In opdracht van Woningbouwcorporatie Wovesto heeft Transect in oktober 2016 een Inventariserend Veldonderzoek door middel van Proefsleuven (IVO-P; waarderende fase) uitgevoerd aan de Boekweit te Sint-Oedenrode, gemeente Sint-Oedenrode. Ten tijde van het onderzoek was het plangebied in gebruik als braakliggend terrein. De aanleiding van het onderzoek is het voornemen om tien huizen te bouwen. Hiermee wordt de oorspronkelijke bodemopbouw geroerd, waardoor mogelijk aanwezige archeologische waarden kunnen worden aangetast. Uit het archeologisch vooronderzoek, in de vorm van een bureauonderzoek en een verkennend veldonderzoek door middel van boringen, is gebleken dat er een plaggendek aanwezig is, dat soms is afgetopt. Onder het plaggendek is geen podzolbodem aangetroffen; het plaggendek ligt direct, via een scherpe overgang, op de natuurlijke ondergrond. Dit wijst erop dat een eventuele podzol waarschijnlijk vergraven of verploegd is bij de vorming van het plaggendek. Tijdens opgravingen in 1988 en 1989 op het terrein van Cathalijne-Oost (twintig meter ten noorden van het plangebied) zijn diverse gebouwplattegronden gevonden uit de Vroege IJzertijd en de 12e eeuw na Chr. De kans bestaat dat binnen het plangebied archeologische resten in situ aanwezig zijn die behoren tot deze nederzettingen. Eventuele archeologische sporen zullen zich op de overgang van het plaggendek naar de natuurlijke ondergrond bevinden. Om bovenstaande redenen is een vervolgonderzoek in de vorm van een proefsleuvenonderzoek geadviseerd aan de gemeente Sint-Oedenrode. Dit advies is door het bevoegd gezag overgenomen. Op basis van het door Transect uitgevoerde proefsleuvenonderzoek is gebleken dat het plangebied grotendeels verstoord is. Onder het opgebrachte zandpakket bevindt zich plaatselijk een plaggendek. Op locaties waar geen plaggendek aanwezig is, zijn geroerde bodemlagen waargenomen. Direct daaronder (het plaggendek en de verstoorde lagen) is de natuurlijke ondergrond zichtbaar. Met dit onderzoek is ook niet bekend geworden op welk niveau de bovenkant van de podzolbodem zich oorspronkelijk bevond in het landschap. Het enige archeologisch relevante spoor is een (perceels-) greppel uit werkput 1. In dit spoor is slechts één klein baksteenfragment aangetroffen dat afkomstig is uit de Late Middeleeuwen/Nieuwe tijd. Aangezien er geen andere vondsten zijn gedaan in de greppel, is het niet mogelijk om een meer nauwkeurige datering van het spoor te geven. Tijdens de aanleg van de sleuven zijn verder negen aardewerkscherven en één stukje natuursteen gevonden die geen archeologische context hebben, aangezien ze niet uit archeologische sporen afkomstig zijn. Ondanks de hoge verwachting op de aanwezigheid van archeologische resten, onder andere gebaseerd op het feit dat het plangebied zich op een dekzandkopje bevindt en op de archeologische waarden die aangetroffen zijn tijdens de opgravingen van 1988-1989, kan gesteld worden dat deze hoge verwachting niet geldt voor het plangebied ter hoogte van de aangelegde proefsleuven. De begrenzingen van de nederzetting uit de Vroege IJzertijd of die uit de Late Middeleeuwen, zoals aangetroffen bij bovengenoemde opgraving, vallen dan ook niet vast te stellen aan de hand van het recent uitgevoerde proefsleuvenonderzoek.Wij adviseren dat het terrein feitelijk kan worden vrijgegeven. Daarbij moet in acht genomen worden dat te allen tijde de uitvoerder van de grondwerkzaamheden volgens de Monumentenwet verplicht is om eventuele vondsten te melden bij de bevoegde overheid, in deze de gemeente Sint-Oedenrode.
