geven, onder de volgende voorwaarde. Omdat niet geheel uitgesloten kan worden dan nog resten van plattelandsbewoning uit de Nieuwe tijd B en C aanwezig zijn in het zuidwestelijk deel van het plangebied wordt voorgesteld om de geplande ondergrondse sloop en de aanleg van de bouwput archeologisch te laten begeleiden door de Heemkundekring Weerdeheem - Werkgroep Archeologie.