Naar aanleiding van nieuwbouwplannen in plangebied Heideslag te Wehl (gemeente Doetinchem) is in 2010 door BAAC bv een opgraving uitgevoerd.Plangebied Heideslag is na een inventariserend veldonderzoek door middel van boringen en het daarop volgende proefsleuvenonderzoek (IVO-P) opgedeeld in twee archeologisch interessante gebieden. Het gaat om deelgebied Motketel en deelgebied Koksgoed. Onderhavig onderzoek beslaat de resultaten van het archeologisch onderzoek in deelgebied Motketel. ADC Archeoprojecten heeft een opgraving in deelgebied Koksgoed uitgevoerd.Op basis van het IVO-P zijn in deelgebied Motketel drie vindplaatsen vastgesteld: vindplaats 1 en 2 zijn gedateerd in de ijzertijd en vindplaats 10 is in de middeleeuwen gedateerd. De meeste sporen en structuren bevinden zich op de top en op de flanken van een dekzandrug. Ten westen van het deelgebied ligt een tweede dekzandrug waarvan de zuidelijke flank doorloopt in werkput 1.In de periode vanaf de (midden-) ijzertijd tot vermoedelijk de aanleg van het esdek aan het einde van de middeleeuwen of de nieuwe tijd is de dekzandkop afgetopt en de uitkomende grond verspreid over de lager gelegen delen van het terrein. Op deze wijze ontstond een relatief vlak terrein. Wanneer het aftoppen van het terrein precies heeft plaatsgevonden is onduidelijk gebleven.Op zowel vindplaats 1 als 2 zijn aanwijzingen voor bewoning in de vroege ijzertijd aangetroffen. Deze aanwijzingen bestaan voornamelijk uit spiekers en enkele kleine bijgebouwen die op basis van het aangetroffen aardewerk in de eerdergenoemde periode zijn gedateerd. De kern van de nederzetting uit de vroege ijzertijd is niet blootgelegd. Het is tijdens dit onderzoek onduidelijk gebleven waar de nederzettingskern zich bevindt. Naast een bewoningsfase uit de vroege ijzertijd is er vermoedelijk ook, of in de directe omgeving, in de midden-ijzertijd gewoond, getuige fragmenten aardewerk uit die periode (fase1b).De bestaanseconomie van de nederzetting valt af te leiden uit het vondstmateriaal van de vindplaats. Voor de ijzertijd bestaat dit voornamelijk uit aardewerk omdat dit de grootste vondstcategorie is. Daarnaast zijn fragmenten huttenleem, natuur- en vuursteen en dierlijk bot verzameld. Het botanisch onderzoek leverde geen resultaten op waardoor geen uitspraken kunnen worden gedaan over bijvoorbeeld de voedseleconomie of de inrichting van het landschap.Het archeologisch onderzoek in deelgebied Motketel heeft tevens een middeleeuwse nederzetting opgeleverd die bestaat uit zowel hoofd- als bijgebouwen, hooimijten, hutkommen en waterputten. Er zijn twee erven vastgesteld, erf 1 en erf 2. Erf 1 dateert uit de vroege middeleeuwen (negende eeuw) en bestaat uit enkele bijgebouwen en een waterput. Een hoofdgebouw kon niet worden herkend, maar vermoedelijk zijn wel verschillende sporen van één of meerder gebouwen uit deze periode op de dekzandkop aanwezig. Erf 2 kent meerdere gebruiksfasen. De verschillende bewoningsfasen dateren vanaf de tiende eeuw tot in de twaalfde eeuw. Het hoofdgebouw dat tot erf 2 behoorde is enkele keren ver- of herbouwd. Vermoedelijk zijn er naast erf 1 en 2 nog andere erven geweest, die deels onder het huidige erf zullen liggen. Tijdens onderhavig onderzoek kon dan ook niet vastgesteld worden van hoeveel erven sprake is geweest.Tijdens het onderzoek is een aanzienlijke hoeveelheid vondstmateriaal aangetroffen die inzicht heeft gegeven in de bestaanseconomie van de nederzetting. Het materiaal van vindplaats 10 wijst op een (grotendeels) zelfvoorzienende nederzetting, maar één die ook contacten onderhield met andere nederzettingen. De grootste hoeveelheid vondsten wordt gevormd door het aardewerk en slak. Daarnaast zijn natuurstenen en metalen voorwerpen, bouwkeramiek in de vorm van huttenleem en dierlijk bot aangetroffen. Op basis van het botanisch onderzoek is vastgesteld dat buiten de nederzetting zich akkerarealen en gebieden waar het vee geweid werd bevonden.Gezien de opvallende parallellen tussen de opgravingen Wehl-Motketel en Beinum kan met enige voorzichtigheid gesteld worden dat mogelijk ook in deelgebied Motketel koningsvrije boeren hebben gewoond. De gronden waarop men woonde en werkte waren eigendom van een vorst. De bewoners bezaten wapens evenals paarden (getuige de vondsten) en zullen voor de vorst een militaire dienstplicht hebben vervuld. Mogelijk waren ook lijfeigenen aanwezig die de hutkommen bewoonden?De in de directe omgeving van deelgebied Motketel gelegen vindplaatsen laten zien dat in het onderzoeksgebied en in de omgeving daarvan de gronden intensief gebruikt werden voor bewoning en ijzerproductie. Vermoedelijk trok men in de vroege (en midden-)ijzertijd rond binnen het plangebied Heideslag en in een gebied ten oosten van de huidige N815. Tussen de midden-ijzertijd en de vroege middeleeuwen werd het terrein niet bewoond. Vanaf de tweede helft van de vroege middeleeuwen (na 725 na Chr.) werden de gronden in het deelgebied Motketel weer intensief gebruikt. Zowel het onderzoeksgebied als de gebieden ten zuiden en oosten daarvan hebben een scala aan bewoningssporen en vondsten opgeleverd.

Definitief archeologisch onderzoek fase 1 en 2

Date Submitted: 2014-11-17