Synthegra B.V. heeft in opdracht van bedrijf XXX een archeologisch bureauonderzoek in combinatie met een verkennend booronderzoek uitgevoerd op een terrein aan de Stierop te De Woude. De aanleiding voor het onderzoek is de voorgenomen bouw van een kalverstal. De oppervlakte van het plangebied bedraagt 700 m2 met een verstoringsdiepte van ca. 1 meter beneden maaiveld. De bodem zal waarschijnlijk tot ver in het archeologische niveau worden verstoord. Eventueel aanwezige archeologische waarden kunnen daarbij verloren gaan.

Op basis van het bureauonderzoek is voor het plangebied een gespecificeerde archeologische verwachting opgesteld. Het plangebied ligt op een ontgonnen veenvlakte met daarin een waardveengrond. Gezien de ouderdom van de te verwachte afzettingen kunnen in het plangebied vindplaatsen aanwezig zijn vanaf het Laat Paleolithicum tot en met de Nieuwe Tijd. Voor het Laat-Paleolithicum en Mesolithicum geldt een lage verwachting. In de omgeving van het plangebied zijn er geen resten bekend uit deze periodes, terwijl de ligging van het plangebied op een relatief laag gebied, zorgt ervoor dat er een lage verwachting geldt. Resten uit deze periodes zullen zich voordoen in de oudere rivierafzettingen, welke dieper dan 5 meter beneden maaiveld worden verwacht en niet zullen worden verstoord. Resten uit deze periodes zullen bestaan uit vuurstenenvindplaatsen en sporen van tijdelijke bewoning. Voor het Vroeg en Midden Neolithicum geldt een lage verwachting. Resten uit deze periodes kunnen worden verwacht in de oudere zee-afzettingen, welke worden verwacht vanaf ca. 3 meter beneden maaiveld. Echter stond het gebied in deze periodes nog steeds onder invloed van de zee, waardoor het gebied naar verwachting vaak onder water stond en slecht bewoonbaar was. Hierdoor geldt er de lage verwachting. Resten uit deze periodes zullen bestaan uit sporen van bewoning en/of sporen van agrarisch landgebruik. Voor het Laat Neolithicum tot en met de IJzertijd geldt een middelmatige verwachting. In de omgeving van het plangebied is een enkele vondst bekend uit de Late IJzertijd. Verder zijn er geen resten uit deze periodes bekend, maar dit kan ook komen door het beperkte aantal onderzoeken. Aangezien er in soortgelijke veengebieden wel vondsten bekend zijn uit deze periodes, geldt een middelmatige verwachting. Resten uit deze periodes kunnen worden verwacht in de top van het Hollandveen (in het geval van een veraarde top) of in een cultuurlaag in eventuele zee afzettingen in het plangebied. Resten zullen voornamelijk bestaan uit losse vondsten, sporen van bijvoorbeeld bruggen en intentionele deposities. Voor de Romeinse Tijd geldt een hoge verwachting. In de directe omgeving van het plangebied zijn er geen resten uit deze periode bekend, maar dit kan ook komen door het beperkte aantal onderzoeken. Aangezien er in soortgelijke veengebieden ten zuiden van het plangebied wel zeer veel vindplaatsen bekend zijn uit deze periode geldt een hoge verwachting. Resten uit deze periodes kunnen worden verwacht in de top van het Hollandveen (in het geval van een veraarde top en/of een ‘vuile’(vondst)laag) of in een cultuurlaag in eventuele zee afzettingen in het plangebied. Resten zullen voornamelijk bestaan uit losse vondsten, sporen van bijvoorbeeld bruggen en intentionele deposities. Voor de Vroege Middeleeuwen geldt een middelmatige verwachting. In de omgeving van het plangebied zijn er geen resten uit deze periode bekend, maar dit kan ook komen door het beperkte aantal onderzoeken. Aangezien er in soortgelijke veengebieden wel vondsten bekend zijn uit deze periode, geldt een middelmatige verwachting. Resten uit deze periodes kunnen worden verwacht in de top van het Hollandveen (in het geval van een veraarde top) of in een cultuurlaag in eventuele zee afzettingen in het plangebied. Resten zullen voornamelijk bestaan uit losse vondsten, sporen van bijvoorbeeld bruggen en intentionele deposities. Voor de Late Middeleeuwen en de Nieuwe Tijd geldt een middelmatige verwachting. In deze periodes is het gebied ontgonnen en is het dorp de Woude ontstaan. Tevens ligt het plangebied ten noorden van de ontginningsbasis de Stierop. Bekend is echter in ieder geval dat het plangebied vanaf begin 19e eeuw tot aan nu onbebouwd was. Daarom geldt de middelmatige verwachting. Resten uit deze periodes zullen bestaan uit sporen van bewoning en/of sporen van agrarisch landgebruik, en sporen van ontginning. Deze resten kunnen worden verwacht vanaf het maaiveld. Bodemgaafheid: op basis van de bekende waarden kan worden gezegd dat er afgraving in het gebied heeft plaatsgevonden, ten behoeve van de ontginning. Hierbij kan mogelijk de top van het veen, waarin eventueel resten aanwezig kunnen zijn, zijn vergraven.

