In opdracht van de gemeente Barneveld heeft ADC ArcheoProjecten een opgraving uitgevoerd in het plangebied Veller II. Het doel van het onderzoek was om de voormalige boerderij Groot Veller en het naastgelegen erf te onderzoeken.De boerderij Groot Veller was bij voorafgaand onderzoek (sloopbegeleiding) al aangetroffen en voor een groot deel onderzocht. Tijdens dat vooronderzoek werden drie fasen van de boerderij onderscheiden. Een oudste fase bestaande uit vermoedelijk houtbouw en twee opeenvolgende bakstenen bouwfasen. De oudste fase wordt aan het eind van de 15e tot in mogelijk nog de eerste helft van de 17e eeuw gedateerd. De bakstenen fasen dateren uit de 17e en de 18e eeuw. Tijdens de opgraving is getracht meer inzicht te krijgen in de oudste fase van de boerderij. Van deze fase werden enkele paalkuilen gevonden. Echter, de aangetroffen sporen waren te beperkt van omvang om goed zicht te krijgen op de oorspronkelijke structuur. Een reconstructie van de huisplattegrond bleek niet mogelijk vanwege de vele verstoringen. Behalve de boerderij zelf is ook een groot deel van het omliggende erf onderzocht. Hieruit kwam naar voren dat het terrein mogelijk al in de Late Middeleeuwen ontgonnen is (op grond van enkele aardewerkscherven uit de periode 1200-1500). Deze vroege ontginningen zouden verklaard kunnen worden door de relatief hoge ligging op een dekzandkop of -rug in het landschap. Ook de aanwezigheid van eerdgronden tonen aan dat men de akkers in het verleden bemest heeft om ze vruchtbaarder te maken. De opgraving heeft ook meer inzicht gegeven in het gebruik en de omvang van het erf. Een dubbele greppel aan de westzijde van het terrein zal naast het ontwateren van de akkers tevens gediend hebben als perceelsscheiding. Op het erf zelf werden vele paalkuilen gevonden die echter niet zozeer aan één structuur verbonden kunnen worden. Het lijkt dan ook eerder te gaan om palen van omheiningen / afrasteringen. Een ophogingslaag die in het westelijke deel van het terrein werd gevonden zou wijzen op het aanbrengen van plaggen. Deze laag cq. ophoging dateert vermoedelijk uit de 17e of 18e eeuw. In deze periode is mogelijk ook het erf uitgebreid. In de 19e of 20e eeuw wordt aan de zuidwestzijde van het terrein tevens nog een schuur gebouwd.

Date Submitted: 2010-11-30