ADC ArcheoProjecten heeft in juli en augustus 2016 een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd voor de locatie Hoofdstraat 43-45 te Veenendaal, gemeente Veenendaal. De aanleiding van het onderzoek is de voorgenomen bouw van een winkelpand op de locatie. Uit het bureauonderzoek blijkt dat binnen het plangebied rekening gehouden moet worden met de aanwezigheid van archeologische waarden. Deze zullen met name te relateren zijn aan de ontwikkeling van de historische dorpskern van Veenendaal waar het plangebied deel van uitmaakt. Aan de straatzijde is sinds 1811-32 zeker sprake van één, maar mogelijk van meerdere bebouwingsfasen voordat in 1937 een winkelpand werd opgetrokken. Verspreid over het perceel kunnen er aan deze bebouwing gerelateerde sporen verwacht worden. In de omgeving van het plangebied zijn bij archeologische begeleidingen verschillende waarnemingen gedaan. Hierbij zijn waterputten en een kelderruimte aangetroffen met daarin vondstmateriaal daterend uit de periode 18e–20e eeuw. Dergelijke sporen en vondsten kunnen ook binnen het plangebied verwacht worden. Eventueel kunnen ook nog archeologische resten aangetroffen worden die te relateren zijn aan de grift of verwante structuren zoals dumplagen en grachtbeschoeiingen. Daarnaast geldt er een verwachting voor de aanwezigheid van sporen en vondsten uit de periode vanaf het Paleolithicum. De binnen het plangebied aanwezige dekzandafzettingen boden in deze periode namelijk een geschikte locatie voor (tijdelijke) bewoning. Om bovengenoemde verwachting te toetsen en waar nodig aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Hieruit komt naar voren dat de oostelijke helft van het plangebied bestaat uit een voormalige, dichtgeslibde bedding van een riviertje (mogelijk zijtak van De Grebbe). De oorspronkelijk aanwezige ophogingslaag is hier tot 130 cm –mv recent afgegraven, waardoor hier een laagte is ontstaan. De westelijke helft van het plangebied bestaat uit een intacte ophogingslaag op humeuze, veen- en klei- en zandlagen op een pleistocene grindhoudende smeltwaterafzetting. Hier is de oorspronkelijke bodemopbouw wel intact gebleven. In het afgegraven, oostelijke deel van het plangebied kan een ondiepe oeverafzetting mogelijk nog intact zijn. Hierin zijn resten van de voormalige gesloopte, oudere bebouwing aan te treffen, zoals waterputten, latrines, kelders en houten heipalen. Waarschijnlijk is een groot deel van deze bewoningssporen uit de Nieuwe tijd hier al afgegraven. Op grond van de aanwezigheid van een geul wordt het aantreffen van oudere bewonings- of vuursteensites hier niet waarschijnlijk geacht. In het westelijke deel van het plangebied, dat niet afgegraven is, is de kans op intacte, archeologische resten zeer groot. Aangezien er geen betrouwbaar kaartmateriaal uit de periode voor de eerste helft van de 19e eeuw beschikbaar is, kunnen resten van bebouwing hier niet geheel uitgesloten worden. De bovenste vijf laagpakketten kunnen alle archeologische resten uit diverse perioden opleveren.
