Laagland Archeologie heeft in september 2023 een bureauonderzoek en een verkennend booronderzoek uitgevoerd op de locatie Fivelweg 2 te Oosternieland (Gemeente Het Hogeland). Het onderzoek is uitgevoerd in verband met de ruimtelijke procedure rondom een nieuwe omgevingsvergunning. Op het terrein is de bouw van een woning met schuur voorzien. De vorige woning en stal zijn door brand verloren gegaan. Het betreft vervangende nieuwbouw met een oppervlakte van circa 1600 m2. Bij het onderzoek is uitgegaan van een terrein met een oppervlakte van circa 2400 m2 waarbinnen de nieuwbouw plaats zal vinden.Het onderzoek is uitgevoerd conform de protocollen SIKB KNA 4002 en 4003. Het bureauonderzoek had tot doel een archeologisch verwachtingsmodel op te stellen. Centraal staat daarbij de vraag of en zo ja welke archeologische resten (complextype, datering, diepteligging en gaafheid) in het plangebied kunnen worden verwacht. Hiertoe zijn landschappelijke, archeologische en historische bronnen geraadpleegd. Uit dit bureauonderzoek blijkt dat de locatie deel uitmaakt van AMK-terrein 11624 met resten van boerderij de Groote Ark, waarvan bewoning mogelijk terug gaat tot in de 16e eeuw. De boerderij is gelegen op de overgang van een zeeboezemvlakte naar een kwelderwal, direct ten oosten van een restgeul. De getij-afzettingen zijn gevormd tussen 800 en 1250 na Chr. De oudste bewoning zou van middeleeuwse ouderdom kunnen zijn. Binnen een straal van 500 m rondom het plangebied zijn nog geen archeologische vondstlocaties bekend.Om de aard en gaafheid van het bodemprofiel vast te stellen is een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Een verkennend booronderzoek heeft tot doel het verwachtingsmodel te toetsen en zo nodig aan te vullen. Onder een geroerde laag van 35 tot 85 cm dikte zijn schone zandige, kalkrijke getij-afzettingen aanwezig. Alleen in boring 5 is een fosfaatrijke laag aangetroffen in een gedempte greppel of sloot. Er zijn geen wierdelagen of ophogingslaag aangetroffen die wijzen op oudere bewoning op het erft dan bekend is uit historische bronnen, waarin bewoning aangetoond is rond 1700. Met het saneren van de resten van de afgebrande boerderij is de top van het erf behoorlijk geroerd.Op basis van de bevindingen van het bureauonderzoek en de uitgevoerde grondboringen is de verwachting om nog behoudenswaardige archeologische resten aan te treffen binnen het plangebied laag. De voorziene werkzaamheden zullen naar verwachting dan ook niet tot informatieverlies leiden. Vanuit archeologisch oogpunt is geen bezwaar tegen voorziene bouwplannen.De implementatie van dit advies is in handen van de Gemeente Het Hogeland.Mochten tijdens de graafwerkzaamheden in de grachtvulling onverhoopt toch archeologische resten worden aangetroffen, of resten waarvan redelijkerwijze kan worden vermoed dat het om archeologische resten gaat, dan geldt op grond van de Erfgoedwet (art. 5.10) een meldingsplicht. Dit kan bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE, www.cultureelerfgoed).?
