SamenvattingTransect heeft in oktober 2014 een archeologisch vooronderzoek uitgevoerd aan de Uppelse Hoek 26 in Almkerk (gemeente Woudrichem; zie figuur 1). Aanleiding is de geplande uitbreiding en herinrichting van het erf behorend bij het woonhuis aldaar, waarbij o.a. een aarden wal zal worden opgeworpen en een nieuwe waterpartij gegraven zal worden.ConclusieUit het bureauonderzoek blijkt dat het plangebied op de stroomgordel van de Werken ligt, die vanaf de Ijzertijd tot in de Late Middeleeuwen actief was. Gedurende deze actieve periode kunnen zich oeverafzettingen langs en op deze stroomgordel hebben gevormd, die mogelijk al vanaf de Romeinse tijd en de Middeleeuwen geschikt waren voor bewoning. Op basis van historisch kaartmateriaal is bewoning direct naast het plangebied aangetoond, met bebouwing op een verhoogd aangelegd perceel. Het plangebied zelf maakte deel uit van de akkers, waarbij aan de westzijde een veldweg het akkerareaal doorsneed. Het baksteenmateriaal in een van de boringen is mogelijk afkomstig van deze veldweg.Op basis van het booronderzoek is de Werken stroomgordel aangetoond, in de vorm van beddingafzettingen, waarop inderdaad oeverafzettingen zijn afgezet. De oeverafzettingen zijn stevig, gerijpt en vertonen oxidatieverschijnselen, wat duidt op gunstige omstandigheden voor bewoning. Op basis hiervan kan de hoge verwachting op archeologische waarden die het plangebied op de beleidskaart heeft, gehandhaafd blijven. Bovendien is aan maaiveld relatief veel vondstmateriaal aanwezig, met een datering vanaf de Late Middeleeuwen A. Enkele scherven aardewerk kunnen mogelijk nog ouder zijn. Mogelijk zijn deze vondsten afkomstig uit een oude woongrond en aan het oppervlak geraakt tijdens de ruilverkavelingswerkzaamheden in de jaren ’60 van de vorige eeuw. Een eventueel sporenvlak behorend bij deze oude woongrond kan nog (relatief) goed bewaard aanwezig zijn onder de huidige bouwvoor, in de top van de oeverafzettingen.AdviesOp basis van de resultaten van het veldonderzoek heeft het plangebied een hoge archeologische verwachting. Om het archeologisch potentieel van het plangebied nader te kunnen vaststellen adviseren wij een vervolgonderzoek in de vorm van een karterend onderzoek. Verwacht wordt dat de archeologische resten onder de bouwvoor zullen bestaan uit grondsporen behorend bij nederzettingen en eventueel grafvelden. Deze nederzettingsresten zullen zich naar verwachting direct onder de huidige bouwvoor, in de top van de aanwezige oeverafzettingen bevinden. Teneinde deze verwachting te toetsen adviseren wij een Inventariserend Veldonderzoek door middel van Proefsleuven. Hiermee kan op een effectieve wijze inzicht verkregen worden in de aanwezigheid van grondsporen en/of vondstconcentraties in het plangebied. Er kan hierbij gekozen worden te starten met een dekkingspercentage van 7 % van het plangebied met de aanleg van proefsleuven in een verspringend grid. Indien tijdens dit Inventariserend Veldonderzoek daadwerkelijk archeologische sporen worden aangetroffen, kunnen deze nader begrensd worden door de aanleg van aanvullende proefsleuven, tot een dekkingspercentage van maximaal 10% van het plangebied.Voor de uitvoering van een dergelijk Inventariserend Veldonderzoek door middel van Proefsleuven is een Programma van Eisen (PvE) vereist. In dit PvE worden de omvang, de randvoorwaarden en de onderzoeksvragen omschreven voor een dergelijk onderzoek. Het PvE dient voorafgaand aan het feitelijk veldonderzoek goedgekeurd te worden door de bevoegde overheid, de gemeente Woudrichem.Op grond van de resultaten van het rapport en het advies zal het bevoegd gezag (de gemeente Woudrichem) een selectiebesluit nemen.
