In de winter van 2009 heeft Archeologisch Onderzoek Leiden (Archol bv) in opdracht van het Consortium Grensmaas bv twee vindplaatsen opgegraven bij Itteren (gemeente Maastricht). De vindplaatsen, Itteren-Emmaus 1 en 2 bevinden zich op het laagterras van de Maas, op de overgang van een hoger gelegen gebied naar een laag gelegen gebied dat doorsneden wordt door restgeulen. De opgraving heeft belangrijke nieuwe gegevens opgeleverd over de holocene opslibbingsgeschiedenis van het gebied, waaruit blijkt dat het landschap zoals we dat vandaag de dag zien al grotendeels in het neolithicum gevormd moet zijn. Daarnaast is nieuw inzicht verkregen in het grafritueel in de midden/late ijzertijd en de Romeinse tijd in Zuid-Limburg. Op vindplaats Emmaus 2 is een compleet grafveld opgegraven. In totaal zijn hier twintig crematiegraven onderzocht die dateren in de midden- en het begin van de late ijzertijd (ca. 500-200 voor Chr.). De graven bestaan uit eenvoudige kuiltjes, waarin de crematieresten al dan niet vermengd met brandstapelresten en (verbrande) bijgiften gedeponeerd zijn. In lang niet alle graven zijn bijgiften gevonden. Ook is er geen direct verband tussen de aanwezigheid van bijgiften en het geslacht en de leeftijd van de overledene. Aan het begin van de late ijzertijd wordt er enkele honderden meters ten zuiden van het grafveld op Emmaus 2 een tweetal, onderling verbonden greppelstructuren aangelegd (vindplaats Emmaus 1). De greppels omsluiten respectievelijk een trapeziumvormig terrein van 28 bij 22 meter en een rechthoekig terrein van 47 bij22 meter. Binnen beide greppelstructuren werden in totaal 6 crematiegraven gevonden die wat betreft bijzettingswijze en armoede aan bijgiften vergelijkbaar zijn met de crematiegraven op het grafveld Emmaus 2. Het grafveld is slechts kort gebruikt, maximaal 100 jaar tussen ca. 250 en 150 voor Chr. De analyse van pollen uit de greppelstructuren heeft aangetoond dat de grafvelden Emmaus 1 en 2 op enige afstand van nederzettingen en akkers, in woeste gronden zijn aangelegd. Deze gronden werden waarschijnlijk wel als graasland voor vee gebruikt. Monumentaal omgreppelde grafvelden zoals op vindplaats Emmaus 1 zijn tot op heden nauwelijks bekend in Zuid-Nederland. Wel zijn er verschillende voorbeelden bekend uit België en Noord-Frankrijk. Na 150 voor Chr. is het grafveld op Emmaus 1 enige eeuwen in onbruik. Rond 150 na Chr., in de midden-Romeinse tijd wordt binnen de rechthoekige greppel een nieuw grafveld gesticht dat maximaal 100 jaar in gebruik gebleven is. Er zijn in totaal 11 graven uit deze periode opgegraven, waarbij enkele graven opvallen door een relatief grote hoeveelheid aardewerk en glazen vaatwerk dat als bijgift meegegeven is. Het grafveld kan mogelijk geassocieerd worden met een vermoedelijke Romeinse villa die zich enkele honderden meters ten zuiden van vindplaats Emmaus 1 bevindt. Het opnieuw in gebruik nemen van oude (graf)monumenten is vaker vastgesteld bij Romeinse grafvelden in Zuid-Nederland en wordt wel in verband gebracht met claims op grond van bepaalde bevolkingsgroepen.
Files not yet migrated to Data Station. Files for this dataset can be found at https://easy.dans.knaw.nl/ui/datasets/id/easy-dataset:47430.
