Een vergeten terp in de polder Dronthen bij Kampen: Reeve vindplaats 7-Noord, gemeente Kampen

DOI

In opdracht van VOF Reeve Kampen heeft RAAP daar van 4 januari tot en met 25 februari 2021 archeologisch veldonderzoek uitgevoerd. Het voornaamste doel daarvan was het veiligstellen van de wetenschappelijke informatie (behoud ex-situ).

De vindplaats Reeve Vindplaats 7-Noord bestond uit een in de eerste helft van de veertiende eeuw aan de oever van de Binnen-Reeve opgeworpen terp, die in de eerste helft van de zestiende eeuw aanzienlijk is uitgebreid om omstreeks 1675 definitief te worden verlaten. Op de terp bevond zich waarschijnlijk een enkele boerderij met bijgebouwen. In de dertiende eeuw, voorafgaand aan het opwerpen van de terp was er al sprake van agrarische activiteiten en het graven van afwateringssloten.

Van de bebouwing op de eerste laatmiddeleeuwse terpfase is weinig bekend geworden. Resten van een in baksteen opgetrokken driebeukige hallenhuisboerderij met een pannendak en met een lengte van circa 30 en een breedte van circa 14 m zijn wel vastgesteld voor de tweede terpfase vanaf circa 1540. Aanwijzingen voor bijgebouwen zijn gering, maar aangenomen mag worden dat de schaarse paalsporen onderdeel waren van hooimijten die zich op het achtererf bevonden. Naast de boerderij was mogelijk sprake van schuur waarin jongvee en varkens werden gehouden. Naast de boerderij zijn resten van waterputten aangetroffen, op het achtererf werd gestorven en niet meer voor consumptie geschikt vee begraven.

Uit het verzamelde dierlijke botmateriaal blijkt dat men voornamelijk runderen hield, voor de slacht en vermoedelijk ook voor de melk, voor de huiden en voor trekkracht. De runderen werden geweid op het omringende grasland, dat zich kenmerkte door de aanwezigheid van zoutminnende planten. Daarnaast zijn er aanwijzingen voor het houden van varkens, schapen, paarden en honden. Een fuik, vele visloden en netverzwaarders onderstrepen bovendien het belang van visvangst. Akker- en tuinbouw speelden slechts een beperkte rol. Er zijn resten gevonden van hop en vlas, andere akkerbouwgewassen ontbreken.

Aanwijzingen voor ambachtelijke productie zijn schaars (werktuigen en ijzerslak). De aangetroffen houten en metalen werktuigen stonden hoofdzakelijk ten dienste van het agrarische bedrijf en het in standhouden van de gebouwen, voer- en vaartuigen, meubels en gebruiksvoorwerpen. Aardewerk, metaal en leren objecten, voornamelijk schoenen, ander gebruiksgoed zullen op de markt in Kampen zijn verworven. Munten, de herkomst van het aardewerk en van een deel van het hout weerspiegelen de supra-regionale en internationale Kamper handelscontacten, van het Baltische gebied tot het Iberisch schiereiland.

De steenbouw en de vele gebruiksvoorwerpen maken duidelijk dat er sprake was van een bloeiend agrarisch bedrijf onder de rook van de florerende hanzestad Kampen waarvan de bebouwing en de gebruiksvoorwerpen een zekere welstand, maar zeker geen overdreven luxe, uitstraalden. De dikke overstromingsafzettingen rond de terp en de vondsten van wapentuig suggereren dat de bewoners van de terp ook moeilijke tijden hebben gekend. In het buitendijkse landschap stonden zij herhaaldelijk bloot aan de gevolgen van stormvloeden. Vondsten van wapentuig maken duidelijk dat ook het oorlogsgeweld, bijvoorbeeld tijdens de Gelderse oorlogen, niet ongemerkt aan hen voorbijging.

