In opdracht van Arcadis heeft RAAP in maart 2025 een inventariserend veldonderzoek, in de vorm van een verkennend booronderzoek, uitgevoerd voor de plangebieden Werkterrein 8 (Kolland), Werkterrein 9 (Kolland) en Lekdijk 1b in Amerongen, in de gemeente Utrechtse Heuvelrug.
Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van de aanvraag van een omgevings vergunning voor de inrichting van drie gronddepots en de aanleg van een ketenpark. Deze werken worden uitgevoerd rondom de versterking van de Rijndijk tussen Wijk bij Duurstede en Amerongen (dijkversterking WAM) door het
Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR).
In deelgebied Werkterrein 8, in de uiterwaarden van de Nederrijn, zijn kronkelwaardafzettingen met een dek van uiterwaardeafzettingen aangetroffen en restgeulafzettingen. De archeologische verwachting is in principe laag, maar in de restgeul blijft de mogelijkheid bestaan dat er watergerelateerde archeologische
resten aanwezig zijn.
Binnen deelgebied Werkterrein 9, eveneens in de uiterwaarden van de Nederrijn, zijn kronkelwaardafzettingen aangetroffen die naar boven toe over gaan in restgeulafzettingen. Een deel van het terrein is opgehoogd, dan wel diep geroerd. De verwachting is laag, maar er is wel een verwachting voor watergerelateerde
archeologische resten.
Binnen deelgebied Lekdijk 1b zijn oeverafzettingen van Nederrijn en/of de Houten -stroomgordel aangetroffen op pleistocene afzettingen van de Formatie van Boxtel. In de pleistocene afzettingen is in één van de zeven boringen een A-horizont aangetroffen. In de overige boringen is deze A-horizont verdwenen. Er zijn geen aanwijzingen voor podzolisatie aangetroffen. Doordat dit archeologisch niveau te nat is geweest om aantrekkelijk te zijn voor bewoning (geen podzolisatie) en deels is verstoord (geen Ahorizont), kan de archeologische verwachting voor dit niveau van middelhoog naar laag worden bijgesteld. In het pakket oeverafzettingen, in en direct onder de Ap-horizont zijn roestvlekken waargenomen. De bodem kan als poldervaaggrond worden geclassificeerd. Deze bodems worden gevormd in gebieden met periodieke hoge grondwaterstanden. Hierdoor is het gebied niet aantrekkelijk voor bewoning. De verwachting voor dit niveau is daarom ook laag.
Uit het verkennend booronderzoek blijkt dat de drie onderzochte deelgebieden Werkterrein 8, Werkterrein 9 en Lekdijk 1b) een lage archeologische verwachting hebben voor bewoningssporen. Deelgebieden Werkterrein 8 en Werkterrein 9 liggen wel deels in een restgeul van de Nederrijn en hebben daardoor een verwachting voor watergerelateerde archeologische resten, met name in de vorm van scheepswrakken, beschoeiingen en fuiken vanaf de ijzertijd.
Gezien de lage archeologische verwachting voor bewoningssporen adviseert RAAP de drie deelgebieden vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkelingen; deze vormen geen bedreiging voor het bodemarchief. Ook ten aanzien van mogelijke watergerelateerde archeologische resten in de restgeulen van deelgebieden Werkterrein 8 en Werkterrein 9 adviseert RAAP om deze verwachting niet verder te onderzoeken. Dergelijke archeologische resten moeten worden beschouwd als toevalsvondsten die niet door middel van prospectief onderzoek zijn op te sporen.
Dit rapport geeft (selectie)adviezen. Het is aan de bevoegde overheid, de gemeente Utrechtse Heuvelrug, deze al dan niet over te nemen in de vorm van een (selectie)besluit.
Als het plangebied nu of in de toekomst door de gemeente Utrechtse Heuvelrug wordt vrijgegeven voor bodemroerende werkzaamheden, dan blijft er, volgens artikel 5.10 van de Erfgoedwet uit juli 2016, een meldingsplicht bestaan. Eventuele archeologische resten die bij werkzaamheden worden aangetroffen moeten worden gemeld bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, c.q. de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
