24.115 Deurne - Sint Willibrorduskerk

DOI

Van de Sint Willibrordus kerk in Deurne wordt vermoed dat deze in de 15e eeuw is opgetrokken ter vervanging van een eerder en eenvoudiger exemplaar. Een exacte datering ontbreekt echter. Om de ouderdom vast te stellen is het hout in de kap op 12 november 2024 bemonsterd voor dendrochronologisch onderzoek. Voor het onderzoek zijn alleen de kappen boven het koor en de transepten nog voor handen. De kappen boven het schip in de zijbeuken zijn bij een restauratie aan het eind van de 19e eeuw door modern materiaal vervangen. In het koor zijn (buiten de koorsluiting) vijf gebinten aanwezig. Daarnaast is er onder de vieringtoren een extra gebint aanwezig dat grofweg halverwege het vak staat en enkel ter ondersteuning van de koepel lijkt te dienen. In de transepten zijn elk drie gebinten aanwezig. In alle gevallen gaat het om eik (Quercus spp.). In totaal zijn acht boormonsters genomen. Getracht is deze over de verschillende delen te verspreiden, maar in het noordelijke transept kon geen bruikbaar monster genomen worden. De metingen laten onderling een goede gelijkenis zien, hoewel dit statistisch slecht tot uiting komt. Zeven van de acht metingen kunnen op deze wijze onderling gesynchroniseerd worden en hieruit is de middelcurve 24.115.M01 samengesteld. Vergelijking met referentiemateriaal plaatst deze middelcurve in het jaar 1500. Hiermee zijn de onderliggende metingen ook gedateerd. Alleen M3 laat geen resultaten zien met andere metingen of referentiemateriaal. Aangezien de wankant op de meeste monsters aanwezig is, kunnen nauwkeurige kapintervallen bepaald worden. Deze laten zien dat het hout op verschillende momenten tussen het voorjaar van 1497 en de winter van 1500/01 gekapt is. Mogelijk wijst dit op de aanleg van een houtvoorraad voorafgaand aan de bouw, maar een andere mogelijkheid is dat hier het chronologisch verloop van de bouw te zien is. In het koor vinden we de oudste dateringen tussen voorjaar 1497 en de herfst/winter van 1499/1500, terwijl het hout uit het zuidelijk transept dateert tussen de herfst/winter van 1499/1500 en 1500/01. De verschillen en aantallen zijn echter klein. Het extra steungebint voor de vieringtoren kan tot beide faseringen gerekend worden. Een antwoord op de vraag of de kerk uit de 15e eeuw stamt hangt af van de interpretatie van de dateringen. Mogelijk is er al een aanvang gemaakt aan het eind van de 15e eeuw, maar de afronding valt zeker aan het prille begin van de 16e eeuw.

Identifier
DOI https://doi.org/10.34894/VVCDGF
Metadata Access https://dataverse.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=doi:10.34894/VVCDGF
Provenance
Creator van Daalen, Sjoerd
Publisher DataverseNL
Contributor van Daalen, Sjoerd
Publication Year 2025
Rights CC0 1.0; info:eu-repo/semantics/restrictedAccess; http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0
OpenAccess false
Contact van Daalen, Sjoerd (Van Daalen Dendrochronologie)
Representation
Resource Type Dataset
Format image/jpeg; application/pdf; image/x-freehand
Size 12922537; 15621636; 11620518; 15662279; 15170529; 14847396; 10018468; 13289646; 886119; 6162
Version 1.0
Discipline Humanities