Helaas is uit de bestudeerde bronnen (literatuur en kaarten) geen naam naar voren gekomen die met zekerheid aan de terp en/of aan de bewoners daarvan gekoppeld kan worden. Hun namen zijn verdwenen in de mist van de geschiedenis. In diverse stukken wordt weliswaar melding gemaakt van in de polder Dronthen gelegen huizen en boerderijen, maar de locatie daarvan is onbekend. Dankzij de opgraving kunnen we ons in ieder geval een beeld vormen van de vergeten terp, haar bewoners en hun bezigheden op een plaats die voor het eerst sinds honderden jaren opnieuw wordt bewoond.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/AR/IBH8RY
Metadata Access https://archaeology.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/AR/IBH8RY
Provenance
Creator Scholte Lubberink, H.B.G.; Gent, J.T. van; Hesseling, H.J.; Laan, J.T. van der; Lenting, J.J.; Norde, E.H.L.D.; Popta, Y.T. van; Rijn, M. van; Schabbink, M.; Verspay-Frank, L.; Verweij, G.L.; Willemse, N.W.
Publisher DANS Data Station Archaeology
Contributor Hart, 't, R.; Scholte Lubberink, H.B.G.
Publication Year 2023
Rights CC-BY-4.0; info:eu-repo/semantics/openAccess; http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
OpenAccess true
Contact Hart, 't, R. (RAAP Archeologisch Adviesbureau)
Representation
Resource Type Dataset
Format image/jpeg; text/tab-separated-values; application/pdf; audio/midi; application/vnd.mif; text/html; application/zipped-shapefile
Size 13124719; 15644983; 13227282; 13959888; 13684611; 13073022; 14466357; 13730317; 14445774; 14177441; 13981021; 13089357; 13519737; 13230556; 14125670; 14500338; 13832088; 4311198; 5204709; 5682250; 5183532; 5829138; 4768440; 6519710; 6350799; 5467350; 6411281; 5886540; 6418538; 5100936; 6521062; 5766645; 6078502; 7876915; 5682756; 7039984; 6663954; 5012439; 4841501; 4685160; 4230665; 4135333; 7874036; 7230576; 117387; 248; 15925; 5834749; 13736498; 6325697; 7439993; 5950091; 5344163; 6228966; 7938420; 12520202; 13545422; 13638342; 13843701; 14210628; 13799956; 12949751; 16033; 1868; 60559; 78575308; 2209565; 1531505; 876071; 3455741; 348090; 33256; 175847; 4319; 5984972; 7161223; 6971601; 6849046; 7485087; 4966334; 6386653; 5251384; 7967112; 7401653; 6985582; 7268974; 8097309; 7207002; 7251626; 5956895; 6200255; 6497728; 5739071; 6565433; 6868867; 7016142; 7372372; 5932089; 7444367; 7552180; 6900700; 7062346; 6554413; 8471953; 6827422; 7360118; 7979262; 6690652; 7083348; 5830664; 5545437; 7241307; 6086415; 5892433; 7035845; 7602921; 6745730; 6341389; 6482720; 6339032; 6701105; 7282552; 7685774; 5833627; 6425388; 8066378; 8135027; 7254747; 7288807; 5573273; 5978845; 6164355; 7793211; 8263575; 6906644; 6394367; 7896987; 7904195; 6492243; 7066020; 6378533; 6652826; 6031752; 6922780; 6534329; 7844053; 6044734; 6222149; 6852901; 7374321; 6754145; 7032648; 8122528; 6957795; 5985107; 6410203; 6089881; 7703983; 7924814; 6392638; 7282437; 6174284; 5899825; 7717870; 7518597; 7128344; 6724555; 6858708; 5955161; 6732932; 5579748; 7684154; 7449676; 6211728; 5917420; 8080273; 7034556; 6263069; 6017674; 6846208; 7048033; 5021439; 4873806; 5135609; 6890882; 6729965; 4351260; 6603709; 6929833; 6646149; 6759869; 7704387; 6940555; 6276577; 7675924; 6860544; 7223388; 6144648; 6039930; 6918142; 5690185; 7504240; 6626795; 6412842; 6461969; 6638345; 8406884; 6632831; 6580692; 8372476; 7321442; 7128623; 8083579; 7133336; 6564755; 7052596; 8326882; 6198382; 5520500; 6474121; 4508434; 7332951; 6706411; 6624074; 6301022; 7272706; 7128666; 6247454; 8064169; 7082698; 7076894; 8211530; 5933102; 5099690; 6521858; 7060332; 7124287; 6292887; 7146701; 7360548; 5723308; 6531867; 6115345; 5564083; 8176774; 6373951; 7058774; 6779207; 8219900; 6870977; 7011854; 8844994; 8188437; 6670026; 6620747; 6735821; 6351942; 7424480; 7696212; 8035202; 7047173; 7758814; 6815182; 7449679; 8030396; 6993059; 7450753; 7880849; 9385498; 7707844; 9180660; 9107345; 6456496; 6561119; 6527342; 6477139; 7005075; 6893189; 7776832; 5492337; 6593231; 6728143; 6694094; 7069650; 7396999; 6555520; 6788084; 7516408; 7699751; 7285059; 5592774; 7899553; 5578834; 5575403; 6023789; 8357858; 7178079; 5053810; 6706066; 6528986; 9297083; 8469055; 7135293; 7037667; 7333498; 5943023; 5455341; 5659183; 6687991; 5993495; 5992702; 6365038; 6406335; 7289528; 6924072; 9135673; 6526897; 5648971; 