Van 13 mei t/m 16 juni 2003 heeft archeologisch onderzoek plaatsgevonden aan het Servaasbolwerk in Utrecht. Het onderzoek, in de vorm van een Archeologische Begeleiding, is uitgevoerd door archeologen van de Afdeling Erfgoed van de gemeente Utrecht in opdracht van de Regionale Energie Maatschappij Utrecht (REMU).De aanleiding voor het onderzoek betrof de aanleg van een sleuf voor een leiding van de stadsverwarming waarvan het tracé dwars door het terrein was geprojecteerd waar ooit de Sint Servaasabdij heeft gestaan. Dit klooster voor adellijke vrouwen werd gesticht vóór 1225 en behoorde oorspronkelijk tot de orde der benedictijnen en was eerst waarschijnlijk buiten de middeleeuwse stad, in Abstede gevestigd. Vermoedelijk enkele jaren na de stichting ging het convent over naar de orde van de cisterciënzers en verhuisde naar Oudelle. Als één van de weinige kloosters werd het na de Reformatie niet gesloten, noch gesloopt, maar kwam in handen van de Utrechtse Ridderschap. Uiteindelijk werd het complex aan het eind van de zeventiende eeuw verkocht. Pas in de negentiende eeuw zijn de laatste gebouwen gesloopt.Van de abdij zijn diverse afbeeldingen bewaard gebleven en hij wordt op diverse historische kaarten weergegeven. Al in 1952 zijn er resten van het klooster ontdekt bij de aanleg van kabelsleuven en dat was ook het geval bij het voorafgaand klein proefsleuvenonderzoek in april 2003. De geplande bodemingrepen zouden een bedreiging vormen voor het archeologische bodemarchief, daarom is in mei 2003 de leidingsleuf tot op de diepte van de verstoring archeologisch onderzocht. Over een lengte van bijna 180 m kwamen sporen te voorschijn die dateren vanaf de dertiende tot en met de zeventiende eeuw. Het gaat om restanten van bouwwerken in de vorm van muren, waterputten, een beerput en waterkanalen en/of riolen. Verder zijn delen van de stadsmuur uit de dertiende tot en met de zestiende eeuw en restanten van twee torens die onderdeel uitmaakten van de middeleeuwse stadsverdediging aangetroffen.Voor de interpretatie van de bij de verschillende archeologische waarnemingen en onderzoeken ontdekte sporen is onder meer gebruik gemaakt van de grondtekening van de abdij van Sint Servaas uit 1676, vastgelegd door Melchior van den Bosch. Op deze tekening staat ook het gebruik en bestemming van de dan bestaande gebouwen. Verder zijn de weinige historische bronnen bestudeerd, die overigens meer informatie bevatten dan tot nu toe werd aangenomen. Zo blijken er minstens twee kerken te zijn geweest, en de kerk die op de plattegrond van Van den Bosch staat aangeven kan nu meer nauwkeurig worden gedateerd. De combinatie met historische gegevens maakte het tevens mogelijk de plattegrond beter te duiden, zodoende kunnen de archeologisch gegevens beter worden geïnterpreteerd en blijkt het mogelijk diverse bouwfasen te onderscheiden.Naar aanleiding van de resultaten van het archeologisch onderzoek in combinatie met de historische bronnen en het kaartmateriaal is in 2014 bovendien een grondradaronderzoek uitgevoerd met als doel de ligging van mogelijk nog aanwezige archeologische structuren te bepalen. Het uiterste bereik van de grondradar viel echter samen met de hoogte waarop muurresten voor het eerst verwacht mogen worden. Verder viel het grootste deel van het onderzoeksgrid binnen de pandhof, juist daar waar niet zoveel sporen te verwachten waren. Toch lijkt het onderzoek aanwijzingen op te leveren voor de aanwezigheid van ondergrondse archeologische sporen ter hoogte van de westelijke pandhofgang. Hoewel de radardata dus wel veel informatie bevatten, is meer (non-destructief) archeologisch onderzoek nodig.