Het natuurlijke bodemtype is in het hele plangebied intact. Vuursteenvindplaatsen bestaan voornamelijk uit strooiing van fragmenten vuursteen en ondiepe grondsporen, zoals haardkuilen, en bevinden zich in de bovengrond van de oorspronkelijke podzolgrond van zeer diep liggend dekzand. Aangezien de verstoring niet tot deze diepte reikt, is dit pakket ook niet aangetroffen, waardoor ook geen resten uit deze periodes verstoord zullen worden. Nederzettingsresten uit het Neolithicum tot en met de Nieuwe Tijd bestaan niet alleen uit fragmenten aardewerk, houtskool, bot en huttenleem, maar ook uit diepere sporen zoals paalgaten en afvalkuilen. Aangezien er echter geen veraarde laag en geen ‘vuile’(vondst)laag is aangetroffen in het veen, en zowel de overstromingsafzettingen als de getijafzettingen als de wadafzettingen geen potentiele archeologische niveaus bevatten (zoals bijvoorbeeld een laklaag of een gerijpte top) is de verwachting dat binnen het plangebied de kans op archeologische resten laag is.

Op grond van de resultaten van het onderzoek wordt voor de voorgenomen ontwikkeling van het plangebied zoals omschreven in de vergunningsaanvraag geen nader archeologisch onderzoek geadviseerd. Bovenstaande vormt een selectieadvies. Met nadruk willen wij de opdrachtgever erop wijzen dat dit advies nog niet betekent dat in deze fase van het vergunningsverleningstraject reeds bodemverstorende activiteiten of daarop voorbereidende activiteiten kunnen worden ondernomen. De resultaten van dit onderzoek dienen vooraleerst te worden beoordeeld door de bevoegde overheid (gemeente Castricum). Deze neemt een definitief selectiebesluit aangaande de vrijgave van het plangebied voor verdere ontwikkeling zoals omschreven in de vergunningsaanvraag. Er is getracht een zo gefundeerd mogelijk advies te geven op grond van de gebruikte onderzoeksmethoden. De aanwezigheid van archeologische sporen of resten in het plangebied kan nooit volledig worden uitgesloten. Synthegra wil de opdrachtgever er daarom op wijzen dat, indien tijdens de werkzaamheden een (mogelijke) archeologische vondst wordt gedaan dan geldt de wettelijke meldingsplicht, zoals omschreven in artikel 5.10 van de Erfgoedwet bij de minister. Uit praktisch oogpunt kan een dergelijke toevalsvondst bij de gemeente worden gemeld.

Reactie namens bevoegd gezag Geen vervolgonderzoek vereist Het booronderzoek heeft aangetoond dat de kans op de aanwezigheid van vindplaatsen binnen het plangebied laag is. Het plangebied kan dan ook worden vrijgegeven wat betreft het aspect archeologie ten behoeve van de plannen zoals beschreven in de vergunningaanvraag. Wel blijft onverminderd van kracht dat men bij bodemverstorende activiteiten alert dient te zijn op de aanwezigheid van archeologische waarden (zoals vondstmateriaal en grondsporen). Bij het aantreffen van deze waarden dient men hiervan melding te maken bij de minister (maar dat kan ook via de gemeente: archeologie@debuch.nl) conform afdeling 19.2 van de Omgevingswet 2024.