5906327; 6965887; 6834918; 7061211; 6336091; 6646320; 7295608; 5243721; 6421911; 7097890; 6942901; 6478078; 8308263; 7746711; 6668326; 8142106; 7070454; 6362129; 6798128; 6268014; 5738224; 6796447; 7361499; 8015170; 7554330; 7346384; 5622178; 6458544; 7532674; 6101427; 5824519; 6992419; 6753322; 7051525; 6959208; 7603489; 8307735; 5509380; 5953068; 5868005; 5354060; 5209508; 7614956; 6784026; 6904047; 6712665; 5634704; 7146715; 7727189; 7869487; 6922664; 7796989; 4840433; 6817415; 6636917; 7692938; 6469067; 7286102; 7418847; 7868723; 6354470; 7242398; 6369599; 6664840; 6413901; 6626502; 6675016; 7286766; 7016131; 6608430; 7078911; 6475149; 5552529; 6843144; 6554100; 7501065; 6965784; 5226843; 6924821; 8033078; 7517256; 7099844; 7590795; 6641324; 6456597; 8110258; 7642489; 6711500; 5271822; 6254630; 5486255; 7339961; 8160475; 8402722; 5927654; 7852684; 6983738; 6932729; 7113960; 8084135; 6679540; 6829150; 6702081; 6085751; 7720109; 7114661; 6522036; 8815220; 8305747; 7880395; 9899227; 7445058; 7866629; 7804814; 6470627; 7219445; 7325831; 8228737; 8352265; 9051247; 9456194; 9137831; 9985252; 9897060; 8748118; 9637543; 9039445; 8840648; 7806174; 5388369; 7268987; 6852600; 7363364; 7371905; 6874072; 6742984; 7747659; 7522121; 7915050; 8692856; 8430703; 6712001; 5698353; 6896785; 6520778; 7173737; 7947071; 5396771; 5348857; 6243458; 6280091; 8380060; 8460656; 7848673; 7998732; 5835032; 9744410; 5654988; 9269477; 8650189; 8079302; 8129244; 8084291; 7432487; 6848908; 6824408; 7801618; 6924692; 8302402; 6289143; 7872364; 7843304; 7321803; 7944884; 7241510; 7183003; 7290443; 6613829; 6420857; 5935802; 14281; 5857363; 5300373; 6072413; 6604896; 6052809; 6073323; 6270383; 5263748; 6635799; 5950650; 6021786; 6277602; 7616439; 7069176; 5827851; 5365717; 6425773; 6475921; 4868668; 5355468; 5903477; 5420885; 5491928; 5442677; 5477715; 5853914; 7005500; 5217983; 6882557; 6490359; 6364266; 5417666; 5822726; 5423991; 6104561; 5858807; 5797483; 6008152; 5951549; 6501920; 7116079; 5932020; 7181742; 6605579; 6201212; 5571495; 5861713; 8601399; 6567489; 5116021; 5097317; 5414273; 5128888; 5485528; 6647507; 7872224; 5976269; 5349162; 6167411; 7797788; 7899657; 7768078; 7825431; 7886139; 7800787; 7352169; 7273908; 7373110; 6568183; 6788436; 5812034; 7273685; 6058019; 4904164; 7343406; 6942638; 5141499; 7592518; 6638515; 5813594; 6337059; 6755296; 6318354; 7953732; 6170356; 7755619; 8121879; 5753985; 6859613; 6488444; 7388790; 8389002; 7544856; 5054789; 5892574; 6413531; 6334186; 6848273; 6251710; 7431220; 6526009; 6062967; 7653267; 7597831; 8050660; 8592567; 7729815; 6285789; 6115454; 8589428; 5441897; 5388385; 5428181; 5766110; 6020353; 7909247; 7114316; 6679533; 7594948; 7302096; 8158536; 6214856; 5846085; 5654391; 6572604; 4814382; 7343922; 7503285; 7167983; 6840622; 3847717; 4571739; 5705703; 5882738; 5638698; 7141215; 7784919; 5021861; 6263832; 6780411; 7049238; 4426493; 4997895; 4823942; 5229162; 5540260; 7326458; 7387371; 6423573; 7403593; 6389248; 6875715; 7610316; 6298008; 6664239; 6389274; 4918038; 6234683; 6578571; 6907821; 5321618; 6638726; 6717689; 6303647; 5662765; 4918864; 6563170; 6317265; 6956357; 7569386; 5318944; 6386232; 7020227; 6436399; 6453193; 6145460; 7250845; 4521689; 5539741; 6332117; 7918275; 6597972; 6435666; 7239539; 7424373; 5434252; 7199590; 7074014; 6966079; 7070914; 5407382; 7074644; 7728980; 8134880; 6956680; 6992308; 6580256; 7799165; 7015951; 5981390; 7410614; 6530609; 8601669; 8514260; 7717459; 8388066; 7608681; 6460900; 6265210; 7813778; 6556051; 7867525; 7614922; 7586924; 8928492; 7592333; 7394311; 7583445; 7250527; 7936940; 6860055; 6421307; 6959310; 5788364; 7138276; 7518470; 8398272; 6401585; 6641115; 9176154; 7174547; 7419449; 7432517; 7920374; 6971921; 7005458; 5172718; 5501640; 5520685; 5050093; 9499213; 8373695; 7977691; 6774363; 6733938; 6489230; 7002758; 7428963; 6358667; 6498854; 5170799; 6026048; 6208821; 7157707; 6463672; 8283616; 8847088; 4821916; 5913333; 6249006; 6717776; 5941531; 6027211; 7462383; 6959295; 7148807; 7122162; 7586382; 7345882; 6200317; 7186361; 7450724; 7181184; 7410585; 8193357; 7513139; 6297107; 5610071; 7218884; 116661; 1882; 53963; 48885; 14637; 256396; 2325; 99587; 3048; 79637; 24336; 26724; 297302; 113708; 96114; 898600; 77001; 50920234
Version 3.0
Discipline Humanities