Weinig ouds in de Nieuwe Weerd

DOI

Het schoolplein van Montessori Kindcentrum LEF aan de Weerdsingel Westzijde no. 22 is heringericht. Voorafgaand aan deze herinrichting is verkennend en nader milieukundig booronderzoek uitgevoerd om eventuele vervuiling in kaart te brengen. Bij deze onderzoeken is geconstateerd dat er plaatselijk sprake was van ernstige bodemverontreiniging. Deze bestond uit lood en bevond zich in oudere ophogingslagen. Vanwege de vervuiling en de nieuwe, groenere, inrichting van het schoolplein moest het terrein gesaneerd worden tot één meter onder huidig maaiveld. Vanwege de functie als schoolplein is besloten om ook de matig tot licht verontreinigde delen te saneren en zodoende het gehele schoolplein en de patio van de school tot één meter onder maaiveld te saneren. Omdat het gebied zich in een gebied met hoge archeologische verwachting en archeologische verwachting ligt, is de sanering archeologisch begeleid.

Het plangebied bevindt zich in het oude gerecht Nieuwe Weerd of Nieuwe Weert. Dit gerecht werd begrensd door de Weerdsingel in het zuiden, de Westerstroom in het oosten en de Otterstroom in het noorden en westen. Weerd betekende in de middeleeuwen aan water gelegen land of laaggelegen, vaak overstromend gebied. Deze benaming zegt veel over de hiervoor beschreven oude (onbedijkte) Vecht die hier vroeger stroomde.

Vanwege de beperkte ontgravingsdiepte zijn tijdens dit onderzoek slechts drie sporen aangetroffen die meer dan 200 jaar oud zijn. De overige graafwerkzaamheden vonden plaats in negentiende-/twintigste-eeuwse ophogingspakketten. Hoe de drie oudere kuilen zich tot elkaar verhouden of wat de precieze functie was, is niet duidelijk. Wel kan op basis van dit onderzoek gesteld worden dat archeologisch relevante sporen in dit gebied te verwachten zijn vanaf een hoogte van circa 1,1 meter +NAP. Het terrein blijkt lokaal tot ongeveer een meter opgehoogd te zijn. Op basis van het boringen binnen het onderzoeksgebied kunnen geen uitspraken gedaan worden over de start van de ophogingscampagnes in de Nieuwe Weerd.

De meest ingrijpende ontwikkelingen in het gebied van de Nieuwe Weerd vonden plaats in het begin van de twintigste eeuw. In deze periode worden de boerderijen en landerijen die hier lagen, vervangen voor een stadswijk met rijtjeshuizen. Dat geldt echter niet voor het perceel aan de Weerdsingel Westzijde 22. Het gebouw op deze locatie doet namelijk al ruim 120 jaar dienst als school. Mogelijk heeft ook het huidige schoolplein vrijwel altijd dezelfde functie gehad. Vanaf 1880 wordt een goede buitenruimte immers verplicht gesteld bij de voorwaarden voor scholenbouw. Het is dan ook niet verwonderlijk dat dit enige sporen en vondsten in de grond heeft achtergelaten. Een loopfietsje, een step en een houten kinderschepje zijn aanwijzingen voor kinderactiviteiten op deze plek. Toch is het opvallend dat men op een plek waar sinds jaar en dag kinderen speelden, klaarblijkelijk ook andere rotzooi begroef, zoals afbraakpuin, tonnen met teer en – want daarom vond de sanering plaats – zware metalen.

