Opgraving Tournooiveld, gemeente Den Haag

DOI

Eind september/begin oktober 2015 hebben medewerkers van de afdeling Archeologie, Natuur- en Milieueducatie van de gemeente Den Haag in opdracht van Ontwikkelcombinatie PTV BV op het Tournooiveld in het kader van de realisatie van een ondergrondse parkeergarage, een definitief archeologisch onderzoek (opgraving) uitgevoerd.Eerder vond in het plangebied een proefsleuvenonderzoek (IVO-p) plaats waarbij duidelijk werd dat de bodem als gevolg van intensieve onder- en bovengrondse (infrastructurele) ingrepen door de eeuwen heen, tot op zekere diepte erg verstoord was. In de minder verstoorde delen konden resten van egalisatie- en ophogingslagen van puin en afval, zand en schelpen worden opgetekend die toen het Tournooiveld vanaf het laatste kwart van de 16de eeuw als openbaar gebied in gebruik genomen werd, in de loop der tijd opgebracht waren. In de meest westelijk gelegen proefsleuf waren een aantal bewoningssporen aanwezig zoals een greppel met daarin aardewerk uit de 15de eeuw en op de flank van het duin een geroerde laag, mogelijk een akker, helaas zonder vondstmateriaal. De aanwezigheid van deze bewoningssporen was aanleiding om in het westelijke deel van het plangebied een definitief archeologisch onderzoek (opgraving) uit te voeren. Het doel van de opgraving was om de archeologische resten in kaart te brengen en te documenteren in het kader van kenniswinst over de (historische) ontwikkeling van de stad Den Haag.Het ontstaan en de inrichting van het Tournooiveld was vanaf de 16de eeuw nauw verbonden met de aan de zuidzijde daarvan gelegen onderkomens en schietbanen van de Haagse schutterijen: de St. Sebastiaans- en de St. Jorisdoelen. Uit historische bronnen is bekend dat bij deze gelegenheden ook op houten papegaaien die op houten palen stonden, geschoten werd.Voordat de schutterijen zich aan de oostzijde van de Hofvijver en het latere Tournooiveld hadden gevestigd, maakte dat gebied deel uit van de grafelijke kool- of moestuinen en was het onbebouwd. Door het gebied liep een weg vanaf de Hoge Nieuwstraat tot aan de Bospoort richting het Haagse Bos en aan de zuidkant, op de hoek met de Korte Vijverberg, was het gebied van het latere Tournooiveld door de Uiterste poort van het grafelijke complex afgescheiden.Het archeologisch onderzoek op het Tournooiveld heeft aangetoond dat het gebied vanaf het laatste kwart van de 16de eeuw een met puin verhard terrein of plein was.De geroerde of omgespitte laag die bij het proefsleuvenonderzoek werd aangetroffen, kon tijdens het definitief archeologisch onderzoek nader en uitgebreider worden onderzocht. Hoewel uit de laag geen vondstmateriaal kwam, kon wel vastgesteld worden dat deze zich op de flank van een duin en onder het veen bevindt. Dit laatste betekent dat de laag een prehistorische datering heeft. Tijdens het laagsgewijs verdiepen van de laag kwamen aan de onderkant hiervan enkele lichtgrijze verkleuringen in het duinzand aan het licht. Bij het couperen daarvan werd duidelijk dat één van de verkleuringen zeer waarschijnlijk een paalgat betrof. Ook hier werden helaas geen vondsten aangetroffen waarmee de sporen nauwkeuriger gedateerd zouden kunnen worden.De meeste sporen - zoals een aantal aangepunte houten palen en enkele grote kuilen met daarin afval - die tijdens het definitief archeologisch onderzoek opgegraven zijn, kunnen in de late middeleeuwen en de nieuwe tijd worden geplaatst. De grote kuilen zijn op basis van de grondsamenstelling als boomkuilen geïnterpreteerd. Het vondstmateriaal daaruit dateert de sporen in het laatste kwart van de 16de eeuw, de periode dat het Tournooiveld als openbare ruimte werd ingericht.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-zcx-mvmp
Metadata Access https://archaeology.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/dans-zcx-mvmp
Provenance
Creator A. Pavlović
Publisher DANS Data Station Archaeology
Contributor M.L. Lenoir; Afdeling Archeologie en NME, Dienst Stadsbeheer, Gemeente Den Haag
Publication Year 2016
Rights CC0 1.0; info:eu-repo/semantics/openAccess; http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0
OpenAccess true
Contact M.L. Lenoir (Gemeente Den Haag, dienst stadsbeheer, afdeling archeologie en NME.)
Representation
Resource Type Dataset
Format application/pdf; text/csv; text/xml; text/comma-separated-values; image/jpeg; audio/midi; application/vnd.mif
Size 9983796; 322; 744; 140801; 140787; 140312; 141890; 144589; 9755; 9380; 213080; 201; 16694; 1227; 1002; 9892; 225; 56174; 8678; 7431; 192; 298; 1235; 635; 311; 1699; 2619; 620; 340; 111; 106; 2802; 566; 816; 177; 543; 504; 108; 19224; 1090; 405; 327; 492; 213; 2601; 104; 462; 103; 4828; 229; 223; 628; 313; 596; 1214; 1938; 265; 1182; 1622; 352; 711; 1470; 268; 760186; 2793; 665; 3295; 353276; 386842; 383; 96278; 86919; 102785; 101742; 110307; 127408; 127219; 117760; 2120787; 442141; 1924; 4084; 5145856; 5219314; 4298072; 4664572; 4425179; 5220141; 5050284; 5245047; 5077129; 2628106; 2838730; 2591546; 2596073; 2648822; 2516849; 2598438; 2509472; 2938816; 2514405; 2460883; 2448526; 2770710; 2834500; 2615203; 2600483; 2739733; 2676301; 2646590; 2646374; 3029385; 2790529; 2775723; 2788925; 2546225; 2613647; 2555314; 2545368; 2575827; 2762191; 2513549; 2930548; 2992340; 3008785; 2769763; 2692829; 2711089; 2377695; 2500677; 2537159; 2398677; 2593679; 2681088; 2459550; 2508117; 2151157; 2213205; 2571184; 2593302; 2859581; 2847674; 2846937; 2775175; 1958524; 1822462; 2295678; 2277047; 2273557; 2686978; 2473761; 2075497; 2519308; 2683741; 2631756; 2694791; 2727819; 2826223; 2708480; 2668012; 694; 42; 1408; 234; 992; 1136; 1285; 63; 1523; 821; 80960; 931; 81164; 817; 81025; 1314; 546; 1656; 5391; 3110; 1429; 1035; 44376; 1392; 44580; 1171; 58418; 1319953; 449152; 2335; 2283; 1732; 5428; 8214; 5790; 276; 5197; 3663
Version 2.0
Discipline Humanities