ADC ArcheoProjecten heeft een proefsleuvenonderzoek uitgevoerd in verband met de voorgenomen herinrichting van de Garenmarkt in Leiden. De nieuwbouw van een ondergrondse parkeergarage zal alle archeologische waarden in de bodem vernietigen. Momenteel is het plangebied in gebruik als parkeerterrein. Tijdens vooronderzoek is gebleken dat er archeologische resten aanwezig kunnen zijn uit de Romeinse tijd, de Middeleeuwen en Nieuwe tijd. Het proefsleuven onderzoek was erop gericht de aard, omvang, kwaliteit (gaafheid en conservering) en complexiteit vast te stellen van de vindplaats(en) in het gebied om te komen tot een definitief oordeel over de behoudenswaardigheid ervan. Daaruit kan een inschatting gemaakt worden van de eventuele kosten en tijd die nodig zijn voor het behoud ex situ van de archeologische resten (opgraving).De ondergrond op de locatie bestaat uit afzettingen behorend tot het Laagpakket van Walcheren, Formatie van Naaldwijk, afgedekt door oeverafzettingen, Formatie van Echteld. Hier bovenop bevinden zich laat- en postmiddeleeuwse ophogingspakketten In de Middeleeuwen behoorde het gebied tot de Pietershoeve. De ontginning daarvan dateert van voor de stadsuitleg van 1386. Na 1475 werd het deel ten noorden van de Raamsteeg, langs het hier besproken onderzoeksgebied, gedempt en de aangrenzende grond als bouwland uitgegeven. De bebouwing die hier verrees bestond uit woonhuizen en kleine bedrijfjes. Bij de ontploffing van het kruitschip aan de Steenschuur in 1807 werden de huizen aan de Garenmarkt waarschijnlijk wel beschadigd, maar bleven niettemin overeind. Omstreeks 1840 vestigde er zich een fabriek voor wolbewerking en wolspinnerij, die enkele van de huizen in gebruik nam als bedrijfsruimte. In 1969 werden de huizen op het huidige plein dat is aangeduid als „Garenmarkt‟ gesloopt. Kort daarvoor, in 1965 was ook al de aan de noordzijde van het plangebied gelegen „Levendaalsgracht‟ gedempt. Op de Indicatieve kaart van Archeologische Waarden (IKAW) maakt het plangebied dan ook deel uit van een zone waar een hoge verwachting aan is toegekend.Tijdens het onderzoek zijn er in werkput 1 bebouwingsresten aangetroffen in de vorm van funderingen, muren, vloeren en beerputten, die kunnen worden toegeschreven aan bewoning vanaf mogelijk de late Middeleeuwen maar in ieder geval de Nieuwe tijd. Tevens werden er muurwerken aangetroffen die de ingebruikname van het terrein voor industriële doeleinden ondersteunen. Ook werden op een dieper niveau (afval-) kuilen aangetroffen die te dateren zijn in de 14e eeuw. In werkput 2 zijn vergelijkbare sporen en structuren aangetroffen. Het vondstmateriaal in de vorm van aardewerk en bakstenen is goed geconserveerd. De bodemopbouw bestaat uit een oeverafzetting van de Oude Rijn (0,4m – 0,6m – NAP), met daarop een vegetatief pakket van 20 tot 30cm dik, dat mogelijk het loopniveau in de Romeinse tijden Vroege Middeleeuwen representeert. Deze is afgedekt met een ophogingslaag uit de late Middeleeuwen, Nieuwe tijd en een bouwvoor van recent zand. Het vondstmateriaal uit de (ophogings-) lagen geeft aan dat er vanaf de Romeinse tijd bewoning geweest is op de vegetatieve pakketten.Op basis van zowel de fysieke als de inhoudelijke kwaliteit van de archeologische vindplaats is er sprake van een behoudenswaardige vindplaats. De archeologische waarden die in de werkputten zijn aangetroffen, worden bedreigd door de geplande nieuwbouw en kunnen daardoor niet in situ (in de bodem) bewaard blijven. ADC ArcheoProjecten adviseert de gemeente Leiden om de door nieuwbouw bedreigde delen van de behoudenswaardige archeologische vindplaats ex situ te behouden door middel van een vlakdekkende opgraving. Dit om informatie te behouden die van belang is voor onze kennisvorming van het verleden.
Date Submitted: 2012-07-02
