Oostelijke Randweg Doetinchem vindplaats 1, gemeente Doetinchem; archeologisch onderzoek: een opgraving Plangebied Randweg-Oost (vindplaats 1) in Doetinchem, gemeente Doetinchem; archeologisch vooronderzoek: een waarderend proefsleuvenonderzoek

DOI

In opdracht van de gemeente Doetinchem heeft RAAP een proefsleuvenonderzoek en een opgraving uitgevoerd op vindplaats 1 in het tracé van de Oostelijke Randweg te Doetinchem in de gemeente Doetinchem. De weg moet helpen om de leefbaarheid en verkeersveiligheid op de route Terborgseweg, J.F. Kennedylaan en Varsseveldseweg te verbeteren. Hiertoe worden de Terborgseweg en de Zelhemseweg verbonden door een nieuw wegtracé langs de oostelijke rand van de stad. Vindplaats 1 is één van de vindplaatsen die tussen 2008 en 2011 via verkennende en karterende booronderzoeken is vastgesteld. Van 17 tot en met 21 juni 2013 is vindplaats 1 gewaardeerd door middel van het graven van proefsleuven. De resultaten hiervan vormden aanleiding voor een opgraving die tussen 30 september en 9 december 2013. Is uitgevoerd Van 30 september tot en met 21 november is het gebied opgegraven dat globaal wordt begrensd door de Frans Halsweg en het parallel aan de Zuivelweg/ Willem Dreeslaan lopende fi etspad. Van 25 november tot en met 9 december kreeg de opgraving een vervolg in de vorm van onderzoek van een in het dek-/rivierduinzand ingebed kampement (vuursteenvindplaats) uit het Laat Paleolithicum (Ahrensburgcultuur) dat tijdens de voorafgaande opgraving was ontdekt tijdens het couperen van een boomval.Het tracé van de Oostelijke Randweg doorsnijdt ter hoogte van vindplaats 1 een reeks rivierduinen ten noordoosten van en parallel aan het dal van de Oude IJssel. Het gebied ten zuidoosten van de spoorlijn Doetinchem-Winterswijk wordt in beslag genomen door de zwak glooiende en reliëfarme voet van het rivierduin die in zuidwestelijke richting helt. Ten oosten van de Rembrandtweg ligt het hoogste en meest reliëfrijke deel van het onderzochte wegtracé. Op dit deel van het rivierduin bevinden zich dikke pakketten stuifzand die zich kenmerken door grillige terreinvormen met een karakteristiek reliëf van korte en zeer steile hellingen. Ter hoogte van de Vijverlaan gaat het overstoven rivierduin vrij abrupt over in de reliëfarme, laat-pleistocene terrasvlakte van de Rijn waarin sterk zandige en siltige rivierafzettingen dagzomen.Naar aanleiding van de resultaten van het proefsleuvenonderzoek zijn binnen het onderzoeksgebied vier vindplaatsen onderscheiden. Tijdens de opgraving bleek dat het bij vindplaatsen 1-1 en 1-2 in feite om één uitgestrekt en aaneengesloten gebied met archeologische resten uit de periode van de Vroege Bronstijd tot en met de Vroeg Romeinse tijd gaat. Bijzonder hierbinnen zijn de resten van een grafheuvel uit de eerste helft van de Midden Bronstijd en een deel van een meervoudige palenrij of allee die vermoedelijk naar een andere grafheuvel buiten het onderzochte tracé leidt.Daarnaast zijn er sporen aangetroffen die verband houden met het agrarisch gebruik van het terrein vanaf de Middeleeuwen. Verder is ter hoogte van vindplaats 1-1 een vuursteenvindplaats uit het Laat Paleolithicum ontdekt en onderzocht. Vindplaats 1-3, met resten van een Duits stelsel van loopgraven en kleine bunkers uit de eindfase van de Tweede Wereldoorlog, bleek zich tijdens de opgraving niet te beperken tot het gebied tussen de spoorlijn Doetinchem-Winterswijk en de Vijverlaan, maar zich verder naar het zuidwesten uit te strekken. Op vindplaats 1-4 tenslotte zijn de verwachte sporen uit de Nieuwe tijd aangetroffen. Deze bestonden uit sporen in de periferie van een 18e/19e-eeuws erf, maar hoofdzakelijk uit sporen die verband hielden met het agrarisch