Tussen 30 juni en 18 december 2008 heeft BAAC bv een IVO-proefsleuven uitgevoerd in het onderzoeksgebied Vrachelen 4 te Oosterhout. De gemeente Oosterhout is voornemens hier de nieuwbouwwijk ‘de Contreie’ te ontwikkelen. Door de voorgenomen bouw- en infrastructurele werkzaamheden zullen de in de ondergrond aanwezige archeologische resten vernietigd worden.
Tijdens het onderzoek zijn 100 proefsleuven aangelegd van 50 bij 4 m. Daarmee is circa 4,9 procent van het onderzoeksgebied van 41,4 ha onderzocht. Hierbij zijn elf vindplaatsen aangetroffen met een datering variërend van de late bronstijd tot in de nieuwe tijd.
De oudste resten dateren uit de late bronstijd en de vroege ijzertijd. Deze resten bestaan uit een urnenveld (afb. 8.1, vindplaats 1) en de er omheen gelegen bewoning (vindplaatsen 2 en 3). In de midden en late ijzertijd lijkt de bewoning in noordwestelijke richting te verschuiven (vindplaats 4). Ook zijn een geïsoleerd graf en een kringgreppel aangetroffen die waarschijnlijk uit deze periode dateren (vindplaats 5). In de Romeinse tijd verschuift de bewoning in noordelijke richting naar de overgang van de dekzandrug naar de lagere gronden langs de Vrachelse straat (vindplaats 6). Binnen het onderzoeksgebied zijn al zeven boerderijen uit de Romeinse tijd herkend. Deze boerderijen zijn van het type dat in de regio Breda-Oosterhout gebruikelijk is.
Uit de periode tussen de midden Romeinse tijd en de middeleeuwen zijn geen resten aangetroffen. Pas in de middeleeuwen wordt het gebied weer bewoond (vindplaats 7). Waarschijnlijk wordt de oudste boerderij gebouwd aan de oostrand van de vindplaats, waarna een strook rond de Herweg gebruikt wordt voor bewoning. Na circa 1250 verschuift de bewoning richting de locatie van de huidige bewoning aan de Vrachelse straat. In het westen van het plangebied ontstaat een huisplaats langs een weg die de Herweg met Den Hout verbindt (vindplaats 8). Ten oosten van de Herweg is een landweer aangetroffen (vindplaats 11). Deze landweer is slechts in één sleuf herkend.
In de nieuwe tijd is het onderzoeksgebied bewoond geweest langs de Vrachelse straat. Deze bewoning is echter door latere activiteiten verstoord. In de rest van het onderzoeksgebied zijn nog wel verschillende wegen (vindplaats 9) en een perceleringssysteem (vindplaats 10) aangetroffen. Het perceleringssysteem, maar vooral de wegen hebben echter een oudere oorsprong. De route die het terrein van zuidoost naar noordwest doorkruist is vermoedelijk al ten tijde van de stichting van het urnenveld aanwezig. Hiervoor zijn alleen indirecte bewijzen voorhanden, karrensporen of greppels uit die tijd zijn niet herkend.
Op grond van de waardering van de verschillende vindplaatsen is gebleken dat de vindplaatsen 1 tot en met 8 en 11 in potentie behoudenswaardig zijn. BAAC bv beveelt daarom dan ook aan om deze vindplaatsen, bij voorkeur in situ, te behouden. Indien dit niet mogelijk blijkt te zijn dan wordt behoud ex situ, door middel van een archeologische opgraving aanbevolen.
Let op: dit is slechts een selectieadvies. Het selectieadvies is gebaseerd op archeologische gronden. Het is aan burgemeester en wethouders van de betrokken gemeente om dit om te zetten in een selectiebesluit. Bij dit selectiebesluit kunnen andere dan archeologische motieven een rol spelen. Pas nadat er een selectiebesluit genomen is kunnen eventuele bodemverstorende activiteiten uitgevoerd worden.