Ondanks het feit dat het huidige schoolplein voor het grootste deel altijd onbebouwd is gebleven, hebben hier en daar toch kleine gebouwtjes gestaan. Eén gebouwtje lag in de noordoosthoek van het terrein en was herkenbaar door middel van een poerenrij. Dit gebouwtje is ook terug te vinden in de archieven. Een bouwaanvraag uit 1901 geeft namelijk een nieuw te bouwen bergplaats weer, die bestaat uit een vrij simpele houten constructie met palen in de grond. De locatie en oriëntatie van dit gebouw zijn hetzelfde als de poerenrij. Mogelijk waren deze houten palen dan ook op de ondiepe poertjes gefundeerd. In het dwarsdoorzicht van de bergplaats is een regenpijp getekend die de grond in gaat. Hiermee zijn waarschijnlijk ook de gresbuizen die afwateren op de waterput verklaard. Waarschijnlijk werd het regenwater dat op het dak van dit gebouw viel door middel van deze buizen afgevoerd op een waterput. Wat er met dit gebouwtje gebeurde toen de school enkele jaren later gebouwd werd, is niet bekend. Blijkens een tekening uit 1925 bestaat dit gebouw er dan in ieder geval niet meer.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/AR/QH0YKU
Metadata Access https://archaeology.datastations.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.17026/AR/QH0YKU
Provenance
Creator Beeuwkes, G.B.
Publisher DANS Data Station Archaeology
Contributor Beeuwkes, G.B.
Publication Year 2023
Rights CC-BY-4.0; info:eu-repo/semantics/openAccess; http://creativecommons.org/licenses/by/4.0
OpenAccess true
Contact Beeuwkes, G.B.
Representation
Resource Type Dataset
Format image/jpeg; image/vnd.dxf; text/xml; application/octet-stream; application/dbf; application/prj; application/sbn; application/sbx; application/shp; application/shx; text/tsv; image/png; image/tiff; image/vnd.dwg; text/plain; charset=UTF-8; application/vnd.antix.game-component; audio/ogg; application/pdf; text/x-fixed-field; application/vnd.ms-excel; text/plain; charset=US-ASCII; application/vnd.openxmlformats-officedocument.spreadsheetml.sheet; text/plain
Size 27444547; 33786414; 824454; 8376209; 43263140; 20270713; 169012645; 611; 5; 18164399; 428; 430132; 19748; 7229612; 345260; 1279; 14336; 137; 2686289; 6838; 2168745; 9399926; 812032; 268209970; 1843724; 78364; 69678372; 1506892; 1814; 135; 589945; 9204; 339864; 11426535; 1198448; 232; 110; 302; 5152; 4118; 2055; 42; 525; 310; 1712; 32; 12310; 296; 2071; 318; 190; 602; 3626; 1093559; 3072; 482; 433; 1772408; 108; 640000; 7417211; 2314; 144; 2560; 5120; 273; 128; 1704946; 11259; 49; 131; 52415583; 9560; 13060679; 3416; 2680; 11776; 231424; 143; 1734; 12166; 33088; 1716; 1320; 7168; 119296; 3830; 3144; 2821; 9035260; 9943; 10480; 4165242; 4097223; 4250079; 4126242; 4261849; 4052857; 4077991; 4063124; 4060243; 4189250; 4056871; 4059544; 4066202; 4107402; 4152082; 4140540; 4150658; 4358106; 4297355; 4112803; 4169904; 3985628; 4303815; 4186132; 4364533; 4046916; 4059594; 4292458; 4199112; 4292298; 4045124; 4191973; 4155466; 4259067; 4240439; 4322686; 4036931; 4034684; 4149984; 4310278; 4123462; 4333609; 5646937; 5695239; 5725391; 5897299; 5542306; 5534860; 5788469; 5734278; 5667486; 5568079; 5605170; 5598608; 5518772; 5602348; 5623703; 5834128; 5912058; 5918763; 5980348; 5811161; 5821782; 6057325; 5863268; 3056389; 6107856; 6191047; 6038120; 5794707; 5915024; 5797514; 5606149; 6249418; 6230766; 5713688; 5783824; 5898389; 5802746; 5883392; 5800271; 5692790; 5661130; 5709138; 7301572; 5764208; 6226948; 5998952; 5945007; 5937708; 5947701; 5816249; 5951559; 22382; 18773; 4; 668415; 512; 372; 454879; 2358; 521220; 367413; 220796; 1844; 151478; 911; 268; 292034; 818; 4300; 239880; 916; 87307; 84; 6656; 246; 426; 288; 4608; 513834528; 513850796; 43724; 1442; 1283; 24231; 12718; 8497; 27216; 740; 648; 916883; 26503894; 308332; 310025; 124928; 73; 132; 116; 624; 1178; 165213; 2927; 675; 7; 633; 412; 508; 15077295; 17357310; 9866; 144384; 1008; 208; 6644; 204; 88996; 504; 3584; 4096; 445; 2399; 196; 7680; 269; 11379; 10278; 46592; 555008; 10752; 400; 7031794; 2856762; 25686; 20496; 28979; 22226; 165888; 6125067; 11221; 11108; 310042; 4146; 609412; 228; 8576512; 9024000; 10039; 13811; 10812; 396; 5681831; 8332; 7950336; 273679; 3745; 554834; 9703424; 2718779; 965; 22280; 1068; 276; 365; 6371; 9296; 221; 156; 225; 7244; 212; 417; 7861; 317; 14400; 716; 18340; 892; 244; 2951; 12048; 124; 1878032; 3508; 164; 3681; 1056717; 4913704; 2094; 912342; 424378; 20332; 7574166; 7728734; 4308772; 3876405; 114341; 132188; 160036; 13884; 7223; 37394417; 10212; 9386251; 258278; 216; 898; 26494079; 15525805
Version 1.0
Discipline Humanities
Spatial Coverage Utrecht