ADC ArcheoProjecten heeft een Archeologische Opgraving uitgevoerd voor het plangebied Dorpshart te Heteren in de gemeente Overbetuwe. In het plangebied zullen appartementen en winkels worden gebouwd, waarbij de ondergrond tussen 80 en 120 cm onder maaiveld verstoord gaat worden. Vooronderzoek heeft aangetoond dat zich op deze locatie een nederzetting uit de Late Middeleeuwen en/of de Nieuwe tijd bevindt. De voorgenomen bouwplannen zullen deze resten vernietigen of ernstig beschadigen.Het archeologische onderzoek heeft, ondanks de enorme verstoringen veroorzaakt door het uitgraven van betonnen funderingspalen, resten uit de Vroege Middeleeuwen tot en met de Nieuwe tijd aan het licht gebracht.De oudste resten bestaan uit enkele fragmenten ruwwandig aardewerk uit de periode 550-750. Uit dezelfde periode dateert waarschijnlijk een fraai benen voorwerp. Het gaat om twee benen plaatjes die middels drie kleine koperen nageltjes aaneen zijn geklonken. Op beide benen plaatjes zijn twee symmetrische stilistische dieren uitgesneden, die naar de zijkanten kijken. Waarschijnlijk heeft het plaatje op een vergankelijk materiaal, zoals stof of leer, geklonken gezeten. Er zijn tijdens het onderzoek geen sporen of andere vondsten uit deze vroege periode aangetroffen. Ook bij het voorafgaande proefsleuvenonderzoek werd niets uit deze tijd gevonden.In de Late Middeleeuwen is het gebied bewoond zoals de (paal)kuilen, waterkuilen en de sloot laten zien. Er kon geen structuur aan de paalkuilen toegewezen worden. Toch zal er, gezien de aanwezigheid van twee waterkuilen, in de directe omgeving zich wel een boerderij hebben bevonden. Deze zal buiten het huidige opgegraven gebied gezocht moeten worden. Mogelijk gaat het om een voorloper van het latere erf Rouwendaal dat zich ten westen van het opgegraven gebied bevindt.Het meest in het oog springende spoor is een noord – zuid georiënteerde sloot die nog zichtbaar is als perceelscheiding op het minuutplan van 1811-1832. In oorsprong is het echter een middeleeuwse sloot. Dit geeft aan dat de perceelsindelingen in het gebied eeuwenlang hetzelfde zijn gebleven. Het aantreffen van zowel aardewerk uit de Late Middeleeuwen als materiaal uit de tweede helft van de 16e en de 17e eeuw in het zuidelijke gedeelte van de sloot bevestigd dit. Uit deze laatse periode zijn geen sporen aangetroffen in het nu opgegraven gebied.Aan de noordzijde van het opgegraven gebied liggen enkele 18e-eeuwse funderingen. Als de afmetingen van de bakstenen van de funderingen van de sporen 1 en 3 vergeleken worden met de baksteenchronologie van Arnhem, dan ligt de datering in de tweede helft van de 18e eeuw. Het aardewerk dat in het putje naast de fundering S3 is gevonden, dateert uit dezelfde periode: 1760 – 1800. S1 is goed zichtbaar op het minuutplan van 1811 – 1832. Het gebouw van S3 komt niet goed overeen met het gebouw dat iets noordelijker op het minuutplan staat. Mogelijk gaat het om een voorganger van dat gebouw, of wijkt het minuutplan iets af en gaat het wel om hetzelfde gebouw.De jongste sporen die tijdens het onderzoek zijn aangetroffen betreffen de kelder en de daar aan aansluitende muur. Deze staan niet op het minuutplan en aan de hand van de bakstenen, die machinaal gevormd zijn, worden deze structuren na 1850 gedateerd. Dit komt ook overeen met de baksteendatering van Arnhem.Aangezien de nieuwbouw in het westelijke deel van het plangebied minder diep gefundeerd wordt en men daar de grond ook enigszins gaat ophogen is daar geen verder archeologisch onderzoek gepland: de resten blijven immers in situ bewaard. Toch blijft hier wel de dubbelbestemming archeologie gehandhaafd. Indien hier ontgravingen benodigd zijn die dieper reiken dan 40 cm beneden het oorspronkelijke maaiveld, dienen deze voorafgegaan te worden door een archeologische onderzoek. De vorm hiervan wordt bepaald door het bevoegd gezag.De opgraving heeft aangetoond dat behoorlijk wat delen diep zijn verstoord door het uitgraven van de heipalen van de voormalige school. In de toekomst dient archeologisch onderzoek altijd plaats te vinden voorafgaand aan ondergrondse sloop.