Bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek in het herinrichtingsgebied Wellerwaard nabij Emmeloord, gemeente Noordoostpolder

De aanleiding voor het archeologisch onderzoek is de toekomstige herinrichting van het gebied tot woon- en recreatiegebied. Recentelijk is het gebied al heringericht als ecologische verbindingszone. In het kader van de ruimtelijke onderbouwing hiervan heeft in het grootste gedeelte van het herinrichtingsgebied Wellerwaard reeds archeologisch onderzoek plaatsgevonden. In opdracht van de gemeente Noordoostpolder zal het archeologisch onderzoek in het onderhavige plangebied volgens dezelfde opzet worden uitgevoerd als het onderzoek in de rest van de Wellerwaard. Op basis van het bureauonderzoek is geconcludeerd dat, indien het bodemprofiel intact is, in het plangebied samenhangende vindplaatsen uit de periode Paleolithicum - Neolithicum kunnen worden aangetroffen. De resten worden verwacht in de top van de Pleistocene afzettingen, die hier op een diepte van circa 70 cm -mv liggen. In de bovengrond kunnen losse vondsten uit de periode Middeleeuwen - Nieuwe tijd worden aangetroffen. Samenhangende vindplaatsen uit deze periode zijn uitgesloten, omdat de bovengrond zonder uitzondering is verstoord als gevolg van landbouwactiviteiten. In hoeverre de verwachte vindplaatsen in de top van de Pleistocene afzettingen aanwezig zijn, hangt af van de mate van verstoring van het bodemprofiel. De top van het dekzand kan enerzijds zijn verstoord door de erosieve werking van de zee in het Holoceen en anderzijds door activiteiten als diepploegen. Op basis van eerder uitgevoerd onderzoek blijken veel boringen grenzend aan het huidige plangebied te zijn verstoord door diepploegen. Toch blijkt op basis van hetzelfde onderzoek dat er ook zones met een intact bodemprofiel grenzen aan het huidige plangebied. Het is zeker niet uit te sluiten dat deze zones zich voortzetten tot in het huidige plangebied. Het veldonderzoek heeft aangetoond dat de bodem binnen het plangebied is verstoord tot in de pleistocene ondergrond. Het gebied blijkt inderdaad te zijn gediepploegd, waarbij eventueel aanwezige archeologische waarden uit de ondergrond (daterend uit de periode Laat Paleolithicum - Midden Neolithicum) zullen zijn verstoord dan wel verdwenen. Er werden ook geen archeologische waarden uit deze periode in de ondergrond of aan het oppervlak aangetroffen. Wel zijn er aan het oppervlak, en met name in perceel M23, een aantal vondsten aangetroffen die vooral dateren uit de Late Middeleeuwen en de Nieuwe tijd. De verspreiding van het materiaal komt overeen met reeds bekende vondstmeldingen en waarnemen die in ARCHIS zijn opgenomen. Er werden geen vondsten uit deze periode in de ondergrond aangetroffen. Op basis van de bodemverstoring, het feit dat ter plaatse plaatselijk sprake is van opgebrachte grond, het feit dat in de ondergrond geen vondsten zijn aangetroffen en de verspreiding van de vondsten, kan worden aangenomen dat het aangetroffen materiaal niet de reflectie is van een nederzettingsterrein. In ieder geval niet van een nederzettingsterrein binnen het plangebied. Vermoedelijk is het materiaal afkomstig van elders, en lijkt deels te zijn aangevoerd. Een andere mogelijkheid is dat het materiaal afkomstig is van enkele schepen die in de omgeving zijn gezonken; het is bekend dat bij scheepsrampen het materiaal aan boord over een grote afstand verspreid kan worden. Misschien is dat ook hier het geval. In ieder geval zijn er geen redenen om aan te nemen dat zich binnen het plangebied een intacte archeologische vindplaats zoals een nederzettingsterrein uit de Late Middeleeuwen bevindt. Dientengevolge wordt de kans hierop dan ook laag ingeschat, en kan de verwachtingswaarde van het plangebied naar beneden toe worden bijgesteld.

Identifier
DOI https://doi.org/10.17026/dans-xf3-v9sf
PID https://nbn-resolving.org/urn:nbn:nl:ui:13-0f69-5i
Metadata Access https://easy.dans.knaw.nl/oai?verb=GetRecord&metadataPrefix=oai_datacite&identifier=oai:easy.dans.knaw.nl:easy-dataset:47446
Provenance
Creator Oranjewoud BV; Teekens, P.; Spoelstra, A.
Publisher Oranjewoud BV
Contributor Oranjewoud BV
Publication Year 2011
Rights info:eu-repo/semantics/openAccess; License: http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0; http://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0
OpenAccess true
Representation
Language Dutch; Flemish
Resource Type Text
Format application/pdf
Discipline Ancient Cultures; Archaeology; Humanities
Spatial Coverage (5.797 LON, 52.749 LAT); 16C; HerinrichtingsgebiedWellerwaard; Emmeloord; Noordoostpolder; Flevoland