In opdracht heeft Antea Group een proefsleuvenonderzoek (KNA 4.1, protocol 4003, BRL4000), variant archeologische begeleiding uitgevoerd tussen 30 november en 7 december in 2021 aan de Dijkumerweg 13 te Garsthuizen (gemeente Eemsdelta).Aanleiding voor dit onderzoek waren geplande werkzaamheden, te weten de aanleg van laag- en middenspanningskabels. Het onderzoeksgebied omvat een leidingtracé met een lengte van 138 meter en een breedte van maximaal 1 m ter plaatse van het perceel Dijkumerweg 13 te Garsthuizen. De ontgravingsdiepte bedroeg 0,70 (laagspanning) tot 1,30 (middenspanning) meter beneden maaiveld. De oppervlakte van de totale open ontgraving bedroeg circa 81 m2.Het doel van het uitgevoerde proefsleuvenonderzoek is in de eerste plaats het systematisch onderzoeken van het onderzoeksgebied op de aanwezigheid van archeologische vondsten en/of sporen (karteren). In de tweede plaats dient het onderzoek om de aard, omvang, datering, gaafheid, conservering en inhoudelijke kwaliteit van deze archeologische resten vast te stellen (waarderen).Het onderzoek dient antwoord te geven op de volgende hoofdvraag: Zijn er binnen het onderzoeksgebied één of meer vindplaatsen aanwezig, en zo ja, zijn deze behoudenswaardig? De drie gegraven werkputten bevinden zich op de wierde Garsthuizervoorwerk, zoals weergegeven op de bodemkaart (afbeelding 4). Volgens de AMK valt echter alleen werkput 3 binnen de begrenzing van de wierde: dit terrein heeft een hoge archeologische waarde en staat ook bekend als terrein met sporen van een klooster uit de middeleeuwen – laat-nieuwe tijd. In werkputten 1 en 2 bestaat de bovenste 50-60 cm -mv uit een bouwvoor en oude bouwvoor. Daaronder bevindt zich een kwelderafzetting die tot onder de ontgravingsdiepte doorloopt. Werkput 3 geeft een ander beeld. Onder de geroerde grond rond kabels en leidingen lag op circa 50 cm – mv een ophogingslaag, met hieronder een veenbandje van 6 tot 10 cm dik. Hieronder zijn wierde(ophoog)lagen aangetroffen op circa 72 cm – mv, die doorliepen tot op ontgravingsdiepte. Het beeld van de AMK, waarbij alleen werkput 3 op de wierde ligt, lijkt hiermee bevestigd aangezien in de andere werkputten geen wierdelagen zijn aangetroffen en deze zijn ontgraven tot op de natuurlijke kwelderafzetting.Tijdens de archeologische begeleiding zijn 13 fragmenten vondstmateriaal geborgen. Het gaat daarbij om 3 fragmenten aardewerk, 2 fragmenten bouwkeramiek en 8 fragmenten dierlijk botmateriaal. De meeste vondsten werden geborgen uit een sloot (S1, werkput 1, profiel 2). Hetgaat om één fragment roodbakkend aardewerk en één fragment Werra-aardewerk. Het fragmentroodbakkend aardewerk is alleen inwendig geglazuurd. Dit randfragment bevat een oor. Het is niet zeker of het een grape of pispot geweest is, maar de datering ervan ligt vermoedelijk in de 15e-16e eeuw. De datering van het Werra bord ligt in het laatste kwart van de 16e eeuw. Daarnaast is een stuk aardewerk aangetroffen in werkput 3, in de wierdelaag S002. Dit fragment dateert uit het laatste kwart van de 13e eeuw. Ook is een kloostermop aangetroffen die uit de late middeleeuwen dateert. Dit wijst op vroege steenbouw op de wierde. Dit bevestigt de datering van de kloosterboerderij in de 13e eeuw, zoals al werd aangenomen op basis van historische bronnen.Het uitgevoerde onderzoek betreft proefsleuvenonderzoek, variant archeologische begeleiding. Omdat het begeleiden van de civiele werkzaamheden al heeft plaatsgevonden, zal er geen verder onderzoek plaatsvinden.Dit rapport is op 3 juni 2024 akkoord bevonden door het bevoegd gezag (zie mailcorrespondentieD. van Ommeren op 03-06-2024.