gebruik van het terrein De ontdekking van een goed geconserveerde vuursteenvindplaats van de Ahrensburg-groep uit de overgangstijd van het Pleistoceen naar het Holoceen was een verassing. Gave vindplaatsen uit deze periode zijn namelijk bijzonder zeldzaam. De onderhavige vindplaats is nog maar de derde die in Noord-Nederland door middel van een opgraving is onderzocht en daardoor van landelijk en zelfs internationaal belang.De onderzochte vuursteenvindplaats bestond uit twee spreidingen van vuurstenen en stenen artefacten ingebed in een laag dek-/rivierduinzand in en onder een fossiele bodem direct ten zuiden van de spoorlijn Doetinchem-Winterswijk. De onderzochte vakken zijn verdeeld over twee deelgebieden. Cluster A in het noorden omvat een aaneengesloten gebied van 6 bij 5 m.Cluster B, ten zuiden daarvan, omvat een gebied van 3 bij 2 à 2,5 m. Het tussenliggende gebied, waarin zich een grote recente verstoring bevindt, is niet nader onderzocht. In totaal zijn in beide clusters samen meer dan 4.000 vuurstenen en stenen artefacten verzameld. Daarvan is slechts een zeer beperkt gedeelte, te weten 187 artefacten, gedetermineerd als werktuig. Daarbinnen vormen de formele werktuigen de minderheid (38 stuks), met als grootste groep de spits(fragment) en. Stekers, boren en schrabbers zijn verhoudingsgewijs met maar weinig exemplaren vertegenwoordigd. Ook komen enkele afslagbijlen voor. Het grootste deel van de als werktuigen herkende artefacten bestaat uit klingen (en enkele afslagen) met gedeeltelijke retouche, of ongeretoucheerde vormen met sporen van gebruik (in totaal 149 stuks). Al het materiaal is toe te schrijven aan de Ahrensburgcultuur, meer specifiek Laat- of Epi-Ahrensburg, dat rond de overgang van het Laat Paleolithicum naar het Mesolithicum gedateerd wordt. Kenmerkende artefacten zijn, naast de productie en het gebruik van vrij grote klingen (macroklingen), vooral de microlithische spitsen (dertien B-spitsen, drie vierhoeken en ten minste vijf spitsfragmenten met één schuine afknotting). Binnen het verspreidingspatroon van vuurstenen artefacten zijn enkele haardplaatsen gereconstrueerd en zijn activiteitenzones met specifieke artefacttypen herkenbaar.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-zww-5dr2
Metadata Access https://archaeology.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/dans-zww-5dr2
Provenance
Creator G. Zielman
Publisher DANS Data Station Archaeology
Contributor Functioneel Applicatiebeheer GBO
Publication Year 2025
Rights DANS Licence; info:eu-repo/semantics/restrictedAccess; https://doi.org/10.17026/fp39-0x58
OpenAccess false
Contact Functioneel Applicatiebeheer GBO (BIJ12)
Representation
Resource Type Dataset
Format application/pdf; text/xml; image/jpeg; text/csv; application/zip; application/gml+xml; application/octet-stream
Size 226130; 112410; 114423; 113556; 112885; 115906; 8923; 3343; 88423; 79965; 2497716; 2125464; 2218742; 2116024; 2698086; 2352010; 2364012; 2478028; 2182812; 2287465; 2547211; 3194197; 3138268; 3056669; 3048003; 3049990; 2892993; 2812930; 2841631; 2718933; 2814145; 2890547; 2705700; 2794669; 3309539; 3086276; 3411399; 2645818; 2500625; 2490815; 2615423; 2563510; 2128585; 2188957; 2459198; 2800385; 3083629; 2647245; 2455789; 2631794; 2440728; 2144550; 2579850; 2109229; 1974648; 2799872; 3086074; 2817958; 3125635; 3113337; 2863823; 3112101; 3170552; 2901138; 3079480; 3320170; 2437738; 2499780; 2351820; 3101883; 3022079; 4392; 1146912; 2976; 37121; 54622; 9048; 5227; 5605; 143820; 6568; 5904; 17875; 7968; 4568113; 573193; 64898; 10137; 14378; 314891; 4293; 101581; 3187; 1948; 3177; 67326; 34689; 454023; 66483798; 142652; 5347; 3429; 13496; 40888; 47096; 269410
Version 1.0
Discipline Humanities