HENK LUBKING Henk Lubking wist dat de razzia bezig was, doordat de Duitsers actief waren in de straten in de buurt en steeds dichterbij kwamen. Eenmaal opgepakt liep hij naar het Feijenoordstadion in colonne met een tank achteraan de groep. Henk deed het bijna in zijn broek, hij had niets meegemaakt en wist niet wat hem te wachten stond.In het schip dat over het IJsselmeer voer was ook een zekere Jan van der Grind die onder de naam Professor Murray na de oorlog optrad in het Colosseum, en daarbij mensen onder hypnose bracht. Op het schip haalde Jan heen aantal kunstjes uit met Duitse bewakers die daar niets van moesten hebben, en Jan werd, eenmaal aangekomen in Kampen, afgekeurd.Met de trein vanuit Kampen kwam Henk in Wilhelmshaven terecht, wat zojuist gebombardeerd was. Henk werd bij het arbeidsbureau ingeschreven als timmerman en kon gaan werken aan verdedigingswerken aan het strand in de buurt van Loquard. Henk verbleef met een groepje in een oude school zonder toiletten en daar vervuilde hij heel erg. Het eten bestond uit waterige soep.Henk werd op 6 mei 1945 bevrijd. Op die dag was er blauwe lucht te zien en het was de verjaardag van zijn moeder. De blijdschap was enorm. Uit onderzoek door de Canadezen bleek dat de kampleider het eten voor de dwangarbeiders achterover had gedrukt, de man werd daarvoor stevig aangepakt.Een jaar na thuiskomst moest Henk in dienst. Dat duurde drie jaar en Henk kwam pas thuis toen hij 26 jaar oud was. Toen pas kon hij geld gaan verdienen en zijn leven gaan opbouwen. Henk vindt dat hij geen jeugd gehad heeft.

Inhoud bestanden _foto1:foto's van geïnterviewde met echtgenoteInhoud bestanden _foto2:foto's van geïnterviewde in dienst met vrienden

SAMENVATTING ONDERWERP Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden.De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".

HENK LUBKING Henk Lubking knew that the raid was going on, because the Germans were active in the streets nearby and were getting closer. Once arrested, he walked to the Feijenoord stadium in a column with a tank at the back of the group. Henk almost wet his pants, he had not experienced anything and did not know what awaited him.Aboard the ship that sailed across the IJsselmeer was also a certain Jan van der Grind who performed under the name Professor Murray after the war in the Colosseum, and hypnotized people. On the ship, Jan performed a number of tricks with German guards who wanted nothing to do with it, and Jan was declared unfit for work once he arrived in Kampen.Henk took the train from Kampen to Wilhelmshaven, which had just been bombed. Henk was registered at the employment office as a carpenter and was able to start working on defenses on the beach near Loquard. Henk stayed with a group in an old school without toilets and he got very dirty there. The food consisted of watery soup.Henk was liberated on 6 May 1945. On that day there was a blue sky and it was his mother's birthday. The joy was enormous. Investigation by the Canadians showed that the camp leader had stolen the food for the forced labourers, the man was severely punished for it.A year after returning home, Henk had to do military service. That lasted three years and Henk did not return home until he was 26 years old. Only then could he start earning money and building his life. Henk thinks he did not have a childhood.

File contents _photo1:photos of interviewee with wifeFile contents _photo2:photos of interviewee in military service with friends

SUMMARY OF THE SUBJECT. On the evening of 9 November 1944, a cordon was placed around Rotterdam and Schiedam by the German army. All important bridges and strategic points were closed off, trams were no longer running and telephone traffic was blocked. On the following two days, more than 52,000 Rotterdammers and Schiedammers between the ages of seventeen and forty were arrested and taken to Germany to perform forced labour there, often in appalling conditions. The Rotterdam Raid was one of the largest manhunts that the German National Socialist regime ever conducted. The resistance newspaper Vrij Nederland reacted with shock, writing on 14 December 1944: ‘Fifty thousand Dutch men let themselves be led away like sheep and just as many women watch as their husbands and sons are led defenceless to Hitler’s slaughterhouse’. The project Journey of the Razzia is based on filmed testimonies of men who experienced the raid and the subsequent journey, to fill a gap in the historiography and to provide insight into the events based on the theme "Maneuverability of an individual in a society under pressure”.

