Inleiding In opdracht van Aannemersbedrijf Vissers Ploegmakers heeft RAAP van 22 mei tot en met 26 september 2023 (gefaseerd) een archeologische opgraving (variant archeologische begeleiding) uitgevoerd in het kader van het project ‘Natuurontwikkeling Elster Buitenwaarden’ te Elst in de gemeente Rhenen. De doelstelling van de opgraving - variant archeologische begeleiding was het verzamelen van zo veel mogelijk informatie van eventueel aanwezige vindplaatsen en het bergen van vondsten (behoud ex situ).Vanwege de aard van de geplande werkzaamheden, is door de bevoegde overheid besloten dat het archeologisch onderzoek wordt gecombineerd met de civieltechnische werkzaamheden en uitgevoerd als een opgraving - variant archeologische begeleiding. In principe is deze vorm van onderzoek gelijk aan een reguliere opgraving, maar gelden er vanuit de praktijk beperkingen bij de uitvoering.Tijdens het onderzoek zijn de civiele werkzaamheden ter plaatse van drie geulen (geul 1, 3 en 4) passief archeologisch begeleid. Het onderzoek hield in dat na afgraven van de bouwvoor of het ontgraven van de betreffende geul de ontgraving is nagelopen. In totaal is hierbij een oppervlakte van 21.350 m² onderzocht.De werkzaamheden van één geul (geul 2) zijn niet archeologische begeleid. Deze geul bleek al te zijn aangelegd zonder dat RAAP daar een melding over het gekregen.Resultaten Het onderzoek heeft weinig archeologische resten opgeleverd. In geul 3 werd één fragment aardewerk gevonden, mogelijk Pingsdorf. Ook is in deze geul één kleine kuil waargenomen. In geul 4 werden enkele fragmenten bouwkeramiek en aardewerk uit de nieuwe tijd verzameld. Mogelijk werd ook een dijklichaam of plaggenstructuur gevonden. Dit kon echter niet met zekerheid vastgesteld worden, aangezien geul 4 al was uitgegraven en het profiel al niet goed meer leesbaar was (en bovendien erg schuin en steil). De mogelijke plaggenstructuur valt echter wel min of meer samen met de locatie van verhogingen op het AHN. Historische kaarten uit de 20e eeuw geven op deze plek ook een (wandel) pad aan.Waarschijnlijk betreft deze structuur dus een licht verhoogd wandelpad met mogelijk een verharding van puin.Conclusie en aanbevelingen Met het onderzoek konden de archeologische verwachtingen slechts ten dele bevestigd worden. Omdat het gaat om een opgraving – variant archeologische begeleiding zijn alle archeologische resten binnen de contouren van de ontgraven geulen al geheel onderzocht en ex situ behouden. Verder archeologisch veldonderzoek is in het kader van de ingediende plannen dan ook niet meer aan de orde.
