Laagland Archeologie heeft in juni -augustus 2021 een Archeologisch bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek – verkennende fase uitgevoerd aan de Dorpsstraat 27 te Heerde. Het onderzoek vond plaats in verband met de ruimtelijke procedure rondom de sloop van de huidige bebouwing ten gunste van nieuwbouw. Het onderzoek is uitgevoerd conform de protocollen SIKB KNA 4002 en 4003. Het bureauonderzoek had tot doel een archeologisch verwachtingsmodel op te stellen. Centraal staat daarbij de vraag of en zo ja welke archeologische resten (complextype, datering, diepteligging en gaafheid) in het plangebied kunnen worden verwacht. Hiertoe zijn landschappelijke, archeologische en historische bronnen geraadpleegd. Uit de geraadpleegde gegevens blijkt dat het plangebied in het oude deel van de historische kern van Heerde ligt. Mogelijk was het plangebied al vanaf het begin van de Late Middeleeuwen of zelfs eerder bebouwd. Op basis van het bureauonderzoek wordt in het plangebied een stadsophoging verwacht van tenminste 1 m dik. Daaronder liggen smeltwaterafzettingen. Oorspronkelijk was vermoedelijk sprake van een veldpodzolgrond of een haarpodzolgrond in het plangebied, maar gezien de lange bebouwingsgeschiedenis is de top van de natuurlijke bodem waarschijnlijk grotendeels verdwenen. Resten van bebouwing uit de Late Middeleeuwen en Nieuwe Tijd zijn in de stadsophogingen en ook in de onderliggende natuurlijke ondergrond te verwachten (hoge verwachting). In de natuurlijke ondergrond zijn mogelijk nog geïsoleerde resten van diepere grondsporen uit de periode Neolithicum tot en met Vroege Middeleeuwen te verwachten (lage verwachting). Het uitgevoerde verkennende booronderzoek heeft tot doel het verwachtingsmodel te toetsen en zonodig aan te vullen. Hiertoe zijn verspreid over het toegankelijke deel van het plangebied verkennende boringen gezet. In dit stadium is verkennend booronderzoek de meest efficiënte onderzoekswijze om de archeologische potentie van het plangebied in kaart te brengen. Uit het veldonderzoek blijkt dat in het plangebied een stadsophoging van ongeveer 155 cm dik aanwezig is. Hierin zijn diverse resten uit de Nieuwe Tijd en mogelijk Late Middeleeuwen aangetroffen. Eén boring is op een diepte van 60 cm –mv gestuit in als stadsophoging geïnterpreteerde laag. Mogelijk is deze gestuit op een oude fundering of uitbraaksleuf of iets dergelijks. Op basis van het booronderzoek blijft het verwachtingsmodel gehandhaafd en worden archeologische resten verwacht. Indien hier bodemverstorende werkzaamheden plaatsvinden, is archeologisch vervolgonderzoek in de vorm van een proefsleuvenonderzoek van toepassing. Hiertoe dient een door de gemeente goed te keuren archeologisch Programma van Eisen (PvE) te worden opgesteld. We adviseren in het PvE te voorzien in een doorstart naar een opgraving. Dit advies is overgenomen door de bevoegde overheid, de gemeente Heerde. De gemeente wordt hierin vertegenwoordigd door haar deskundige, de heer H. G. Pape-Luijten.