Getuigen Verhalen, NSB'ers in Westerbork, Interview 06

DOI

De geïnterviewde is geboren in 1932 in een liberaal Joods gezin in Amsterdam. Vader is huisarts en werkt in de oorlogsjaren in de Hollandsche Schouwburg. Het gezin wordt tweemaal opgepakt voordat ze daadwerkelijk naar kamp Westerbork worden gebracht. De eerste keer worden ze door Aus der Fünten vanaf verzamelplaats Polderweg weer naar huis gestuurd. Bij thuiskomst blijkt het huis door de buren leeggeroofd te zijn. De familie woont er nog tot november 1943.Wanneer ze voor de tweede maal worden opgepakt, is de moeder van de geïnterviewde zwanger. De familie wordt vastgezet in de gevangenis aan het Kleine Gartmanplantsoen. Na ongeveer twee weken worden ze naar het station gebracht. Doel is het kamp Westerbork. Haar vader wordt in januari 1944 door Aus der Fünten teruggeroepen naar Amsterdam. Na de geboorte van het broertje van de geïnterviewde in juli 1944 komt vader in augustus nog een dagje op bezoek.Na de laatste transporten denken geïnterviewde, haar moeder en haar kleine broertje te behoren tot het selecte groepje dat mag achterblijven. Echter op 13 september 1944 zitten zij in de trein die naar Bergen-Belsen zal gaan. Een half uur voor vertrek worden ze uit de trein gehaald. Moeder heeft namelijk een verzoek ingediend bij de kampcommandant om eerst haar echtgenoot te laten komen, zodat ze als gezin naar Bergen-Belsen kunnen gaan. De commandant vindt dit een goed idee en het transport voor de familie wordt uitgesteld. Later blijkt 13 september het laatste grote transport geweest te zijn. Op 17 september breekt de spoorwegstaking uit. Omdat het kamp al bijna leeg is, krijgen zij, haar moeder en broertje toestemming om in plaats van een barak, in een huisje te gaan wonen. Hier verblijven ze tot het kamp op 12 april 1945 door de Canadezen wordt bevrijd.Ze mogen echter nog niet naar huis. Een deel van het kamp wordt afgescheiden om dienst te doen als interneringskamp voor ‘foute’ Nederlanders. Geïnterviewde ziet hoe haar eigen mensen zich laten verleiden tot dezelfde handelingen die de Nazi’s met hen hebben uitgehaald.Haar vader is nog steeds in Amsterdam, maar weet een chauffeur van een personenauto van het Rode Kruis, die naar Groningen moet, zo ver te krijgen om zijn vrouw en kinderen op de terugweg op te halen. Op 9 juni 1945 keren ze terug naar Amsterdam en wordt het gezin herenigd. Er wordt thuis nooit meer gepraat over de oorlogstijd. Het duurt nog tien à vijftien jaar voordat de geïnterviewde zelf daadwerkelijk over haar ervaringen kan praten.

Na de Tweede Wereldoorlog zijn zo'n 120.000 tot 180.000 mensen voor korte of langere tijd geïnterneerd in meer dan 120 Nederlandse interneringskampen. Ook in het voormalige doorgangskamp Westerbork werden van 24 april 1945 tot 1 december 1948 NSB'ers, Waffen-SS'ers, landwachters en andere van collaboratie verdachte personen opgesloten. Aanvankelijk waren de omstandigheden slecht. Naar de gezondheid en veiligheid van de duizenden geïnterneerden keek in de zomer van 1945 bijna niemand om. Gebrekkige leefomstandigheden, onvoldoende medische voorzieningen en zowel psychische als fysieke mishandelingen waren aan de orde van de dag. In het kamp heerste volstrekte willekeur.Getuigen van de naoorlogse internering in het kamp hebben in dit project over hun ervaringen verteld. Hun relaas geeft inzicht in het systeem van internering van collaborateurs vlak na de oorlog en maakt duidelijk hoe Nederland met zijn 'foute' landgenoten omging.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-zm7-8c3z
Metadata Access https://ssh.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/dans-zm7-8c3z
Provenance
Creator Herinneringscentrum Kamp Westerbork ©
Publisher DANS Data Station Social Sciences and Humanities
Contributor G Abuys
Publication Year 2010
Rights DANS Licence; info:eu-repo/semantics/restrictedAccess; https://doi.org/10.17026/fp39-0x58
OpenAccess false
Contact G Abuys (Herinneringscentrum Kamp Westerbork)
Representation
Resource Type Dataset
Format application/zip; application/msword; application/pdf
Size 29424; 318464; 437181
Version 2.1
Discipline Agriculture, Forestry, Horticulture, Aquaculture; Agriculture, Forestry, Horticulture, Aquaculture and Veterinary Medicine; History; Humanities; Life Sciences; Social Sciences; Social and Behavioural Sciences; Soil Sciences