Laagland Archeologie heeft in augustus 2022 een Bureauonderzoek en Inventariserend veldonderzoek - verkennende fase uitgevoerd aan de Dorpsstraat - Bonenburgerstraat - Kerkstraat te Heerde. Het onderzoek vond plaats in verband met de ruimtelijke procedure rondom de herinrichting van een deel van het centrum van Heerde. Het onderzoek is uitgevoerd conform de protocollen SIKB KNA 4002 en 4003. Het bureauonderzoek had tot doel een archeologisch verwachtingsmodel op te stellen. Centraal staat daarbij de vraag of en zo ja welke archeologische resten (complextype, datering, diepteligging en gaafheid) in het plangebied kunnen worden verwacht. Hiertoe zijn landschappelijke, archeologische en historische bronnen geraadpleegd. Het westelijke plangebied ligt vermoedelijk op de flank van een dekzandrug of een hoge sneeuwsmeltwaterglooiing. In het noordoostelijke plangebied is vermoedelijk een droogdal aanwezig. Het resterende plangebied ligt in een zone met sneeuwsmeltwaterglooiingen. In het grootste deel van het plangebied zijn (enk)eerdgronden te verwachten; in het westelijke deel oude ophoogpakketten. Deze hangen samen met de oude kern van Heerde, dat het westelijke plangebied doorsnijdt. De ophooglagen in de oude kern kunnen een dikte van ongeveer 150 cm bereiken. Uit onderzoek in de omgeving van het plangebied is een plaggendek van maximaal ongeveer 1 m dik te verwachten. Bij dit eerdere onderzoek is in de top van de onderliggende natuurlijke afzettingen geen podzolprofiel vastgesteld. Het plaggendek lijkt daar in twee fasen te zijn aangebracht. Het onderste plaggendek lijkt op een overgangslaag van plaggendek naar sneeuwsmeltwaterzetting. Op basis van de recente bebouwingsgeschiedenis dient men rekening te houden met enige bodemverstoring, met name op de locatie van de voormalige gemeentewerf. Dit terrein is mogelijk verhard met puin of beton, aangezien hier vaak zwaarbeladen vrachtauto’s kwamen. Elders kan een overwegend intact bodemprofiel worden verwacht. In het plangebied worden resten uit de periode Midden-Neolithicum tot en met Nieuwe Tijd verwacht. Het uitgevoerde verkennende booronderzoek heeft tot doel het verwachtingsmodel te toetsen en zo nodig aan te vullen. Hiertoe zijn verspreid, over het toegankelijke deel van het plangebied, verkennende boringen gezet. In dit stadium is verkennend booronderzoek de meest efficiënte onderzoeksmethode om de archeologische potentie van het plangebied in kaart te brengen. Op basis van het booronderzoek worden archeologische resten verwacht: in diverse boringen is een intact en gefaseerd plaggendek vastgesteld. Dit plaggendek ligt op een C-horizont van sneeuwsmeltwaterafzettingen. Indien in het westelijke of zuidelijke plangebied bodemverstorende werkzaamheden plaatsvinden, is archeologisch vervolgonderzoek van toepassing. Gelet op de aard van de te verwachten resten adviseren we dit vervolgonderzoek in de vorm van proefsleuven te laten uitvoeren. Hiertoe is een door het bevoegd gezag goed te keuren Programma van Eisen benodigd. Dit advies is overgenomen door de bevoegde overheid, de gemeente Heerde. De gemeente wordt hierin vertegenwoordigd door haar deskundige, H.G. Pape-Luijten. Mochten tijdens de werkzaamheden onverhoopt toch archeologische resten worden aangetroffen, of resten waarvan redelijkerwijs kan worden vermoed dat het om archeologische resten gaat, dan geldt op grond van de Erfgoedwet (art. 5.10) een meldingsplicht. Dit kan bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE, www.cultureelerfgoed).