HENK LUBKING Henk Lubking wusste, dass der Angriff im Gange war, weil die Deutschen in den umliegenden Straßen aktiv waren und näher kamen. Nach seiner Festnahme marschierte er in einer Kolonne zum Feyenoord-Stadion, mit einem Panzer am Ende der Gruppe. Henk machte sich fast in die Hose, er hatte noch nichts erlebt und wusste nicht, was ihn erwartete.An Bord des Schiffes, das über das IJsselmeer fuhr, war auch ein gewisser Jan van der Grind, der nach dem Krieg unter dem Namen Professor Murray im Kolosseum auftrat und Menschen hypnotisierte. Auf dem Schiff spielte Jan den deutschen Wachen, die nichts damit zu tun haben wollten, zahlreiche Streiche, und als Jan in Kampen ankam, wurde er abgewiesen.Henk nahm den Zug von Kampen nach Wilhelmshaven, das gerade bombardiert worden war. Henk wurde beim Arbeitsamt als Zimmermann gemeldet und durfte bei Verteidigungsarbeiten am Strand bei Loquard arbeiten. Henk wohnte mit einer Gruppe in einer alten Schule ohne Toiletten und wurde dort sehr schmutzig. Das Essen bestand aus wässriger Suppe.Henk wurde am 6. Mai 1945 befreit. An diesem Tag war der Himmel blau und es war der Geburtstag seiner Mutter. Die Freude war riesengroß. Eine Untersuchung der Kanadier ergab, dass der Lagerleiter Lebensmittel für die Zwangsarbeiter gestohlen hatte, wofür der Mann hart bestraft wurde.Ein Jahr nach seiner Rückkehr in die Heimat musste Henk seinen Militärdienst ableisten. Das dauerte drei Jahre und Henk kam erst mit 26 Jahren nach Hause. Erst dann konnte er anfangen, Geld zu verdienen und sein Leben aufzubauen. Henk glaubt, er hätte keine Kindheit gehabt.

Dateiinhalt _Foto1:Fotos des Interviewten mit seiner FrauDateiinhalt _Foto2:Fotos des Interviewten im Dienst mit Freunden

ZUSAMMENFASSUNG THEMA. Am Abend des 9. November 1944 errichtete die deutsche Armee eine Sperre um Rotterdam und Schiedam. Alle wichtigen Brücken und strategischen Punkte wurden abgesperrt, Straßenbahnen fuhren nicht mehr und der Telefonverkehr war unterbrochen. An den beiden folgenden Tagen wurden über 52.000 Einwohner Rotterdams und Schiedams im Alter zwischen 17 und 40 Jahren festgenommen und nach Deutschland verschleppt, um dort unter oft entsetzlichen Bedingungen Zwangsarbeit zu verrichten. Die Razzia in Rotterdam war eine der größten Menschenjagden, die das nationalsozialistische Regime in Deutschland jemals durchgeführt hat. Die Widerstandszeitung Vrij Nederland reagierte schockiert und schrieb am 14. Dezember 1944: „Fünfzigtausend Niederländer ließen sich wie Schafe abführen und ebenso viele Frauen mussten zusehen, wie ihre Männer und Söhne wehrlos zu Hitlers Schlachthaus geführt wurden.“. Das Projekt „Journey of the Razzia“ basiert auf gefilmten Zeugenaussagen von Männern, die die Razzia und die anschließende Reise miterlebt haben, um eine Lücke in der Geschichtsschreibung zu schließen und unter dem Thema „Der Handlungsspielraum eines Individuums in einer Gesellschaft unter Druck“ Einblicke in die Ereignisse zu geben.

Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daaropvolgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden. De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk".De getuigenissen in Reis van de Razzia zijn gedaan door mannen die nu gemiddeld 87 jaar oud zijn en indertijd, eind 1944, tussen de 17 en 21 jaar oud waren. In de getuigenissen van deze jongens valt te horen wat hun overkomen is tijdens de oorlogsjaren en wat hun handelingsruimte was ten tijde van de razzia. Maar ook hoe de ervaring van de reis van de razzia, naar Duitsland en Oost-Nederland, hun verzelfstandiging in de hand heeft gewerkt.Na de bevrijding pakten de jongens de draad weer op, in een groot aantal gevallen nog onderbroken door de politionele acties in Indonesië. Maar uiteindelijk kregen ze een eigen leven, een eigen gezin, in een Nederland dat volop in het teken stond van de wederopbouw.Het project bestaat uit 76 interviews. Ieder interview is beschikbaar als afzonderlijke dataset met een eigen Persistent Identifier. Iedere dataset is als volgt opgebouwd: Bestand .docx-bestand is de transcriptie in Word. Bestand _3, indien aanwezig, bevat een beschrijving van de route die geïnterviewde heeft afgelegd.* Soms heeft de geïnterviewde aanvullende informatie, zoals foto's of een (eerder geschreven) verslag, beschikbaar gesteld. Deze informatie is dan opgenomen als _data en/of _fotobestand in de desbetreffende dataset. De inhoud wordt beschreven in het opmerkingenveld van de dataset.