In opdracht van Homeflex business housing heeft RAAP in augustus en september 2018 een archeologisch vooronderzoek in de vorm van een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek (verkennend booronderzoek) uitgevoerd voor het plangebied Zwanensingel te Vlaardingen, in de gemeente Vlaardingen. Er zijn voornemens om op het terrein 24 logies-units te plaatsen. Ook worden er parkeerplaatsen gerealiseerd. Het onderzoek vond plaats in het kader van een omgevingsvergunning.
Eerder onderzoek in de directe omgeving van het plangebied heeft uitgewezen dat het landschap door de eeuwen heen sterk beïnvloed is door het aanwezige krekenstelsel. In de omgeving zijn met name resten uit de IJzertijd en de Romeinse tijd bekend. Het gaat om resten van bewoning op het (ontwaterde) veen en op oevertjes van de aanwezige kreken. Ook zijn in jongere afzettingen resten uit de Middeleeuwen gevonden.
De globale bodemopbouw op basis van het booronderzoek is als volgt: opgebrachte en/ of verstoorde bovengrond. Daaronder dekafzettingen van het Vlaardingstelsel die naar beneden toe overgaan naar verlandingsafzettingen, of kreekafzettingen of een afwisseling van komafzettingen en Hollandveen. In de diepere boringen zijn aan de basis wadafzettingen van het Laagpakket van Wormer aangetroffen. In het noord- en westelijke deel van het plangebied zijn voornamelijk komafzettingen op veen aangetroffen. Voor het overige deel geldt dat er kreekafzettingen in de ondergrond aanwezig zijn. Er zijn geen bewoningsniveaus aangetroffen maar de aanwezige kreekafzettingen zijn grotendeels intact. In deze kreekafzettingen kunnen archeologisch relevante niveaus aanwezig zijn. Met name eventuele oevers en flanken van oevers zijn hierbij een potentieel bewoningsniveau. Verder vormt de top van de aangetroffen verlandingsafzettingen een potentieel archeologisch niveau. Er zijn geen kenmerken van rijping waargenomen, wel is een deel van deze afzettingen kalkloos. In beide gevallen gaat het om eventuele resten uit de IJzertijd en Romeinse tijd. Kreekafzettingen: vanaf een diepte tussen 1,2 en 3,5 m -Mv (3,1 en 5,3 m -NAP) in boringen 9 en 11 tot en met 16. Top verlandingsafzettingen (of kreekgeulafzettingen): 1,8 en 2,1 m -Mv (3,6 - 3,8 m -NAP) in boring 14 en 16. Op basis van de resultaten van het onderzoek blijkt dat in het overgrote deel van het plangebied (mogelijk) archeologische resten bedreigd worden door de voorgenomen bodemingrepen. Het deel dat in aanmerking komt voor vervolgonderzoek heeft een oppervlakte van ca 4.600 m2 (figuur 11). Er wordt geadviseerd om de plannen zodanig aan te passen dat verstoring wordt voorkomen. Dat kan door de bodemingrepen te beperken tot 1 m -Mv (2,8 m -NAP). Deze diepte is gebaseerd op het ondiepste voorkomen van de kreekafzettingen, met daarbi j een buffer van 30 cm. Verder wordt geadviseerd om de verstoring als gevolg van heien tot maximaal 5% te beperken en de heipalen voldoende verspreid te slaan. Hiervoor wordt verwezen naar de richtlijn en het rekenvoorbeeld onderaan pagina 33. Indien planaanpassing niet mogelijk is, wordt aanbevolen in het kader van de bestaande planvorming de onderstaande vervolgstap uit het proces van de Archeologische Monumentenzorg (AMZ) te nemen. Om de gespecificeerde verwachting te toetsen wordt vervolgonderzoek geadviseerd in de vorm van een karterende fase van een inventariserend veldonderzoek. Gezien de prospectiekenmerken en het gegeven dat booronderzoek geen geschikte methode blijkt om kreekgeulen en kreekoevers te onderscheiden van elkaar, dient dit plaats te vinden in de vorm van een proefsleuvenonderzoek. Hiervoor moet eerst een door de bevoegde overheid goedgekeurd PvE opgesteld worden. Aandachtspunt is de eventuele oppervlakteverharding onder het opgebrachte pakket. Het hierboven beschreven advies is overgenomen door dhr. Terluin, archeoloog van de gemeente Vlaardingen (dd. 13-11-2018).
