IDDS Archeologie heeft in februari 2025 een archeologisch bureauonderzoek en een inventariserend veldonderzoek (IVO), verkennende fase, uitgevoerd aan de Schaapherderstraat (Spoorwijk) e.o. in Den Haag, gemeente Den Haag. De doel- en vraagstelling van het bureauonderzoek is het opstellen van een gespecificeerde archeologische verwachting voor het plangebied. Met het inventariserend veldonderzoek wordt deze verwachting getoetst en zo nodig aangevuld.
In het plangebied is een duinenrij aanwezig die is ontstaan op een strandvlakte. Op de strandvlakte en de flanken van de duinen is veen ontstaan en later is op het veen en de hogere delen van de duinen een kleilaag afgezet. Het plangebied lag dus achtereenvolgens op een strandvlakte, in een duingebied, in een veenmoeras en in een kleilandschap. Dat laatste landschap bestond waarschijnlijk uit grasland en later uit weilanden en heeft het maaiveld gevormd tussen de Midden IJzertijd en het begin van de 20ste eeuw. Daarna is er een ophoogpakket aangebracht en daarop een woonwijk.
Het maximale hoogteverschil tussen de strandvlakte (waarop de duinen zijn ontstaan) en de top van de duinen is 1,7 m. De duinenrij komt voor in het centrum van het plangebied, en alleen voor deze duinen geldt in het plangebied een hoge archeologische verwachting. Dit geldt zowel voor de toppen van de duinen waarop bodemvorming is aangetroffen, geen erosie, en soms zelfs houtskool. Maar het geldt ook voor de flanken van de duinen, waar eventuele archeologische resten beschermd zullen zijn door de afdekking met veen of klei.
Op basis van de resultaten van het inventariserend veldonderzoek adviseert IDDS Archeologie om vervolgonderzoek uit te laten voeren indien er graafwerkzaamheden plaatsvinden die dieper reiken dan de toppen of flanken van deze duinenrij. Specifiek wordt aanbevolen aanvullend archeologisch onderzoek te doen in het centrum van het plangebied indien er graafwerkzaamheden plaatsvinden die dieper zullen reiken dan -0,5 m NAP (hierbij is rekening gehouden met een veiligheidsmarge van 0,3 m; in het huidige plangebied komt dit overeen met 1,1 m -mv; Figuur 19). Op basis van de door de opdrachtgever aangegeven ingrepen bij de huidige ontwikkeling zullen alle funderingen en nutsvoorzieningen worden aangelegd binnen 1,0 m -mv en ligt één van de liftputten in een gebied met lage archeologische verwachting. De ontgravingen in deze delen van het plangebied reiken niet dieper dan het niveau met een hoge archeologische verwachting, waardoor hier geen archeologische waarden worden bedreigd. IDDS Archeologie adviseert daarom om deze delen van het plangebied vrij te stellen van aanvullend archeologisch onderzoek.
Op de locatie van de liftput in het zuidwesten van het plangebied, de locaties voor de ontgravingen voor de verwijdering van de Japanse Duizendknoop, de locatie van het nieuwe riool en de locaties waar de bestaande heipalen worden afgeknipt, vinden de ontgravingen plaats tot 2,0 m -mv / -1,4 m NAP. Deze locaties liggen deels in een gebied met een hoge archeologische verwachting, waarbij het archeologische niveau op minimaal 1,4 m -mv / -0,8 m NAP wordt verwacht. De archeologische waarden op deze locaties worden door de graafwerkzaamheden bedreigd. IDDS Archeologie adviseert daarom om aanvullend archeologisch onderzoek uit te laten voeren deze locaties, in de vorm van proefsleuven.
